نیابت خاصه: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
چهار نفر در دوره [[غیبت صغری]] به عنوان نایب خاص و سفیر [[امام زمان (عج)]] معرفی شدند. این افراد یکی پس از دیگری از طرف امام مهدی (عج) با وکلای ایشان در دورترین نقاط سرزمین اسلامی در تماس بوده، پیامها و خواستههای شیعیان را به امام و جوابهای امام را به آنان میرساندند.<ref>رجوع کنید به:جباری، سازمان وکالت، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۵۹۹.</ref> | چهار نفر در دوره [[غیبت صغری]] به عنوان نایب خاص و سفیر [[امام زمان (عج)]] معرفی شدند. این افراد یکی پس از دیگری از طرف امام مهدی (عج) با وکلای ایشان در دورترین نقاط سرزمین اسلامی در تماس بوده، پیامها و خواستههای شیعیان را به امام و جوابهای امام را به آنان میرساندند.<ref>رجوع کنید به:جباری، سازمان وکالت، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۵۹۹.</ref> | ||
[[عثمان بن سعید عمری]] نخستین نایب خاص امام دوازدهم بود.<ref>شیخ طوسی، | [[عثمان بن سعید عمری]] نخستین نایب خاص امام دوازدهم بود.<ref>شیخ طوسی، الغیبة، بیروت، ص۲۱۹ـ۲۲۳.</ref> پس از رحلت او در [[سال ۲۶۵ قمری]] فرزندش [[محمد بن عثمان]] دومین نائب خاص امام به مردم معرفی شد. محمد بن عثمان چهل سال نیابت خاصه امام مهدی(عج) را برعهده داشت.<ref>شیخ طوسی، الغیبة، بیروت، ص۲۱۹.</ref> [[حسین بن روح نوبختی]] و [[علی بن محمد سمری]] نائب سوم و چهارم امام زمان بودند که نیابت هر کدام از آنها به ترتیب ۲۱ سال و ۳ سال طول کشید.<ref>شیخ طوسی، الغیبة، بیروت، ص۲۲۳.</ref> با پایان یافتن دوران غیبت صغری در [[سال ۳۲۹ هجری قمری |۳۲۹ق]] دوران نیابت خاصه نیز به اتمام رسید. | ||
==مدعیان نیابت خاصه== | ==مدعیان نیابت خاصه== | ||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
===شلمغانی=== | ===شلمغانی=== | ||
{{اصلی| شلمغانی}} | {{اصلی| شلمغانی}} | ||
محمد بن علی بن ابی العَزاقِر مشهور به [[شلمغانی]] از یاران [[امام حسن عسکری (ع)]] و از محدثان شیعی دوره غیبت صغری در بغداد، در توقیع امام زمان به [[حسین بن روح نوبختى]] که با انگیزه لعن و طرد از مدعیان نیابت و وکالت و با هدف آگاهی شیعیان به منظور فاصله گرفتن از آنان صادر شده، به نام شلمغانی تصریح شده است.<ref>شیخ طوسی، | محمد بن علی بن ابی العَزاقِر مشهور به [[شلمغانی]] از یاران [[امام حسن عسکری (ع)]] و از محدثان شیعی دوره غیبت صغری در بغداد، در توقیع امام زمان به [[حسین بن روح نوبختى]] که با انگیزه لعن و طرد از مدعیان نیابت و وکالت و با هدف آگاهی شیعیان به منظور فاصله گرفتن از آنان صادر شده، به نام شلمغانی تصریح شده است.<ref>شیخ طوسی، الغیبة، بیروت، ص۲۵۷.</ref> | ||
===شریعی=== | ===شریعی=== | ||
{{اصلی|ابومحمد حسن شریعی}} | {{اصلی|ابومحمد حسن شریعی}} | ||
[[ابومحمد حسن شریعی]] از یاران امام حسن عسکری(ع) بوده است. شریعی اولین کسی است که ادعای نیابت نمود، مطالب نادرست به [[امامان شیعه]] نسبت داد و در حق آنان [[غلو]] نمود. نام او در یکی از [[توقیعات امام زمان (عج)]] که مشتمل بر لعن و بیزاری امام از مدعیان دروغین نیابت است آمده است.<ref>شیخ طوسی، | [[ابومحمد حسن شریعی]] از یاران امام حسن عسکری(ع) بوده است. شریعی اولین کسی است که ادعای نیابت نمود، مطالب نادرست به [[امامان شیعه]] نسبت داد و در حق آنان [[غلو]] نمود. نام او در یکی از [[توقیعات امام زمان (عج)]] که مشتمل بر لعن و بیزاری امام از مدعیان دروغین نیابت است آمده است.<ref>شیخ طوسی، الغیبة، بیروت، ص۲۴۶.</ref> | ||
===محمد بن نصیر نمیری=== | ===محمد بن نصیر نمیری=== | ||
{{اصلی|محمد بن نصیر}} | {{اصلی|محمد بن نصیر}} | ||
[[محمد بن نصیر نمیری]] از اصحاب امام عسکری بوده و بعد از شریعی ادعای نیابت کرد. ادعای نیابت او موجب شد تا [[محمد بن عثمان عمری]] نائب خاص امام زمان وی را لعن کند و از او بیزاری جوید.<ref>شیخ طوسی، | [[محمد بن نصیر نمیری]] از اصحاب امام عسکری بوده و بعد از شریعی ادعای نیابت کرد. ادعای نیابت او موجب شد تا [[محمد بن عثمان عمری]] نائب خاص امام زمان وی را لعن کند و از او بیزاری جوید.<ref>شیخ طوسی، الغیبة، بیروت، ص۲۴۷.</ref> | ||
===محمد بن علی بن بلال=== | ===محمد بن علی بن بلال=== | ||
{{اصلی| محمد بن علی بن بلال}} | {{اصلی| محمد بن علی بن بلال}} | ||
ابوطاهر [[محمد بن علی بن بلال]] [[فقیه]]، متکلّم و محدّث شیعی، از اصحاب [[امام هادی(ع)]] و وکیل امام یازدهم بوده است. موقعیت علمی ابوطاهر تا حدی بوده که [[حسین بن روح نوبختى]] سفیر سوم امام زمان در برخی از مسائل کلامی به او رجوع میکرده و از شاگردان او به شمار میآمده است. علاوه بر او [[علی بن ابراهیم قمی]] نیز نزد وی شاگردی کرده است. او نیابت محمّد بن عثمان بن سعید را نپذیرفت و خود ادعای نیابت از امام کرد.<ref>شیخ طوسی، | ابوطاهر [[محمد بن علی بن بلال]] [[فقیه]]، متکلّم و محدّث شیعی، از اصحاب [[امام هادی(ع)]] و وکیل امام یازدهم بوده است. موقعیت علمی ابوطاهر تا حدی بوده که [[حسین بن روح نوبختى]] سفیر سوم امام زمان در برخی از مسائل کلامی به او رجوع میکرده و از شاگردان او به شمار میآمده است. علاوه بر او [[علی بن ابراهیم قمی]] نیز نزد وی شاگردی کرده است. او نیابت محمّد بن عثمان بن سعید را نپذیرفت و خود ادعای نیابت از امام کرد.<ref>شیخ طوسی، الغیبة، بیروت، ص۲۴۸.</ref> | ||
===احمد بن هلال کرخی=== | ===احمد بن هلال کرخی=== | ||
{{اصلی|احمد بن هلال کرخی}} | {{اصلی|احمد بن هلال کرخی}} | ||
خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
[[حسین بن منصور حلاج]] صوفی مشهور [[قرن سوم هجری قمری|قرن سوم]] و [[قرن چهارم هجری قمری|چهارم هجری]] است. برخی درگیری حلاج با خلافت عباسی و قتل او به فتوای [[فقیهان]] سنی حکایت از [[امامیه|امامی]] بودن یا دست کم تمایل او به شیعه دارد.<ref>ملازاده، «حلاج، حسین بن منصور»، ج۱۳، ص۸۴۲.</ref>او تلاش میکرد شیعیان را دور خود جمع کند و با پیوستن شماری از شیعیان متمایل به تصوف تا حدودی موفق شد<ref>تنوخى، نشوار المحاضرة و اخبار المذاکرة، ۲۰۰۴م، ج۱، ص۱۱۶ و ۱۱۷.</ref> اما علمای امامیه در قم و بغداد دعوت وی را به شدت رد کردند.<ref>تنوخى، نشوار المحاضرة و اخبار المذاکرة، ۲۰۰۴م، ج۱، ص۱۰۸.</ref> | [[حسین بن منصور حلاج]] صوفی مشهور [[قرن سوم هجری قمری|قرن سوم]] و [[قرن چهارم هجری قمری|چهارم هجری]] است. برخی درگیری حلاج با خلافت عباسی و قتل او به فتوای [[فقیهان]] سنی حکایت از [[امامیه|امامی]] بودن یا دست کم تمایل او به شیعه دارد.<ref>ملازاده، «حلاج، حسین بن منصور»، ج۱۳، ص۸۴۲.</ref>او تلاش میکرد شیعیان را دور خود جمع کند و با پیوستن شماری از شیعیان متمایل به تصوف تا حدودی موفق شد<ref>تنوخى، نشوار المحاضرة و اخبار المذاکرة، ۲۰۰۴م، ج۱، ص۱۱۶ و ۱۱۷.</ref> اما علمای امامیه در قم و بغداد دعوت وی را به شدت رد کردند.<ref>تنوخى، نشوار المحاضرة و اخبار المذاکرة، ۲۰۰۴م، ج۱، ص۱۰۸.</ref> | ||
ادعای حلاج بر وکالت و نیابت از امام زمان، موجب شد [[علی بن حسین بن موسی بن بابویه|ابوالحسن علی بن حسین بن بابویه]]، پدر [[شیخ صدوق]] و مرجع مردم [[قم]] در [[قرن چهارم هجری قمری|قرن چهارم هجری]] به هنگام اقامت حلاج در قم و فرستادن نامه برای اطاعت مردم قم از سوی حلاج، موجب شد این [[فقیه]] قمی نامه او را پاره و حلاج را به شدت طرد کند و در نهایت دستور داد او را از قم اخراج کنند.<ref>شیخ طوسی، | ادعای حلاج بر وکالت و نیابت از امام زمان، موجب شد [[علی بن حسین بن موسی بن بابویه|ابوالحسن علی بن حسین بن بابویه]]، پدر [[شیخ صدوق]] و مرجع مردم [[قم]] در [[قرن چهارم هجری قمری|قرن چهارم هجری]] به هنگام اقامت حلاج در قم و فرستادن نامه برای اطاعت مردم قم از سوی حلاج، موجب شد این [[فقیه]] قمی نامه او را پاره و حلاج را به شدت طرد کند و در نهایت دستور داد او را از قم اخراج کنند.<ref>شیخ طوسی، الغیبة، بیروت، ص۲۵۱.</ref> | ||
ماجرای ارسال نامه حلاج به [[ابوسهل نوبختی]]، پیشوای شیعیان [[بغداد]] ـکه در آن ضمن ادعای نیابت از امام دوازدهم، شیعیان بغداد را به اطاعت از خود دعوت کرده بودـ نیز با مخالفت این عالم شیعی و فضاحت حلاج در قضیه ناتوانی عملی نمودن مطالبه نوبختی در برگرداندنِ رنگ مشکیِ مو و محاسن سفیدش به عنوان نشان دادن [[کرامت]] و [[معجزه]] ختم شد.<ref>شیخ طوسی، | ماجرای ارسال نامه حلاج به [[ابوسهل نوبختی]]، پیشوای شیعیان [[بغداد]] ـکه در آن ضمن ادعای نیابت از امام دوازدهم، شیعیان بغداد را به اطاعت از خود دعوت کرده بودـ نیز با مخالفت این عالم شیعی و فضاحت حلاج در قضیه ناتوانی عملی نمودن مطالبه نوبختی در برگرداندنِ رنگ مشکیِ مو و محاسن سفیدش به عنوان نشان دادن [[کرامت]] و [[معجزه]] ختم شد.<ref>شیخ طوسی، الغیبة، بیروت، ص۲۴۹ـ۲۵۱؛ خطیب بغدادى، تاریخ بغداد او مدینة السلام، ۱۴۱۷ق، ج۸، ص۱۲۲.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
* جباری، محمد رضا، سازمان وکالت و نقش آن در عصر ائمه(علهیم السلام)، قم، انشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، ۱۳۸۲ش. | * جباری، محمد رضا، سازمان وکالت و نقش آن در عصر ائمه(علهیم السلام)، قم، انشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، ۱۳۸۲ش. | ||
* خطیب بغدادى، احمد بن علی، تاریخ بغداد او مدینة السلام، تحقیق: مصطفی عبدالقادرعطا، بیروت، دارالکتب العلمية، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | * خطیب بغدادى، احمد بن علی، تاریخ بغداد او مدینة السلام، تحقیق: مصطفی عبدالقادرعطا، بیروت، دارالکتب العلمية، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | ||
* شیخ طوسی، محمد بن حسن، | * شیخ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، بیروت، منشورات الفجر للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ اول، بیتا. | ||
* شیخ طوسی، محمد بن حسن، | * شیخ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، نجف، المکتبة الأدب الشرقیة، بیتا. | ||
* شیخ طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، تصحیح و تعلیق: محمد صادق باقرالعلوم، نجف، المکتبة المرتضوية و مطبعتها، بیتا. | * شیخ طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، تصحیح و تعلیق: محمد صادق باقرالعلوم، نجف، المکتبة المرتضوية و مطبعتها، بیتا. | ||
* قطب راوندی، ابوالحسن سعید بن هبة الله، خرائج و الجرائح، تحقیق: مؤسسه الامام المهدی، قم، مؤسسه الامام المهدی، ۱۴۰۹ق. | * قطب راوندی، ابوالحسن سعید بن هبة الله، خرائج و الجرائح، تحقیق: مؤسسه الامام المهدی، قم، مؤسسه الامام المهدی، ۱۴۰۹ق. |