سادات حسنی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{گسترش}}

'''سادات حَسَنی''' یا '''بَنِی الْحَسَن''' شاخه‌ای از [[سادات]] که نَسَب آن به [[امام حسن مجتبی(ع)]]  می‌رسد. این شاخه در طول تاریخ تحرکات سیاسی و اجتماعی بسیار و قیام‌هایی در سده دوم و سوم داشته و حکومت‌های متعددی در نقاط مختلف کشورهای اسلامی بر پا کرده‌ که برخی از آنها تاکنون پابرجاست. [[سادات طباطبایی|خاندان طباطبایی]]، مدرس، حکیم، شجریان و گلستانه از شاخه‌های سادات حسنی است.

==تبارشناسی==

اصطلاح حسنیان به لحاظ تاریخی به فرزندان امام حسن مجتبی(ع) برای بازشناسی از فرزندان امام حسین(ع) گفته می‌شود.<ref>الهی‌زداه، جنبش حسنیان، ۱۳۸۵ش، ص۴۷.</ref> از ۸ فرزند [[امام حسن (ع)]]<ref>المفید، الارشاد، ج۲، ص۱۶؛ أنساب ‏الأشراف، ج‏۳، ص۷۴.</ref> ۴ نفر در کودکی به [[شهادت]] رسیدند و ۴ نفر دیگر به نام‌های [[حسن مثنی]]، [[زید بن حسن بن علی|زید بن حسن]]، [[عمرو بن حسن]] و [[حسین اثرم]] دارای فرزند شدند. نسل حسین اثرم و عمرو  از بین رفت و تنها نسل حسن مثنی و زید بن حسن باقی ماند.<ref> ابن‌صوفی، المجدی فی أنساب الطالبیین، ص۲۰۲.</ref> نسب حسنیان به زید بن حسن و حسن بن حسن برمی‌گردد و این اصطلاح بیشتر برای فرزندان حسن بن حسن به کار می‌رود.<ref>الهی‌زداه، جنبش حسنیان، ۱۳۸۵ش، ص۴۷.</ref> این شاخه، در برخی مناطق مانند [[حجاز]]، به [[شُرَفا]] مشهور است.<ref>یمانی، موسوعة مکة المکرمه، ج۲، ص۵۸۹.</ref>

==قیام‌ها==

[[سادات حسنی|خاندان حسنی]] از جمله شیعیانی به‌شمار می‌روند که با حرکت عباسیان(نوادگان [[عباس بن عبدالمطلب]]) علیه بنی‌امیه همراهی کردند،<ref>الهی‌زاده، جنبش حسنیان، ۱۳۸۵ش، ص۱۵.</ref>  ولی پس از پیروزی و به حکومت رسیدن عباسیان، به دلایل مختلفی با آن‌ها مخالفت کردند و در طول ۳۰ سال (از [[سال ۱۴۵ هجری قمری|سال ۱۴۵]] تا [[سال ۱۷۵ هجری قمری|۱۷۵ق]]) پنج بار علیه عباسیان قیام کردند.<ref>الهی‌زاده، جنبش حسنیان، ۱۳۸۵ش، ص۱۶.</ref> بزرگ‌ترین ادعای حسنیان این بود که خود را وارث امامت امام علی(ع) می‌دانستند.<ref>الهی‌زاده، جنبش حسنیان، ۱۳۸۵ش، ص۹۶-۹۷.</ref> [[محمد بن عبدالله بن حسن|محمد نفس زکیه]] در نامه خود به [[منصور عباسی|منصور]] بر این ادعا تصریح کرده است.<ref>الهی‌زاده، جنبش حسنیان، ۱۳۸۵ش، ص۹۷.</ref>

آغازگر حکومت اشراف بر مکه، جعفر بن محمد بن حسن بن محمد بن موسی بن عبدالله بن موسی بن عبدالله بن حسن بن حسن بن علی(ع) (۳۵۷/۳۵۸ق.) است. <ref>المقریزی، اتعاظ الحنفاء، ج۱، ص۲۲۵؛ السباعی، تاریخ مکه، ص۲۴۵.</ref>

شرفا یا سادات، تا شورش [[آل سعود]] در دوران معاصر، بر مکه حجاز حکومت کردند. آخرین تن از آنان که حکومت را در دست داشت، [[شریف حسین بن علی]] بود<ref>الرفاعی و دیگران، جزیرة العرب، ص۱۵۰.</ref> که به دست عبدالعزیز اولین پادشاه آل سعود در سال ۱۳۴۴ق برکنار شد<ref>الرفاعی و دیگران، جزیرة العرب، ص۲۶۴.</ref> و حکومت هزار ساله سادات بر حجاز برچیده شد.

جد این خاندان سید علی حکیم طبیب مخصوص [[شاه عباس صفوی]] بود که پس از عزیمت به [[نجف]] به اصرار مردم برای طبابت در آن شهر ماندگار شد.<ref>امینی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف  ج۱، ص۴۲۱ـ۴۲۲؛ عدنان، الامام محسن الحکیم، ج۱، ص۲۱ـ۲۲</ref> از آن زمان به بعد به حکیم مشهور شده و نسلش نیز به آل حکیم معروف شدند.<ref>حرز‌الدین، تاریخ النجف الاشرف، ج۲، ص۲۸۷ـ۲۸۸</ref>

==جستارهای وابسته==

{{ستون-شروع|3}}