پرش به محتوا

تفسیر علی بن ابراهیم قمی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۳: خط ۳۳:
برخی‌از ویژگی‌های این تفسیر عبارت‌اند از:
برخی‌از ویژگی‌های این تفسیر عبارت‌اند از:
#گرایش علی ابن ابراهیم در این تفسیر، [[تفسیر روایی|روایی]] است. این گرایش حدیثی باعث شده است که مؤلف، با استناد به روایات، به‌ آسانی از ظاهر آیات دست کشیده است.{{مدرک}}
#گرایش علی ابن ابراهیم در این تفسیر، [[تفسیر روایی|روایی]] است. این گرایش حدیثی باعث شده است که مؤلف، با استناد به روایات، به‌ آسانی از ظاهر آیات دست کشیده است.{{مدرک}}
# کتاب از تفاسیر تأویلی به شمار می‌آید و [[تاویل]] در آن بسیار است؛<ref>برای نمونه ر.ک قمی، تفسیر قمی، ج ۱، ص ۳۵، ۲۰۳</ref> از این رو بسیاری از آیات به فضائل [[اهل بیت(ع)]] یا رذائل دشمنانشان تفسیر شده که معنای باطنی آیات به شمار می‌آیند.
# کتاب از تفاسیر تأویلی به شمار می‌آید و [[تاویل]] در آن بسیار است؛<ref>برای نمونه ر.ک قمی، تفسیر قمی، ج ۱، ص ۳۵، ۲۰۳</ref> از این رو بسیاری از آیات به فضائل [[اهل بیت(ع)]] یا رذائل دشمنانشان تفسیر شده که در واقع معنای باطنی آیات به شمار می‌آیند.
#پرداختن به شرح واژگان، [[اسباب نزول]]، قصص قرآنی، ذکر [[غزوه|غزوات]] و [[آیات الاحکام]] به صورت محدود.
#پرداختن به شرح واژگان، [[اسباب نزول]]، قصص قرآنی، ذکر [[غزوه|غزوات]] و [[آیات الاحکام]] به صورت محدود.
#اشاره به مباحث اعتقادی و ردّ فرقه‌های باطل. وی از آیات قرآن برای رد مذاهب مختلف غیراسلامی مانند بت‌پرستان و [[زنادقه]] و [[دهریه]]<ref>قمی، تفسیر قمی، ج ۱، ص ۲۰۵، ۲۳۶، ج ۲، ص ۷۸.</ref> و برخی از فرق اسلامی مانند [[معتزله]]، [[قدریه|قدَریه]] -که به نظر وی همان مُجَبِّره‌اند- و نیز دیدگاه‌های نادرست دیگر استفاده می‌کند.<ref>قمی، تفسیر قمی، ج ۱، ص ۱۷ ۲۵، ۲۱۲، ج ۲، ص ۶۰، ۸۹، ۳۹۸</ref>
#اشاره به مباحث اعتقادی و ردّ فرقه‌های باطل. وی از آیات قرآن برای رد مذاهب مختلف غیراسلامی مانند بت‌پرستان و [[زنادقه]] و [[دهریه]]<ref>قمی، تفسیر قمی، ج ۱، ص ۲۰۵، ۲۳۶، ج ۲، ص ۷۸.</ref> و برخی از فرق اسلامی مانند [[معتزله]]، [[قدریه|قدَریه]] -که به نظر وی همان مُجَبِّره‌اند- و نیز دیدگاه‌های نادرست دیگر استفاده می‌کند.<ref>قمی، تفسیر قمی، ج ۱، ص ۱۷ ۲۵، ۲۱۲، ج ۲، ص ۶۰، ۸۹، ۳۹۸</ref>
#مطرح‌کردن مباحث علوم قرآنی مانند [[نسخ]]، [[حروف مقطعه]]، [[محکم و متشابه]] و توقیفی‌ نبودن آیات.
#مطرح‌کردن مباحث علوم قرآنی مانند [[نسخ]]، [[حروف مقطعه]]، [[محکم و متشابه]] و توقیفی‌ نبودن آیات.
#دفاع از مکتب [[امامت]] و [[ولایت]]، ذکر فضائل [[اهل بیت(ع)]] و مثالب دشمنان در ذیل آیات.
#دفاع از مکتب [[امامت]] و [[ولایت]]، ذکر فضائل [[اهل بیت(ع)]] و معایب دشمنان در ذیل آیات.
#آغاز تفسیر از سوره قرآن و پایان آن با آخرین سوره. در تفسیر [[سوره فاتحه|سوره حمد]] براساس روایتی صراط‌ مستقیم به [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین]] تفسیر شده است. <ref>قمی، تفسیر القمی، تصحیح و تعلیق و مقدمه: سید طیب موسوی جزایری، ج۱، ص۲۹.</ref>پایان بخش تفسیر قمی روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] است که براساس آن قرآن بیانگر هر چیزی است و خداوند تمام نیازهای انسان را در آن بیان کرده تا هیچ بنده‌ای نتواند بگوید ای کاش این مطلب در قرآن بود. {{یاد|قال: إن القرآن تبيان كل شئ حتى والله ما ترك الله شيئا يحتاج العباد اليه إلا بينه للناس حتى لا يستطيع عبد يقول لو كان هذا نزل في القرآن إلا وقد أنزل الله تبارك وتعالى فيه}} <ref>قمی، تفسیر القمی، تصحیح و تعلیق و مقدمه: سید طیب موسوی جزایری، ج۲، ص۴۵۱.</ref>
#آغاز تفسیر از سوره حمد و پایان آن با سوره ناس. در تفسیر [[سوره فاتحه|سوره حمد]] براساس روایتی صراط‌ مستقیم به [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین]] تفسیر شده است. <ref>قمی، تفسیر القمی، تصحیح و تعلیق و مقدمه: سید طیب موسوی جزایری، ج۱، ص۲۹.</ref>پایان بخش تفسیر قمی روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] است که براساس آن قرآن بیانگر هر چیزی است و خداوند تمام نیازهای انسان را در آن بیان کرده تا هیچ بنده‌ای نتواند بگوید ای کاش این مطلب در قرآن بود. {{یاد|قال: إن القرآن تبيان كل شئ حتى والله ما ترك الله شيئا يحتاج العباد اليه إلا بينه للناس حتى لا يستطيع عبد يقول لو كان هذا نزل في القرآن إلا وقد أنزل الله تبارك وتعالى فيه}} <ref>قمی، تفسیر القمی، تصحیح و تعلیق و مقدمه: سید طیب موسوی جزایری، ج۲، ص۴۵۱.</ref>
#روایت‌های [[علی بن ابراهیم قمی]] عمده تفسیر را تشکیل می‌دهد که از پدر خویش، [[ابن ابی عمیر]] و [[شیخ اجازه|مشایخ]] خود نقل کرده است. باقی روایت‌ها از [[ابوالجارود]] و احادیث متفرقه است.<ref>قاضی‌زاده، پژوهشی درباره تفسیر علی بن ابراهیم قمی؛ مدخل "تفسیر علی بن ابراهیم قمی" در [http://rch.ac.ir/article/Details/11040 دانشنامه جهان اسلام].</ref>
#روایت‌های [[علی بن ابراهیم قمی]] عمده تفسیر را تشکیل می‌دهد که از پدر خویش، [[ابن ابی عمیر]] و [[شیخ اجازه|مشایخ]] خود نقل کرده است. باقی روایت‌ها از [[ابوالجارود]] و احادیث متفرقه است.<ref>قاضی‌زاده، پژوهشی درباره تفسیر علی بن ابراهیم قمی؛ مدخل "تفسیر علی بن ابراهیم قمی" در [http://rch.ac.ir/article/Details/11040 دانشنامه جهان اسلام].</ref>


۱۶٬۸۲۷

ویرایش