محمد بن عبدالله بن حسن: تفاوت میان نسخه‌ها
←بیعت با محمد بن عبدالله
جز (جایگزینی متن - '==پانویس==↵{{پانویس۲}}' به '== پانویس == {{پانوشت}} == یادداشت == {{یادداشت‌ها}}') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Gholamzadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
|مرتبط = ادعای [[مهدویت]] برای وی قبل از قیام و مخالفت [[امام صادق(ع)]] با این جریان • ظهور فرقه محمدیه بعد از وی، توسط پیروانش | |مرتبط = ادعای [[مهدویت]] برای وی قبل از قیام و مخالفت [[امام صادق(ع)]] با این جریان • ظهور فرقه محمدیه بعد از وی، توسط پیروانش | ||
}} | }} | ||
'''محمد بن عبدالله بن حسن بن حسن''' ([[سال ۱۰۰ هجری قمری|۱۰۰]]-[[سال ۱۴۵ هجری قمری|۱۴۵ق]]) ملقب به '''نفس زکیه''' از نوادگان [[امام حسن مجتبی(ع)]] و نخستین قیام‌کننده [[علویان (ابهام‌زدایی)|علوی]] علیه [[خلافت بنی عباس]] است. | '''محمد بن عبدالله بن حسن بن حسن''' ([[سال ۱۰۰ هجری قمری|۱۰۰]]-[[سال ۱۴۵ هجری قمری|۱۴۵ق]]) ملقب به '''نفس زکیه''' از نوادگان [[امام حسن مجتبی(ع)]] و نخستین قیام‌کننده [[علویان (ابهام‌زدایی)|علوی]] علیه [[خلافت بنی عباس]] است. | ||
پدر وی [[عبدالله محض]] با نسبت دادن لقب [[مهدی]] به او، مردم را به [[بیعت]] با وی دعوت کرد. [[بنی عباس]] در ابتدا با وی بیعت کردند؛ اما پس از سقوط [[امویان]]، قدرت را به دست گرفته، با نفس زکیه مخالفت کردند. نفس زکیه علیه [[منصور عباسی]] قیام کرد ولی به‌همراه بسیاری از طرفدارانش کشته شد. [[امام صادق(ع)]] با بیعت با نفس زکیه به‌عنوان اینکه او مهدی است، مخالف بود. | پدر وی [[عبدالله محض]] با نسبت دادن لقب [[مهدی]] به او، مردم را به [[بیعت]] با وی دعوت کرد. [[بنی عباس]] در ابتدا با وی بیعت کردند؛ اما پس از سقوط [[امویان]]، قدرت را به دست گرفته، با نفس زکیه مخالفت کردند. نفس زکیه علیه [[منصور عباسی]] قیام کرد ولی به‌همراه بسیاری از طرفدارانش کشته شد. [[امام صادق(ع)]] با بیعت با نفس زکیه به‌عنوان اینکه او مهدی است، مخالف بود. [[مالک بن انس]] و [[ابوحنیفه]] معتقد بودند او برای امامت سزاوارتر از منصور عباسی است. | ||
==تولد و نسب== | ==تولد و نسب== | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
پس از قیام [[یحیی بن زید]] و شهادت وی، طرفداران تفکر قیام به سیف و به‌طور‌کلی علویان و غیر آن‌ها به سوی محمد بن عبدالله نفس زکیه شتافتند. عبدالله بن حسن، پدر نفس زکیه معروف به [[عبدالله محض|عبدالله محض]] در حدود سال ۱۲۶ق در منطقه [[ابواء]] نزدیک [[مدینه]] از خویشان و پیروان خود دعوت کرد تا با پسرش به‌عنوان [[مهدی(عج)|مهدی]] اهل بیت بیعت کنند و بسیاری بیعت او را پذیرفتند.<ref>ابن طباطبا، الفخری فی الاداب السلطانیه، ۱۴۱۸ق، ص۱۲۰.</ref> برخی از محققان معتقدند دلایلی چون تطبیق نام و نسب و شباهت ظاهری محمد بن عبدالله با روایات مهدوی پیامبر(ص) در مهدی‌انگاری نفس زکیه نقش داشت؛<ref>برادران و گل‌پور سوته، «مهدی‌باوری و مؤلفه‌های آن در میان زیدیان مقارن با ظهور نفس زکیه»،ص۱۲۲-۱۲۶.</ref> چنان‌که همسان‌سازی حوادث رخ داده در آن عصر با روایات نشانه‌های ظهور، توسط طرفداران محمد، نیز بی‌تأثیر نبود.<ref>برادران و گل‌پور سوته، «مهدی‌باوری و مؤلفه‌های آن در میان زیدیان مقارن با ظهور نفس زکیه»، ص۱۲۶-۱۲۷.</ref> | پس از قیام [[یحیی بن زید]] و شهادت وی، طرفداران تفکر قیام به سیف و به‌طور‌کلی علویان و غیر آن‌ها به سوی محمد بن عبدالله نفس زکیه شتافتند. عبدالله بن حسن، پدر نفس زکیه معروف به [[عبدالله محض|عبدالله محض]] در حدود سال ۱۲۶ق در منطقه [[ابواء]] نزدیک [[مدینه]] از خویشان و پیروان خود دعوت کرد تا با پسرش به‌عنوان [[مهدی(عج)|مهدی]] اهل بیت بیعت کنند و بسیاری بیعت او را پذیرفتند.<ref>ابن طباطبا، الفخری فی الاداب السلطانیه، ۱۴۱۸ق، ص۱۲۰.</ref> برخی از محققان معتقدند دلایلی چون تطبیق نام و نسب و شباهت ظاهری محمد بن عبدالله با روایات مهدوی پیامبر(ص) در مهدی‌انگاری نفس زکیه نقش داشت؛<ref>برادران و گل‌پور سوته، «مهدی‌باوری و مؤلفه‌های آن در میان زیدیان مقارن با ظهور نفس زکیه»،ص۱۲۲-۱۲۶.</ref> چنان‌که همسان‌سازی حوادث رخ داده در آن عصر با روایات نشانه‌های ظهور، توسط طرفداران محمد، نیز بی‌تأثیر نبود.<ref>برادران و گل‌پور سوته، «مهدی‌باوری و مؤلفه‌های آن در میان زیدیان مقارن با ظهور نفس زکیه»، ص۱۲۶-۱۲۷.</ref> | ||
طبق برخی گزارش‌ها سه برادر عباسی ابراهیم، سفّاح و منصور<ref>ابو الفرج الاصفهانی، مقاتل الطالبیین، دار المعرفه، ص۲۵۶.</ref> و براساس گزارش‌های دیگر تنها منصور عباسی با نفس زکیه بیعت کردند.<ref>ابن طباطبا، الفخری فی الاداب السلطانیه، ۱۴۱۸ق، ص۱۱۹؛ جعفری، تشیع در مسیر تاریخ، ۱۳۵۹ش، ص۳۱۳.</ref> | طبق برخی گزارش‌ها سه برادر عباسی ابراهیم، سفّاح و منصور<ref>ابو الفرج الاصفهانی، مقاتل الطالبیین، دار المعرفه، ص۲۵۶.</ref> و براساس گزارش‌های دیگر تنها منصور عباسی با نفس زکیه بیعت کردند.<ref>ابن طباطبا، الفخری فی الاداب السلطانیه، ۱۴۱۸ق، ص۱۱۹؛ جعفری، تشیع در مسیر تاریخ، ۱۳۵۹ش، ص۳۱۳.</ref> گفته شده [[مالک بن انس]] و [[ابوحنیفه]] امامت محمد نفس زکیه را به دلیل تَقُدّم بیعت با او از امامت [[منصور عباسی]] صحیح‌تر می‌دانستند.<ref>سلاوی، شهاب الدين، الاستقصا لاخبار دول المغرب الاقصی، تحقق: جعفر الناصری/ محمد الناصری، دار الكتاب - الدار البيضاء، ج۱، ص۲۰۵</ref> | ||
===موضع امام صادق(ع)=== | ===موضع امام صادق(ع)=== | ||
| خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
*جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا قرن هفتم هجری، تهران، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ دوم ۱۳۶۹ش. | *جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران از آغاز تا قرن هفتم هجری، تهران، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ دوم ۱۳۶۹ش. | ||
*حسن ابراهیم حسن، تاریخ سیاسی اسلام، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، سازمان انتشارات جاویدان، چاپ نهم، ۱۳۷۶ش. | *حسن ابراهیم حسن، تاریخ سیاسی اسلام، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، سازمان انتشارات جاویدان، چاپ نهم، ۱۳۷۶ش. | ||
*سلاوی، شهاب الدين، الاستقصا لاخبار دول المغرب الاقصی، تحقق: جعفر الناصری/ محمد الناصری، بی‌جا، دار الكتاب - الدار البيضاء، بی‌تا. | |||
*صفری فروشانی، نعمت الله، غالیان، کاوشی در جریان‌ها و برآیندها تا پایان سده سوم، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، ۱۳۸۸ش. | *صفری فروشانی، نعمت الله، غالیان، کاوشی در جریان‌ها و برآیندها تا پایان سده سوم، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، ۱۳۸۸ش. | ||
*طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، تاریخ طبری، بیروت، مکتبة الخیاط، بی‌تا. | *طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، تاریخ طبری، بیروت، مکتبة الخیاط، بی‌تا. | ||