پرش به محتوا

جنبش جهاد اسلامی فلسطین: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح نشانی وب)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۶: خط ۳۶:


==معرفی و تأسیس==
==معرفی و تأسیس==
جنبش جهاد اسلامی، از مهمترین جنبش‌های مقاومت فلسطین به شمار می‌رود که تنها راه آزادی [[بیت‌المقدس|قدس]] را مقاومت می‌داند<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2021/9/8/حدث-الساعة-معلومات-يهمك-معرفتها-عن حدث الساعة.. معلومات تهمک معرفتها عن الجهاد الإسلامی التی أنجبت أسری عملیة جلبوع]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> و مخالف توافق با اسرائیل است.<ref>«[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> این جنبش نسبت به [[حماس|جنبش حماس]] و [[جنبش فتح|فتح]]، از پشتوانه اجتماعی کمتری برخوردار است.<ref>«[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> حضور نظامی جهاد در [[کرانه باختری]]، یکی از نقاط قوت آن به شمار رفته است.<ref>«[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسرّ استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> به گفته برخی رسانه‌های اروپایی، این سازمان از یک ساختار مخفی و منظم تشکیل شده است.<ref>«[https://parsi.euronews.com/2023/10/19/gaza-war-islamic-jihad-relations-with-iran-hamas-in-fighting-israel رویکرد جهاد اسلامی فلسطین در مبارزه با اسرائیل و تفاوت‌هایش با حماس در چیست؟]»، وبگاه یورونیوز.</ref>
جنبش جهاد اسلامی، از مهمترین جنبش‌های مقاومت فلسطین به شمار می‌رود که تنها راه آزادی [[بیت‌المقدس|قدس]] را مقاومت می‌داند<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2021/9/8/حدث-الساعة-معلومات-يهمك-معرفتها-عن حدث الساعة.. معلومات تهمک معرفتها عن الجهاد الإسلامی التی أنجبت أسری عملیة جلبوع]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> و مخالف توافق با اسرائیل است.<ref>«[https://arabicpost.net/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%AA/2022/08/08/%D8%AD%D8%B1%D9%83%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> این جنبش نسبت به [[حماس|جنبش حماس]] و [[جنبش فتح|فتح]]، از پشتوانه اجتماعی کمتری برخوردار است.<ref>«[https://arabicpost.net/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%AA/2022/08/08/%D8%AD%D8%B1%D9%83%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> حضور نظامی جهاد در [[کرانه باختری]]، یکی از نقاط قوت آن به شمار رفته است.<ref>«[https://arabicpost.net/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%AA/2022/08/08/%D8%AD%D8%B1%D9%83%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> به گفته برخی رسانه‌های اروپایی، این سازمان از یک ساختار مخفی و منظم تشکیل شده است.<ref>«[https://parsi.euronews.com/2023/10/19/gaza-war-islamic-jihad-relations-with-iran-hamas-in-fighting-israel رویکرد جهاد اسلامی فلسطین در مبارزه با اسرائیل و تفاوت‌هایش با حماس در چیست؟]»، وبگاه یورونیوز.</ref>


مخالفت با پیمان اسلو (۲۰۰۳م)، تحریم انتخابات مجلس قانون‌گذاری (۲۰۰۶م)، مخالفت با معاهده صلح [[مصر]] در سال ۲۰۱۴م و اقدام برای رفع تنش بین حماس و دولت مصر (۲۰۱۴م) از مهمترین اقدامات سیاسی جنبش جهاد اسلامی به شمار می‌رود.<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2014/2/12/حركة-الجهاد-الإسلامي حرکة الجهاد الإسلامی]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref>
مخالفت با پیمان اسلو (۲۰۰۳م)، تحریم انتخابات مجلس قانون‌گذاری (۲۰۰۶م)، مخالفت با معاهده صلح [[مصر]] در سال ۲۰۱۴م و اقدام برای رفع تنش بین حماس و دولت مصر (۲۰۱۴م) از مهمترین اقدامات سیاسی جنبش جهاد اسلامی به شمار می‌رود.<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2014/2/12/حركة-الجهاد-الإسلامي حرکة الجهاد الإسلامی]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref>


جنبش جهاد اسلامی در سال ۱۹۸۱م توسط [[فتحی شقاقی|فَتحی شَقاقی]]، پزشک [[فلسطین|فلسطینی]]<ref>«[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> با همکاری افرادی همچون عَبدُالعزیز عَوده، رمضان عبدالله و نافِذ عَزّام در [[نوار غزه|غزه]] تأسیس شد.<ref>«[https://www.dohainstitute.org/ar/Events/history-of-Islamic-jihad-in-Palestine-topic-of-strategic-studies-unit-lecture/Pages/index.aspx تاریخ حرکة الجهاد الإسلامی فی فلسطین موضوعًا لمحاضرة وحدة الدراسات الاستراتیجیة]»، وبگاه مرکز عربی پژوهش‌ها و مطالعات سیاسی.</ref> اعضای این جنبش در سال ۱۹۸۷م به [[لبنان]] تبعید شدند و در آنجا با [[حزب‌الله لبنان]] ارتباط برقرار کردند و توسط نیروهای [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] آموزش دیدند.<ref>«[https://www.france24.com/ar/الشرق-الأوسط/۲۰۲۳۱۰۱۸-من-هی-حرکة-الجهاد-الاسلامی-مستشفی-غزة-الاهلی-المعمدانی-فلسطین-اسرائیل-طوفان-الاقصی-عملیة-بریة ما هی حرکة "الجهاد الإسلامی" التی تتهمها إسرائیل بقصف المستشفی المعمدانی فی غزة؟]»، وبگاه فرانس۲۴.</ref> مقر رسمی این جنبش در سال ۱۹۸۹م، به [[دمشق]] منتقل شد.<ref>«[https://www.france24.com/ar/الشرق-الأوسط/۲۰۲۳۱۰۱۸-من-هی-حرکة-الجهاد-الاسلامی-مستشفی-غزة-الاهلی-المعمدانی-فلسطین-اسرائیل-طوفان-الاقصی-عملیة-بریة ما هی حرکة "الجهاد الإسلامی" التی تتهمها إسرائیل بقصف المستشفی المعمدانی فی غزة؟]»، وبگاه فرانس۲۴.</ref>
جنبش جهاد اسلامی در سال ۱۹۸۱م توسط [[فتحی شقاقی|فَتحی شَقاقی]]، پزشک [[فلسطین|فلسطینی]]<ref>«[https://arabicpost.net/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%AA/2022/08/08/%D8%AD%D8%B1%D9%83%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> با همکاری افرادی همچون عَبدُالعزیز عَوده، رمضان عبدالله و نافِذ عَزّام در [[نوار غزه|غزه]] تأسیس شد.<ref>«[https://www.dohainstitute.org/ar/Events/history-of-Islamic-jihad-in-Palestine-topic-of-strategic-studies-unit-lecture/Pages/index.aspx تاریخ حرکة الجهاد الإسلامی فی فلسطین موضوعًا لمحاضرة وحدة الدراسات الاستراتیجیة]»، وبگاه مرکز عربی پژوهش‌ها و مطالعات سیاسی.</ref> اعضای این جنبش در سال ۱۹۸۷م به [[لبنان]] تبعید شدند و در آنجا با [[حزب‌الله لبنان]] ارتباط برقرار کردند و توسط نیروهای [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] آموزش دیدند.<ref>«[https://www.france24.com/ar/الشرق-الأوسط/۲۰۲۳۱۰۱۸-من-هی-حرکة-الجهاد-الاسلامی-مستشفی-غزة-الاهلی-المعمدانی-فلسطین-اسرائیل-طوفان-الاقصی-عملیة-بریة ما هی حرکة "الجهاد الإسلامی" التی تتهمها إسرائیل بقصف المستشفی المعمدانی فی غزة؟]»، وبگاه فرانس۲۴.</ref> مقر رسمی این جنبش در سال ۱۹۸۹م، به [[دمشق]] منتقل شد.<ref>«[https://www.france24.com/ar/الشرق-الأوسط/۲۰۲۳۱۰۱۸-من-هی-حرکة-الجهاد-الاسلامی-مستشفی-غزة-الاهلی-المعمدانی-فلسطین-اسرائیل-طوفان-الاقصی-عملیة-بریة ما هی حرکة "الجهاد الإسلامی" التی تتهمها إسرائیل بقصف المستشفی المعمدانی فی غزة؟]»، وبگاه فرانس۲۴.</ref>
[[پرونده:فتحی شقاقی مؤسس جنبش جهاد اسلامی.jpg|250px|بندانگشتی|فتحی شقاقی، مؤسس و اولین دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین]]
[[پرونده:فتحی شقاقی مؤسس جنبش جهاد اسلامی.jpg|250px|بندانگشتی|فتحی شقاقی، مؤسس و اولین دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین]]
فتحی شقاقی دبیرکل جنبش جهاد اسلامی در سال ۱۹۹۵م به دست موساد ترور شد و رمضان عبدالله شَلَح (درگذشت: ۲۰۲۰م) جانشین وی گردید. رمضان عبدالله نقش مؤثری در پویایی سیاسی این جنبش ایفا کرد. در پی بیماری رمضان عبدالله، زیاد نَخاله در سال ۲۰۱۸م به دبیرکلی این جنبش منصوب شد.<ref>«[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref>
فتحی شقاقی دبیرکل جنبش جهاد اسلامی در سال ۱۹۹۵م به دست موساد ترور شد و رمضان عبدالله شَلَح (درگذشت: ۲۰۲۰م) جانشین وی گردید. رمضان عبدالله نقش مؤثری در پویایی سیاسی این جنبش ایفا کرد. در پی بیماری رمضان عبدالله، زیاد نَخاله در سال ۲۰۱۸م به دبیرکلی این جنبش منصوب شد.<ref>«[https://arabicpost.net/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%AA/2022/08/08/%D8%AD%D8%B1%D9%83%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref>


جنبش جهاد اسلامی در فهرست [[تروریسم|گروه‌های تروریستی]] کشورهای [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، [[بریتانیا|انگلیس]]، [[کانادا]]، [[ژاپن]] و همچنین اتحادیه اروپا و چند کشور و نهاد بین‌المللی دیگر قرار دارد.<ref>«[https://parsi.euronews.com/2022/08/06/what-is-palestinian-islamic-jihad درباره جهاد اسلامی فلسطین و گردان‌های قدس چه می‌دانیم؟]»، وبگاه شبکه خبری یورو نیوز.</ref>
جنبش جهاد اسلامی در فهرست [[تروریسم|گروه‌های تروریستی]] کشورهای [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، [[بریتانیا|انگلیس]]، [[کانادا]]، [[ژاپن]] و همچنین اتحادیه اروپا و چند کشور و نهاد بین‌المللی دیگر قرار دارد.<ref>«[https://parsi.euronews.com/2022/08/06/what-is-palestinian-islamic-jihad درباره جهاد اسلامی فلسطین و گردان‌های قدس چه می‌دانیم؟]»، وبگاه شبکه خبری یورو نیوز.</ref>
خط ۶۰: خط ۶۰:


===عملیات‌ها===
===عملیات‌ها===
شاخه نظامی جهاد اسلامی عملیات متعددی علیه اشغالگری اسرائیل انجام داده است؛ مانند بیت لید، دیزِنگوف، کَفَر داروم، نِتساریم، شرق جبالیا، مُوراج<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2021/9/8/حدث-الساعة-معلومات-يهمك-معرفتها-عن حدث الساعة.. معلومات تهمک معرفتها عن الجهاد الإسلامی التی أنجبت أسری عملیة جلبوع]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> و بشائر الانتصار.<ref>«[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref>
شاخه نظامی جهاد اسلامی عملیات متعددی علیه اشغالگری اسرائیل انجام داده است؛ مانند بیت لید، دیزِنگوف، کَفَر داروم، نِتساریم، شرق جبالیا، مُوراج<ref>«[https://www.aljazeera.net/encyclopedia/2021/9/8/حدث-الساعة-معلومات-يهمك-معرفتها-عن حدث الساعة.. معلومات تهمک معرفتها عن الجهاد الإسلامی التی أنجبت أسری عملیة جلبوع]»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.</ref> و بشائر الانتصار.<ref>«[https://arabicpost.net/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%AA/2022/08/08/%D8%AD%D8%B1%D9%83%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref>


===انتفاضه ۱۹۸۷ فلسطین===
===انتفاضه ۱۹۸۷ فلسطین===
جنبش جهاد اسلامی در انتفاضه اول فلسطین (۱۹۸۷م) نقش مؤثری داشته است. سخنرانی‌های عبدالعزیز عوده در مسجد عزالدین قسام، از عوامل مهم شروع این انتفاضه به شمار رفته است.<ref>«[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> اسرائیل در انتفاضه دوم (۲۰۰۰م)، رمضان عبدالله را مسؤول اصلی بسیاری از علمیات‌های ضد اسرائیلی معرفی کرد.<ref>«[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> مشارکت مؤ‌ثر نیروهای نظامی جهاد اسلامی در این انتفاضه، علت [[ترور]] تعدادی از فرماندهان شاخه نظامی این جنبش توسط اسرائیل عنوان شده است.<ref>الشریف، «[https://www.palestine-studies.org/ar/node/1643752 حرکة الجهاد الإسلامی فی فلسطین]»، وبگاه مرکز مطالعات فلسطین.</ref>
جنبش جهاد اسلامی در انتفاضه اول فلسطین (۱۹۸۷م) نقش مؤثری داشته است. سخنرانی‌های عبدالعزیز عوده در مسجد عزالدین قسام، از عوامل مهم شروع این انتفاضه به شمار رفته است.<ref>«[https://arabicpost.net/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%AA/2022/08/08/%D8%AD%D8%B1%D9%83%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> اسرائیل در انتفاضه دوم (۲۰۰۰م)، رمضان عبدالله را مسؤول اصلی بسیاری از علمیات‌های ضد اسرائیلی معرفی کرد.<ref>«[https://arabicpost.net/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%AA/2022/08/08/%D8%AD%D8%B1%D9%83%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست.</ref> مشارکت مؤ‌ثر نیروهای نظامی جهاد اسلامی در این انتفاضه، علت [[ترور]] تعدادی از فرماندهان شاخه نظامی این جنبش توسط اسرائیل عنوان شده است.<ref>الشریف، «[https://www.palestine-studies.org/ar/node/1643752 حرکة الجهاد الإسلامی فی فلسطین]»، وبگاه مرکز مطالعات فلسطین.</ref>


===مشارکت در عملیات طوفان الاقصی===
===مشارکت در عملیات طوفان الاقصی===
خط ۱۰۰: خط ۱۰۰:
* «[https://www.alhurra.com/palestine/2023/10/19/ما-هی-حرکة-الجهاد-الإسلامی-وما-علاقتها-بحماس؟ ما هی حرکة الجهاد الإسلامی وما علاقتها بحماس؟]»، وبگاه الحره، تاریخ درج مطلب: ۲۷ مهر ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۱۰ آبان ۱۴۰۲ش.
* «[https://www.alhurra.com/palestine/2023/10/19/ما-هی-حرکة-الجهاد-الإسلامی-وما-علاقتها-بحماس؟ ما هی حرکة الجهاد الإسلامی وما علاقتها بحماس؟]»، وبگاه الحره، تاریخ درج مطلب: ۲۷ مهر ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۱۰ آبان ۱۴۰۲ش.
* [https://www.aljazeera.net/2005/07/16/نبذة-عن-حرکة-الجهاد-الإسلامی-فی-فلسطین «نبذة عن حرکة الجهاد الإسلامی فی فلسطین»]، وبگاه شبکه خبری الجزیره، تاریخ درج مطلب: ۲۵ تیر ۱۳۸۴ش، تاریخ بازدید: ۹ آبان ۱۴۰۲ش.
* [https://www.aljazeera.net/2005/07/16/نبذة-عن-حرکة-الجهاد-الإسلامی-فی-فلسطین «نبذة عن حرکة الجهاد الإسلامی فی فلسطین»]، وبگاه شبکه خبری الجزیره، تاریخ درج مطلب: ۲۵ تیر ۱۳۸۴ش، تاریخ بازدید: ۹ آبان ۱۴۰۲ش.
* «[https://arabicpost.net/تحلیلات/۲۰۲۲/۰۸/۰۸/حرکة-الجهاد-الإسلامی-الفلسطینیة/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست، تاریخ درج مطلب: ۱۷ مرداد ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۹ آبان ۱۴۰۲ش.
* «[https://arabicpost.net/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%AA/2022/08/08/%D8%AD%D8%B1%D9%83%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9/ نشأت بمصر، ولعبت دوراً کبیراً بالانتفاضة.. قصة حرکة الجهاد وسر استهداف إسرائیل لها بحربها الأخیرة]»، وبگاه عربی بوست، تاریخ درج مطلب: ۱۷ مرداد ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۹ آبان ۱۴۰۲ش.
* سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی https://www.irna.ir/news/5848648/یک-خیابان-در-تهران-به-نام-شهید-فتحی-شقاقی-نامگذاری-شد
* سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی https://www.irna.ir/news/5848648/یک-خیابان-در-تهران-به-نام-شهید-فتحی-شقاقی-نامگذاری-شد
{{پایان}}
{{پایان}}
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵

ویرایش