تأویل: تفاوت میان نسخه‌ها
←معنای حقیقی تأویل در قرآن
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
شرق شناسان علم تأویل را تعبیر کلام قران مجید بر حسب ایهام می‌دانند که در تفسیر قرآن دارای مقام خاصی است. آنها دوره شکل گیری تفاسیر قرآن را به سه مقوله گسترده تقسیم می کنند: توضیحی ، داستانی ، فقهی. و در بیان علت و توضیح ورود دیگر گونه‌های تفسیری پس از سده ابتدایی اسلام و اضافه شدن آن به تفاسیر قرآن چنین بیان می دارند: برخی گروه های اسلامی روش هایی را برای برقراری تعادل میان تفسیر به مأثور و تفاسیر صرفی و نحوی یافتند و بدین سبب تفسیر رمزی (تأویل) یا علم کلام را در سده های بعدی وارد تفسیر قرآن کردند. در واقع تفسیر تأویلی یا اشاری یا رمزی از ابتدا در تفاسیر اسلامی نبوده و علم تأویل را بیشتر، شیعیان و صوفیان در آثار خود به کار برده اند. تئودور نولدکه ( به آلمانی: Theodor Nöldeke ۱۹۳۰- ۱۸۳۶م. خاورشناس و قرآن‌پژوه آلمانی)درباره علت ورود تأویل در تفاسیر شیعه می گوید: گرایش شیعه به این است که تنها راه صحیح در تفسیر قرآن [[اهل‌بیت(ع)|اهل بیت (ع)]] است و نصف قرآن را به خاندان علوی و اعتقادات فرقه خود ربط می‌دهند. | شرق شناسان علم تأویل را تعبیر کلام قران مجید بر حسب ایهام می‌دانند که در تفسیر قرآن دارای مقام خاصی است. آنها دوره شکل گیری تفاسیر قرآن را به سه مقوله گسترده تقسیم می کنند: توضیحی ، داستانی ، فقهی. و در بیان علت و توضیح ورود دیگر گونه‌های تفسیری پس از سده ابتدایی اسلام و اضافه شدن آن به تفاسیر قرآن چنین بیان می دارند: برخی گروه های اسلامی روش هایی را برای برقراری تعادل میان تفسیر به مأثور و تفاسیر صرفی و نحوی یافتند و بدین سبب تفسیر رمزی (تأویل) یا علم کلام را در سده های بعدی وارد تفسیر قرآن کردند. در واقع تفسیر تأویلی یا اشاری یا رمزی از ابتدا در تفاسیر اسلامی نبوده و علم تأویل را بیشتر، شیعیان و صوفیان در آثار خود به کار برده اند. تئودور نولدکه ( به آلمانی: Theodor Nöldeke ۱۹۳۰- ۱۸۳۶م. خاورشناس و قرآن‌پژوه آلمانی)درباره علت ورود تأویل در تفاسیر شیعه می گوید: گرایش شیعه به این است که تنها راه صحیح در تفسیر قرآن [[اهل‌بیت(ع)|اهل بیت (ع)]] است و نصف قرآن را به خاندان علوی و اعتقادات فرقه خود ربط می‌دهند. | ||
== معنای | == ویژگی‌های معنای تأویل در قرآن == | ||
=== مدلول لفظ نیست === | === مدلول لفظ نیست === | ||
آنچه از آیاتی که لفظ تأویل در آنها وارد است به دست می‌آید این است که تأویل از قبیل معنایی که مدلول لفظ باشد نیست؛ چنانکه روشن است که در خواب‌هائی که در [[سوره یوسف|سورۀ یوسف]] نقل و تأویل شده هرگز لفظی که خواب را شرح می‌دهد، به تأویل خواب دلالت لفظی ندارد. | آنچه از آیاتی که لفظ تأویل در آنها وارد است به دست می‌آید این است که تأویل از قبیل معنایی که مدلول لفظ باشد نیست؛ چنانکه روشن است که در خواب‌هائی که در [[سوره یوسف|سورۀ یوسف]] نقل و تأویل شده هرگز لفظی که خواب را شرح می‌دهد، به تأویل خواب دلالت لفظی ندارد. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
همچنین در آیۀ «{{رنگی|سبز}}فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیءٍ فَرُ‌دُّوهُ إِلَی اللَّهِ وَالرَّ‌سُولِ{{رنگی/پ}}» دلالت لفظی بر تأویل خود که وحدت اسلامی است ندارد. اگر در سایر آیات دقت کنیم، امر از همین قرار می‌باشد. | همچنین در آیۀ «{{رنگی|سبز}}فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیءٍ فَرُ‌دُّوهُ إِلَی اللَّهِ وَالرَّ‌سُولِ{{رنگی/پ}}» دلالت لفظی بر تأویل خود که وحدت اسلامی است ندارد. اگر در سایر آیات دقت کنیم، امر از همین قرار می‌باشد. | ||
در مورد خواب‌ها، تأویل خواب حقیقتی است خارجی که در صورت خاصی برای بیننده خواب جلوه کرده، همچنین در [[داستان خضر و موسی]] تأویلی که [[خضر]] اظهار می‌کند حقیقتی است که کارهائی که انجام داده از آن سرچشمه می‌گیرد و خودِ کار به نحوی به تأویل خود متضمن است و در آیه‌ای که به درستی کیل و وزن امر می‌کند، تأویل آن حقیقت و مصلحتی است عمومی که این فرمان به آن تکیه دارد و به نحوی تحقق‌دهندۀ او است. آیۀ ردّ نزاع به خدا و رسول نیز به همین قرار است. | در مورد خواب‌ها، تأویل خواب حقیقتی است خارجی که در صورت خاصی برای بیننده خواب جلوه کرده، همچنین در [[داستان خضر و موسی]] تأویلی که [[خضر]] اظهار می‌کند حقیقتی است که کارهائی که انجام داده از آن سرچشمه می‌گیرد و خودِ کار به نحوی به تأویل خود متضمن است و در آیه‌ای که به درستی کیل و وزن امر می‌کند، تأویل آن حقیقت و مصلحتی است عمومی که این فرمان به آن تکیه دارد و به نحوی تحقق‌دهندۀ او است. آیۀ ردّ نزاع به خدا و رسول نیز به همین قرار است. <ref>طباطبایی، المیزان، ناشر منشورات اسماعيليان، ج۳، ص۴۹.</ref> | ||
=== سرچشمه و تحقق دهنده === | === سرچشمه و تحقق دهنده === | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
این معنا در قرآن مجید نیز جاری است. زیرا این کتاب مقدس از یک رشته حقائق و معنویات سرچشمه می‌گیرد که از قید ماده و جسمانیت آزاد و از مرحلۀ حس و محسوس بالاتر و از قالب الفاظ و عبارات بسی وسیع‌تر است. | این معنا در قرآن مجید نیز جاری است. زیرا این کتاب مقدس از یک رشته حقائق و معنویات سرچشمه می‌گیرد که از قید ماده و جسمانیت آزاد و از مرحلۀ حس و محسوس بالاتر و از قالب الفاظ و عبارات بسی وسیع‌تر است. | ||
پس تأویل قرآن، حقیقت یا حقائقی است که در [[ام‌الکتاب|ام الکتاب]] پیش خداست و از مختصات [[عالم غیب|غیب]] می‌باشد. | پس تأویل قرآن، حقیقت یا حقائقی است که در [[ام‌الکتاب|ام الکتاب]] پیش خداست و از مختصات [[عالم غیب|غیب]] می‌باشد. <ref>طباطبایی، المیزان، ناشر منشورات اسماعيليان، ج۳، صص۵۳-۵۴.</ref> | ||
== علم به تأویل == | == علم به تأویل == | ||