Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۱٬۳۴۶
ویرایش
حرم امام رضا(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح ارقام، اصلاح نشانی وب
(←منابع) |
(اصلاح ارقام، اصلاح نشانی وب) |
||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
بقعه رضوی اینک دارای ۲ ضریح است: | بقعه رضوی اینک دارای ۲ ضریح است: | ||
# ضریح داخلی از فولاد جواهرنشان که در ایام [[نادرشاه|نادری]] ساخته شد و شاهرخ افشار آن را در ۱۱۶۰ق/۱۷۴۷م وقف حرم کرد؛ | # ضریح داخلی از فولاد جواهرنشان که در ایام [[نادرشاه|نادری]] ساخته شد و شاهرخ افشار آن را در ۱۱۶۰ق/۱۷۴۷م وقف حرم کرد؛ | ||
#ضریح خارجی معروف به ضریح شیر وشکر که در ۱۳۳۸ش (نیمه شعبان ۱۳۷۹ق) <ref> | #ضریح خارجی معروف به ضریح شیر وشکر که در ۱۳۳۸ش (نیمه شعبان ۱۳۷۹ق) و به جای ضریح فولادی [[فتحعلی شاه]] نصب شد. <ref>ر.ک: صالحی، دادور و مکی‌نژاد، کتیبه‌های ضریح شیر و شکر امام رضا (ع) از منظر مبانی اعتقادی شیعه، زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴۰.</ref> | ||
ضریح دیگری نیز ساخته عصر [[شاه عباس]] یا [[شاه طهماسب]] از چوب و آهن و صفحات طلا و نقره در بخش درونی بقعه بوده که به علت فرسودگی، در همان ایامی که ضریح جدید نصب می‌شد، آن را برداشتند، و طلا و نقره آن را به خزانه آستان قدس تحویل دادند. طول ضریح جدید ۰۵/۴ و عرض آن ۰۶/۳ و ارتفاعش ۹۰/۳ متر است. ۲ ضلع درازترِ ضریح، هریک دارای ۴ دهانه، و ۲ ضلع کوتاه‌ترِ آن، هریک دارای ۳ دهانه است که مجموعاً ۱۴ دهانه می‌شود. در میان و بالای این دهانه‌ها جمعاً ۱۸ صفحه بیضی شکل محدب از طلا نصب شده که احادیثی به خط ثلث بر روی آنها نوشته شده است. بر بالا و اطراف ضریح، صفحاتی مضرّس از طلا نصب شده که نام [[ائمه معصومین|۱۴ معصوم]] بر روی آنها به خط ثلث نوشته شده است. بالاتر از آن لبه و اطراف ضریح نیز جمعاً ۹۲ برگ از طلا جای دارد که بر روی هریک از آنها اسم جلاله «الله» نوشته شده است. | ضریح دیگری نیز ساخته عصر [[شاه عباس]] یا [[شاه طهماسب]] از چوب و آهن و صفحات طلا و نقره در بخش درونی بقعه بوده که به علت فرسودگی، در همان ایامی که ضریح جدید نصب می‌شد، آن را برداشتند، و طلا و نقره آن را به خزانه آستان قدس تحویل دادند. طول ضریح جدید ۰۵/۴ و عرض آن ۰۶/۳ و ارتفاعش ۹۰/۳ متر است. ۲ ضلع درازترِ ضریح، هریک دارای ۴ دهانه، و ۲ ضلع کوتاه‌ترِ آن، هریک دارای ۳ دهانه است که مجموعاً ۱۴ دهانه می‌شود. در میان و بالای این دهانه‌ها جمعاً ۱۸ صفحه بیضی شکل محدب از طلا نصب شده که احادیثی به خط ثلث بر روی آنها نوشته شده است. بر بالا و اطراف ضریح، صفحاتی مضرّس از طلا نصب شده که نام [[ائمه معصومین|۱۴ معصوم]] بر روی آنها به خط ثلث نوشته شده است. بالاتر از آن لبه و اطراف ضریح نیز جمعاً ۹۲ برگ از طلا جای دارد که بر روی هریک از آنها اسم جلاله «الله» نوشته شده است. | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
[[پرونده:Gonbad.jpg|بندانگشتی|گنبد حرم مطهر امام رضا(ع)، گلدسته‌ها و ایوان طلا]] | [[پرونده:Gonbad.jpg|بندانگشتی|گنبد حرم مطهر امام رضا(ع)، گلدسته‌ها و ایوان طلا]] | ||
گنبد دارای ۲ پوشش است: | گنبد دارای ۲ پوشش است: | ||
پوشش نخستین، سقفی است که از زیر (داخل حرم) دیده می‌شود و مقرنس کاری است. پوشش دوم برفراز پوشش نخستین نهاده شده و از خارج با آجرهای طلا پوشانده شده است و در معرض دید مردم قرار دارد. این گنبد را نخستین بار [[شاه طهماسب اول]] طلاکاری کرد و سپس این طلاکاری توسط [[شاه عباس]] تجدید شد. ارتفاع حرم از کف آن تا انتهای زیر سقفِ مقعر (پوشش داخلی) ۸/۱۸ متر، و تا قله گنبد بر فراز پوشش خارجی ۲۰/۳۱ متر است. پیرامون خارجی گنبد ۱/۴۲ متر، ارتفاع سرِ طوق گنبد ۵/۳ متر و ارتفاع سطح طلاکاری‌شده گنبد از آغاز تا قله آن ۴۰/۱۶ متر است. سطح خارجی گنبد که پوشیده از خشت‌های مسی یا لایه‌ای از طلاست، دارای نقوش و خطوط و کتیبه‌های ممتاز است.<ref>سجادی، آستان قدس رضوی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج | پوشش نخستین، سقفی است که از زیر (داخل حرم) دیده می‌شود و مقرنس کاری است. پوشش دوم برفراز پوشش نخستین نهاده شده و از خارج با آجرهای طلا پوشانده شده است و در معرض دید مردم قرار دارد. این گنبد را نخستین بار [[شاه طهماسب اول]] طلاکاری کرد و سپس این طلاکاری توسط [[شاه عباس]] تجدید شد. ارتفاع حرم از کف آن تا انتهای زیر سقفِ مقعر (پوشش داخلی) ۸/۱۸ متر، و تا قله گنبد بر فراز پوشش خارجی ۲۰/۳۱ متر است. پیرامون خارجی گنبد ۱/۴۲ متر، ارتفاع سرِ طوق گنبد ۵/۳ متر و ارتفاع سطح طلاکاری‌شده گنبد از آغاز تا قله آن ۴۰/۱۶ متر است. سطح خارجی گنبد که پوشیده از خشت‌های مسی یا لایه‌ای از طلاست، دارای نقوش و خطوط و کتیبه‌های ممتاز است.<ref>سجادی، آستان قدس رضوی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج ۱، ص۳۴۳.</ref> | ||
==گلدسته‌ها== | ==گلدسته‌ها== | ||
[[پرونده:Gold-dome-of-the-holy-shrine-of-Imam-Reza-finial-3.jpg|بندانگشتی|گنبد طلای حرم امام رضا(ع)]] | [[پرونده:Gold-dome-of-the-holy-shrine-of-Imam-Reza-finial-3.jpg|بندانگشتی|گنبد طلای حرم امام رضا(ع)]] | ||
حرم دارای ۲ گلدسته است، یکی نزدیک گنبد و بالای ایوان طلای نادری، در جنوب صحن عتیق؛ و دیگری در شمال صحن عتیق و بر بالای [[ایوان عباسی]]. گلدسته نزدیک گنبد از آثار [[سوری بن معتز]] است. این گلدسته یک بار توسط [[شاه طهماسب اول]] و بار دیگر توسط [[نادرشاه]] تعمیر و طلاکاری شد. ارتفاع آن از کف صحن تا قله ۵۰/۴۰ متر و پیرامون خارجی آن ۱۳ متر است. گلدسته دیگر به ارتفاع گلدسته پیشین توسط نادرشاه بنا و طلاکاری شده است.<ref>سجادی، آستان قدس رضوی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج | حرم دارای ۲ گلدسته است، یکی نزدیک گنبد و بالای ایوان طلای نادری، در جنوب صحن عتیق؛ و دیگری در شمال صحن عتیق و بر بالای [[ایوان عباسی]]. گلدسته نزدیک گنبد از آثار [[سوری بن معتز]] است. این گلدسته یک بار توسط [[شاه طهماسب اول]] و بار دیگر توسط [[نادرشاه]] تعمیر و طلاکاری شد. ارتفاع آن از کف صحن تا قله ۵۰/۴۰ متر و پیرامون خارجی آن ۱۳ متر است. گلدسته دیگر به ارتفاع گلدسته پیشین توسط نادرشاه بنا و طلاکاری شده است.<ref>سجادی، آستان قدس رضوی، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج ۱، ص۳۴۳.</ref> | ||
==صحن‌ها== | ==صحن‌ها== | ||
| خط ۲۰۱: | خط ۲۰۱: | ||
* سعیدی، غلامرضا، تحقیقات تاریخی خراسان »، نامه آستان قدس، دوره ۶، شمـ ۱۷، نوروز ۱۳۴۳، صص۵۲، ۵۳. | * سعیدی، غلامرضا، تحقیقات تاریخی خراسان »، نامه آستان قدس، دوره ۶، شمـ ۱۷، نوروز ۱۳۴۳، صص۵۲، ۵۳. | ||
* شوشتری قاضی نورالله، مجالس المؤمنین، تهران، اسلامیه، ۱۳۷۵ق، ص۱۱۵. | * شوشتری قاضی نورالله، مجالس المؤمنین، تهران، اسلامیه، ۱۳۷۵ق، ص۱۱۵. | ||
* صالحی، اسراء، دادور، ابوالقاسم و مکی نژاد، مهدی، کتیبه‌های ضریح شیر و شکر امام رضا (ع) از منظر مبانی اعتقادی شیعه، نشریه علمی (وزارت علوم)، زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴۰. | |||
* طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، بیروت، دارالمعرفه، ۱۳۹۹ق، ص۳۰۳. | * طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، بیروت، دارالمعرفه، ۱۳۹۹ق، ص۳۰۳. | ||
* قزوینی، زکریابن محمد، آثارالبلاد، بیروت، دارصادر، صص۳۹۲-۴۰۱. | * قزوینی، زکریابن محمد، آثارالبلاد، بیروت، دارصادر، صص۳۹۲-۴۰۱. | ||
| خط ۲۱۵: | خط ۲۱۶: | ||
* یاقوت حموی، ابوعبدالله، معجم البلدان، به کوشش فردیناندووستنفلد، لایپزیگ، ۱۸۶۶-۱۸۷۰م؛ ۳/۱۵۳-۱۵۶. | * یاقوت حموی، ابوعبدالله، معجم البلدان، به کوشش فردیناندووستنفلد، لایپزیگ، ۱۸۶۶-۱۸۷۰م؛ ۳/۱۵۳-۱۵۶. | ||
* یعقوبی، ابن واضح، البلدان، ترجمه محمدابراهیم آیتی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۷ش، ص۵۳. | * یعقوبی، ابن واضح، البلدان، ترجمه محمدابراهیم آیتی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۷ش، ص۵۳. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
<onlyinclude>{{درجه‌بندی | <onlyinclude>{{درجه‌بندی | ||