کریم اهل‌بیت (لقب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''کریمِ اهل‌بیت''' به‌معنای بخشندهٔ اهل‌بیت، از [[فهرست کنیه‌ها و لقب‌های امام حسن مجتبی(ع)|القاب امام حسن مجتبی(ع)]]<ref>عقیل، من اروع ما قاله الامام الحسن علیه‌السلام المجتبی، ۱۴۳۰ق، ص۷؛ آل‌سیف، سید الجنة الامام الحسن علیه‌السلام، ۱۴۴۳ق، ص۱۶۴.</ref> که به‌دلیل سخاوت و بخشش، به آن ملقب شده است.<ref>حکیم، پیشوایان هدایت، ۱۳۸۵ش، ج۴، ص۴۶.</ref> واژه «کریم» هر چند در توصیف حسن بن علی(ع) در منابع اولیه به‌کار رفته،<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۲۲۶.</ref> اما در زندگانی امام حسن(ع) و درباره کنیه‌ها و القاب، کریم‌اهل‌بیت در هیچ کتاب تاریخی و روایی جز منابع متأخر به‌عنوان لقب برای او ذکر نشده است.<ref>نگاه کنید به [https://www.isna.ir/news/1402011707412 «چرا به امام حسن مجتبی(ع) کریم می‌گویند؟»]، خبرگزاری ایسنا.</ref>

شهرت امام حسن به کریم اهل‌بیت را به‌دلیل داستان‌هایی می‌دانند که تاریخ‌نگاران از سخاوت امام نقل کرده‌اند.<ref>رضوی، «کریم اهل‌بیت»، ص۴۶.</ref> گفته شده [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] به‌‌قدری به [[فقیر|فقرا]] و نیازمندان [[انفاق]] می‌کرد، تا آنجا که در تاریخِ زندگانی هیچ‌یک از بزرگان، چنین چیزی به چشم نمی‌خورد.<ref>محقق ارزگانی، فضایل ائمه اطهار علیهم‌السلام از دیدگاه اهل‌سنت، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۳.</ref> امام مجتبی(ع) بخشنده‌ترین فرد در زمانه خود و در سخاوتمندی، ضرب‌المثل بود و با این که همه [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت]]، اهل سخاوت و کرامت بودند،{{یاد| در زیارت‌نامه‌ای که [[شیخ عباس قمی|محدث قمی]] در [[مفاتیح الجنان (کتاب)|مفاتیح الجنان]] از [[سید ابن طاووس|سید بن طاووس]] در [[جمال الاسبوع بکمال العمل المشروع (کتاب)|جمال الاسبوع]] برای [[امام زمان(ع)]] در روز [[جمعه (روز)|جمعه]] نقل کرده در فرازی خطاب به امام مهدی آمده است «'''وَ أَنْتَ يَا مَوْلاىَ كَرِيمٌ مِنْ أَوْلادِ الْكِرَامِ - و تو ای مولای من بزرگواری از فرزندان بزرگواران'''» قمی، مفاتیح الجنان، فصل پنجم، زیارت امام زمان.}} فقط او به «کریم» لقب یافته است.<ref>قرشی، دانشنامه امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۹۴ش، ج۱، ص۳۲.</ref>  

ابن‌جوزی (درگذشت: ۶۵۴ق) از عالمان اهل‌سنت در کتاب [[تذکرة الخواص من الامة فی ذکر خصائص الائمة (کتاب)|تذکرة الخواص]]، امام دوم شیعیان را از بزرگان جود و کَرَم نامیده و در ذکر فضائل او می‌نویسد که حسن بن علی در عمر خود دو بار اموال و دارایی‌هایش را در راه خدا بخشید و سه بار نیز ثروت خویش را به‌طور مساوی با فقرا تقسیم کرد؛<ref>ابن‌جوزی، تذکرة الخواص، ۱۳۷۶ش، ص۱۷۶و-۱۷۸.</ref> حتی نقل شده که برای درخواست یک [[فقیر]]، بیست‌هزار درهم به او کمک کرد.<ref>نظری‌منفرد، الصلح الدامی، ۱۴۲۹ق، ص۳۴۹.</ref>  

[[باقر شریف قرشی]] (درگذشت: [[سال ۱۴۳۳ هجری قمری|۱۴۳۳ق]]) از عالمان شیعه، درباره لقب کریم اهل‌بیت، روایتی را نقل می‌کند که از امام مجتبی(ع) سؤال شد چرا هرگز سائلی را نومید نمی‌کنی؟ امام در پاسخ گفت: من هم در برابر خداوند، فرد فقیری هستم که از او می‌خواهم مرا محروم نسازد و شرم دارم که با چنین امیدی، فقیران را مأیوس سازم و خداوندی که عنایتش را به من ارزانی می‌دارد، می‌خواهد که من هم به مردم کمک کنم.<ref>قرشی، النظام التربوی فی الاسلام، دارالکتاب الاسلامی، ص۲۴۸؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۱۱، ص۲۳۸.</ref>

 

به‌گفته [[سید حسین بحرالعلوم]] (درگذشت: [[سال ۱۳۸۰ هجری شمسی|۱۳۸۰ش]]) محقق کتاب [[تلخیص الشافی]]، موضوع کریم‌بودن [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] بسیار گسترده‌تر از آن است که بتوان درباره آن سخن گفت.<ref>طوسی، تلخیص الشافی، ۱۳۸۲ش، ج۴، ص۱۷۹.</ref>