confirmed، protected، templateeditor
۷٬۶۲۲
ویرایش
نظام درسی حوزه علمیه: تفاوت میان نسخه‌ها
←مراحل درسی حوزه
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== مراحل درسی حوزه== | == مراحل درسی حوزه== | ||
به گفته سید احمد حسینی درس و بحث در حوزه علمیه نجف سه مرحله داشته است. مقدمات، سطوح و خارج{{مدرک}} | به گفته سید احمد حسینی درس و بحث در حوزه علمیه نجف سه مرحله داشته است. مقدمات، سطوح و خارج{{مدرک}} | ||
*مقدمات: نخستین مرحله تحصیل در حوزه است که در آن مبادی العربیه شامل صرف و نحو، معانی و بیان و بدیع، منطق، کلام و اولیات اصول فقه تدریس می‌شود. بیشتر کتاب‌هایی که در این مرحله تدریس می‌شود عبارتند از کتاب [[جامع المقدمات (کتاب)|جامع المقدمات]] که کتاب‌هایی در صرف، نحو و منطق را در بردارد، البهجة المرضیه سیوطی، شرح الالفیه ابن عقیل، شرح الالفیه ابن ناظم، مغنی اللبیب ابن هشام، شرح النظام در صرف، حاشیه ملا عبدالله بر تهذیب المنطق تفتازانی، المنطق [[محمدرضا مظفر]]، تبصرة المتعلمین [[علامه حلی]] و [[شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام (کتاب)|شرائع الاسلام]] [[محقق حلی]].<ref>حسینی، الامام الشاهرودی السید محمود الحسینی، مطبعة البیان، ص۵۲.</ref> | *مقدمات: نخستین مرحله تحصیل در حوزه است که در آن مبادی العربیه شامل صرف و نحو، معانی و بیان و بدیع، منطق، کلام و اولیات اصول فقه تدریس می‌شود. بیشتر کتاب‌هایی که در این مرحله تدریس می‌شود عبارتند از کتاب [[جامع المقدمات (کتاب)|جامع المقدمات]] که کتاب‌هایی در صرف، نحو و منطق را در بردارد، البهجة المرضیه سیوطی، شرح الالفیه ابن عقیل، شرح الالفیه ابن ناظم، مغنی اللبیب ابن هشام، شرح النظام در صرف، [[الحاشیة علی تهذیب المنطق (کتاب)|حاشیه ملا عبدالله]] بر تهذیب المنطق تفتازانی، المنطق [[محمدرضا مظفر]]، تبصرة المتعلمین [[علامه حلی]] و [[شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام (کتاب)|شرائع الاسلام]] [[محقق حلی]].<ref>حسینی، الامام الشاهرودی السید محمود الحسینی، مطبعة البیان، ص۵۲.</ref> | ||
*سطوح: این دومین مرحله تحصیل در حوزه است در این مرحله فقه و اصول تدریس می‌شود. در این مرحله بیشتر کتاب‌های [[معالم الدین و ملاذ المجتهدین (کتاب)|معالم الدین]]، شرح [[اللمعة الدمشقیة (کتاب)|اللمعة الدمشقیه]] اثر [[شهید ثانی]]، کفایة الاصول [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]، [[رسائل شیخ انصاری|رسائل]] و [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] از کتب [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصاری]] تدریس می‌شود. تفاوت مرحله سطوح با مقدمات در این است که در مرحله سطوح کتب عمیق‌تری و استدلالی بیشتری خوانده می‌شود. همچنین برای فهم مطالب باید از تعلیقه، حواشی شرح و مطالب کتب مشابه کمک گرفته می‌شود.<ref>حسینی، الامام الشاهرودی السید محمود الحسینی، مطبعة البیان، ص۵۲-۵۳.</ref> | *سطوح: این دومین مرحله تحصیل در حوزه است در این مرحله فقه و اصول تدریس می‌شود. در این مرحله بیشتر کتاب‌های [[معالم الدین و ملاذ المجتهدین (کتاب)|معالم الدین]]، شرح [[اللمعة الدمشقیة (کتاب)|اللمعة الدمشقیه]] اثر [[شهید ثانی]]، کفایة الاصول [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]، [[رسائل شیخ انصاری|رسائل]] و [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] از کتب [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصاری]] تدریس می‌شود. تفاوت مرحله سطوح با مقدمات در این است که در مرحله سطوح کتب عمیق‌تری و استدلالی بیشتری خوانده می‌شود. همچنین برای فهم مطالب باید از تعلیقه، حواشی شرح و مطالب کتب مشابه کمک گرفته می‌شود.<ref>حسینی، الامام الشاهرودی السید محمود الحسینی، مطبعة البیان، ص۵۲-۵۳.</ref> | ||
* درس خارج: آخرین مرحله تحصیل در حوزه علمیه است. در این مرحله شاگرد به [[اجتهاد]] میرسد و توانایی استنباط احکام شرع را از منابع دینی به دست می‌آورد. در این مرحله استاد اقوال مختلف درباره یک موضوع را نقل و ارزیابی می‌کند سپس به ردّ آرایی که به نظرش صحیح نیست و به تقویت رأی مورد نظرش می‌پردازد. در این مرحله استاد ملزم به تدریس متن کتاب خاصی نیست اما از باب‌بندی کتاب‌های فقهی و اصولی تبعیت می‌کند. البته معمولا درس‌های خارج اصول بر مبنای کتاب [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]] آخوند و درس‌های خارج فقه بر مبنای کتاب [[العروة الوثقی (کتاب)|عروة الوثقی]] نوشته [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی]] شکل می‌گیرد از این‌رو بر این دو کتاب حواشی زیادی نوشته شده است. در این مرحله شاگرد قبل از استاد درباره موضوع مطالعه کرده و در جلسه درس با استاد بحث می‌کند در این مرحله میان شاگرد و استاد مناقشه و بحث جدی علمی درمی‌گیرد.<ref>حسینی، الامام الشاهرودی السید محمود الحسینی، مطبعة البیان، ص۵۳-۵۴.</ref> | * درس خارج: آخرین مرحله تحصیل در حوزه علمیه است. در این مرحله شاگرد به [[اجتهاد]] میرسد و توانایی استنباط احکام شرع را از منابع دینی به دست می‌آورد. در این مرحله استاد اقوال مختلف درباره یک موضوع را نقل و ارزیابی می‌کند سپس به ردّ آرایی که به نظرش صحیح نیست و به تقویت رأی مورد نظرش می‌پردازد. در این مرحله استاد ملزم به تدریس متن کتاب خاصی نیست اما از باب‌بندی کتاب‌های فقهی و اصولی تبعیت می‌کند. البته معمولا درس‌های خارج اصول بر مبنای کتاب [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]] آخوند و درس‌های خارج فقه بر مبنای کتاب [[العروة الوثقی (کتاب)|عروة الوثقی]] نوشته [[سید محمدکاظم طباطبایی یزدی]] شکل می‌گیرد از این‌رو بر این دو کتاب حواشی زیادی نوشته شده است. در این مرحله شاگرد قبل از استاد درباره موضوع مطالعه کرده و در جلسه درس با استاد بحث می‌کند در این مرحله میان شاگرد و استاد مناقشه و بحث جدی علمی درمی‌گیرد.<ref>حسینی، الامام الشاهرودی السید محمود الحسینی، مطبعة البیان، ص۵۳-۵۴.</ref> | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
===منطق=== | ===منطق=== | ||
#[[حاشیه ملاعبداللّه]] | #[[الحاشیة علی تهذیب المنطق (کتاب)|حاشیه ملاعبداللّه]] | ||
#[[شرح الشمسیه]] ''[[قطب الدین رازی]]'' | #[[شرح الشمسیه]] ''[[قطب الدین رازی]]'' | ||
# المنطق [[محمدرضا مظفر|مظفر]].<ref>بحرالعلوم، ۱۴۰۷، ص۹۳.</ref> | # المنطق [[محمدرضا مظفر|مظفر]].<ref>بحرالعلوم، ۱۴۰۷، ص۹۳.</ref> | ||