قضاوت: تفاوت میان نسخه‌ها
←احکام و آداب قضاوت
(←منابع) |
|||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
==احکام و آداب قضاوت == | ==احکام و آداب قضاوت == | ||
* قضاوت [[واجب کفایی]] است، اما اگر توانایی شخص برای قضاوت منحصر به فرد بوده، یا یک مکان بدون [[قاضی]] مانده باشد، قبول قضاوت برای افرادِ واجد شرایط به [[واجب عینی]] تبدیل می‌شود.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۲۹</ref> | * قضاوت [[واجب کفایی]] است، اما اگر توانایی شخص برای قضاوت منحصر به فرد بوده، یا یک مکان بدون [[قاضی]] مانده باشد، قبول قضاوت برای افرادِ واجد شرایط به [[واجب عینی]] تبدیل می‌شود.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۲۹</ref> | ||
* قاضی اگر نسبت به موضوعی در دعوای طرفین علم پیدا کرد، می‌تواند بر اساس علمش عمل کند و حتی اگر شهود حاضر در دادگاه و یا [[سوگند|قَسم]] یکی از طرفین نزاع مخالف با علم قاضی بود، نباید به شهادت شهود و یا | * قاضی اگر نسبت به موضوعی در دعوای طرفین علم پیدا کرد، می‌تواند بر اساس علمش عمل کند و حتی اگر شهود حاضر در دادگاه و یا [[سوگند|قَسم]] یکی از طرفین نزاع مخالف با علم قاضی بود، نباید به [[بینه شرعی|شهادت]] شهود و یا قسمِ شخص اعتنا کند.<ref>خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه مطبوعات دارالعلم، ج۲، ص۴۰۸.</ref> | ||
* بر اساس برخی [[روایات]] قاضی نباید در شرایط خشم و عصبانیت به کار خود مشغول باشد.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۳۰ق، ج۲۱، ص۲۱۱.</ref> | * بر اساس برخی [[روایات]] قاضی نباید در شرایط خشم و عصبانیت به کار خود مشغول باشد.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۳۰ق، ج۲۱، ص۲۱۱.</ref> | ||
* می‌توان اجرت قاضی را از [[بیت المال]] پرداخت کرد.<ref>خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه مطبوعات دارالعلم، ج۲، ص۴۰۵.</ref> | * می‌توان اجرت قاضی را از [[بیت المال]] پرداخت کرد.<ref>خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه مطبوعات دارالعلم، ج۲، ص۴۰۵.</ref> | ||
* دریافت [[رشوه]] در قضاوت [[حرام]] است.<ref>یزدی، تکملة العروة الوثقی، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۲۲.</ref> هم‌چنین | * دریافت [[رشوه]] در قضاوت [[حرام]] است.<ref>یزدی، تکملة العروة الوثقی، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۲۲.</ref> هم‌چنین قاضی‌ای که رشوه می‌گیرد هرچند براساس قواعد و به حق حکم صادر کند اما چون با گرفتن رشوه [[فاسق]] شده است حکمش نافذ نیست مگر این که پس از گرفتن رشوه [[توبه]] کند. <ref>یزدی، العروة الوثقى، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۴۴۷.</ref>هر چند میان رشوه و [[هبه|هدیه]] و مانند آن تفاوت است ولی اگر هدیه به قصد صدور حکم قاضی به نفع هدیه دهنده باشد می‌تواند رشوه یا در حکم رشوه باشد.<ref>یزدی، العروة الوثقى، ۱۴۱۷ق، ج۶، ص۴۴۴.</ref> | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول =[[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] درباره اقسام چهارگانه قاضیان:{{سخ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول =[[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] درباره اقسام چهارگانه قاضیان:{{سخ}} | ||
قاضيان بر چهار دسته‌اند،سه دستۀ آنان در دوزخند و یک دستۀ ایشان در بهشت: اوّل مردى که حکم به ستم و ناروا مى‌کند و خود هم مى‌داند که چه کرده،پس او اهل [[جهنم|دوزخ]] است،دوم مردى که حکم به ناروا مى‌کند، و نمى‌فهمد که حکمش نادرست است،او نیز اهل آتش است،و سوم مردى که حکم به حقّ و راستى مى‌کند ولى خود نمى‌داند که چه کرده است،او نیز اهل دوزخ است،و امّا چهارم:آن کس که حکم به حقّ مى‌کند و خود نيز حقّ و باطل را مى‌شناسد،اين مرد اهل [[بهشت]] خواهد بود.| منبع =*منبع: حرّانی، تحف العقول، ترجمه جعفری، ۱۴۰۴ق، ص۳۶۵| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | قاضيان بر چهار دسته‌اند،سه دستۀ آنان در دوزخند و یک دستۀ ایشان در بهشت: اوّل مردى که حکم به ستم و ناروا مى‌کند و خود هم مى‌داند که چه کرده،پس او اهل [[جهنم|دوزخ]] است،دوم مردى که حکم به ناروا مى‌کند، و نمى‌فهمد که حکمش نادرست است،او نیز اهل آتش است،و سوم مردى که حکم به حقّ و راستى مى‌کند ولى خود نمى‌داند که چه کرده است،او نیز اهل دوزخ است،و امّا چهارم:آن کس که حکم به حقّ مى‌کند و خود نيز حقّ و باطل را مى‌شناسد،اين مرد اهل [[بهشت]] خواهد بود.| منبع =*منبع: حرّانی، تحف العقول، ترجمه جعفری، ۱۴۰۴ق، ص۳۶۵| تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||