پرش به محتوا

مسجد جامع بصره: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۷ سپتامبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
مسجد جامع بصره، نخستین مسجد جامع ساخته‌شده در [[عراق]] و سومین مسجد در [[اسلام]] است.<ref>شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۷۰.</ref> آنچه در طول تاریخ بر مسجد جامع بصره گذشته و آن را مهم کرده، کارکردهای مختلف سیاسی، قضایی، آموزشی، تربیتی و اجتماعی است.<ref>شانواز و منتشلو، بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان، ص۷۹.</ref> از جامع بصره به‌عنوان اولین مدرسه [[فقه]]، [[حدیث]]، [[اصول فقه|اصول]] و [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] نام برده می‌شود که در دوران‌های مختلف، محل مباحثات و مناظرات نحوی، ادبی، کلامی و مذهبی میان شخصیت‌های علمی بود<ref>شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۹۰.</ref> و به‌دلیل جامعیت این مسجد در تشکیل حلقه‌های درسی و وجود مکتب‌های فکری، به بصره لقب «خزانه اسلام» را داده بودند.<ref>شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۹۰.</ref>  
مسجد جامع بصره، نخستین مسجد جامع ساخته‌شده در [[عراق]] و سومین مسجد در [[اسلام]] است.<ref>شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۷۰.</ref> آنچه در طول تاریخ بر مسجد جامع بصره گذشته و آن را مهم کرده، کارکردهای مختلف سیاسی، قضایی، آموزشی، تربیتی و اجتماعی است.<ref>شانواز و منتشلو، بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان، ص۷۹.</ref> از جامع بصره به‌عنوان اولین مدرسه [[فقه]]، [[حدیث]]، [[اصول فقه|اصول]] و [[فلسفه اسلامی|فلسفه]] نام برده می‌شود که در دوران‌های مختلف، محل مباحثات و مناظرات نحوی، ادبی، کلامی و مذهبی میان شخصیت‌های علمی بود<ref>شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۹۰.</ref> و به‌دلیل جامعیت این مسجد در تشکیل حلقه‌های درسی و وجود مکتب‌های فکری، به بصره لقب «خزانه اسلام» را داده بودند.<ref>شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۹۰.</ref>  


گفته شده جامع بصره، پایگاهی برای شیعیان بود و تمام فعالیت‌های شیعیان علیه [[بنی‌امیه]] از این مسجد نشأت می‌گرفت و آن را کانونی برای مبارزه و احقاق حقوق [[اهل‌بیت(ع)]] قرار داده بودند.<ref> شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۷۹.</ref> از دیگر وقایع مرتبط با مسجد جامع بصره می‌توان به [[توبه]] و اعلام روی‌گردانی [[ابوالحسن اشعری]] از [[معتزله]]<ref> سبحانی، مدخل «اهل سنت»، دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۵۸۱و۵۸۲.</ref> و مناظره [[هشام بن حکم]] با عمرو بن عبید، متکلم [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/102942/ مناظره هشام بن حکم و عمرو بن عبید]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> اشاره کرد که در این مکان رخ داده است.
گفته شده جامع بصره، پایگاهی برای شیعیان بود و تمام فعالیت‌های شیعیان علیه [[بنی‌امیه]] از این مسجد نشأت می‌گرفت و آن را کانونی برای مبارزه و احقاق حقوق [[اهل‌بیت(ع)]] قرار داده بودند.<ref> شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۷۹.</ref> از دیگر وقایع مرتبط با مسجد جامع بصره می‌توان به [[توبه]] و اعلام روی‌گردانی [[ابوالحسن اشعری]] از [[معتزله]]<ref> سبحانی، مدخل «اهل سنت»، دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۵۸۱و۵۸۲.</ref> و مناظره [[هشام بن حکم]] با عمرو بن عبید، متکلم [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/102942/ «مناظره هشام بن حکم و عمرو بن عبید»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> اشاره کرد که در این مکان رخ داده است.


بنا بر نظر برخی فقیهان شیعه، [[اعتکاف]] فقط در [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]]، [[مسجدالنبی]]، [[مسجد کوفه|مسجد جامع کوفه]] و مسجد جامع بصره صحیح است و در دیگر مساجد، به قصد رجاء اشکال ندارد.<ref>خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۲۲؛ فلاح‌زاده، احکام مسجد، ۱۳۷۸ش، ۵۷و۵۸.</ref>
بنا بر نظر برخی فقیهان شیعه، [[اعتکاف]] فقط در [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]]، [[مسجدالنبی]]، [[مسجد کوفه|مسجد جامع کوفه]] و مسجد جامع بصره صحیح است و در دیگر مساجد، به قصد رجاء اشکال ندارد.<ref>خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۲۲؛ فلاح‌زاده، احکام مسجد، ۱۳۷۸ش، ۵۷و۵۸.</ref>
خط ۳۷: خط ۳۷:


=== وضعیت امروزی ===
=== وضعیت امروزی ===
مسجد قدیم بصره از بین رفته<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/3198615 مسجد «خطوه امام علی(ع)» معروف به مسجد جامع بصره در عراق]، خبرگزاری صداوسیما.</ref> و از آن، تنها یک [[مناره]] باقی مانده است.<ref>شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۷۲.</ref> در سال ۲۰۰۰م ساخت مسجد جدید با معماری نوین، خارج از محدوه مسجد قدیم پایان یافت،<ref>[https://tableegh.imamali.net/index.php?id=1366 «مسجد خطوة أمیر المؤمنین الإمام علی (علیه‌السلام)»]، شبکة الامام علی(ع).</ref> مساحت آن به ۲۰۰ مترمربع رسید و دارای یک حیاط بزرگ شد.<ref>[https://www.shia-news.com/fa/news/233234 «نخستین مسجد در عراق»]، وبگاه شیعه‌نیوز</ref> شیعیان عراق در مناسبت‌های مختلف مانند [[روز عاشورا]]، روز [[۲۸ صفر|وفات پیامبر(ص)]]، [[۲۱ رمضان|شهادت امام علی(ع)]] و [[نیمه شعبان|ولادت امام مهدی(عج)]] با پای پیاده از بصره و دیگر شهرها به این مسجد می‌روند.<ref>[https://tableegh.imamali.net/index.php?id=1366 «مسجد خطوة أمیر المؤمنین الإمام علی (علیه‌السلام)»]، شبکة الامام علی(ع).</ref>
مسجد قدیم بصره از بین رفته<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/3198615 «مسجد خطوه امام علی(ع)» معروف به مسجد جامع بصره در عراق»]، خبرگزاری صداوسیما.</ref> و از آن، تنها یک [[مناره]] باقی مانده است.<ref>شانواز و منتشلو، «بررسی جایگاه مسجد جامع بصره از تأسیس تا پایان امویان»، ص۷۲.</ref> در سال ۲۰۰۰م ساخت مسجد جدید با معماری نوین، خارج از محدوه مسجد قدیم پایان یافت،<ref>[https://tableegh.imamali.net/index.php?id=1366 «مسجد خطوة أمیر المؤمنین الإمام علی (علیه‌السلام)»]، شبکة الامام علی(ع).</ref> مساحت آن به ۲۰۰ مترمربع رسید و دارای یک حیاط بزرگ شد.<ref>[https://www.shia-news.com/fa/news/233234 «نخستین مسجد در عراق»]، وبگاه شیعه‌نیوز</ref> شیعیان عراق در مناسبت‌های مختلف مانند [[روز عاشورا]]، روز [[۲۸ صفر|وفات پیامبر(ص)]]، [[۲۱ رمضان|شهادت امام علی(ع)]] و [[نیمه شعبان|ولادت امام مهدی(عج)]] با پای پیاده از بصره و دیگر شهرها به این مسجد می‌روند.<ref>[https://tableegh.imamali.net/index.php?id=1366 «مسجد خطوة أمیر المؤمنین الإمام علی (علیه‌السلام)»]، شبکة الامام علی(ع).</ref>


==نگارخانه==
==نگارخانه==
خط ۶۳: خط ۶۳:
*[https://www.iribnews.ir/fa/news/3198615 «مسجد خطوه امام علی(ع) معروف به مسجد جامع بصره در عراق»]، خبرگزاری صداوسیما، تاریخ انتشار: ۱۴۰۰/۵/۳۱، تاریخ بازدید: ۳ مهر ۱۴۰۲ش.
*[https://www.iribnews.ir/fa/news/3198615 «مسجد خطوه امام علی(ع) معروف به مسجد جامع بصره در عراق»]، خبرگزاری صداوسیما، تاریخ انتشار: ۱۴۰۰/۵/۳۱، تاریخ بازدید: ۳ مهر ۱۴۰۲ش.
*مقدس، احسان، راهنمای اماکن زیارتی و سیاحتی در عراق، مشعر، ۱۳۸۷ش.
*مقدس، احسان، راهنمای اماکن زیارتی و سیاحتی در عراق، مشعر، ۱۳۸۷ش.
*[https://hawzah.net/fa/Article/View/102942/ مناظره هشام بن حکم و عمرو بن عبید]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ بازدید: تاریخ انتشار: ۷ اسفند ۱۳۹۶ش.
*[https://hawzah.net/fa/Article/View/102942/ «مناظره هشام بن حکم و عمرو بن عبید»]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ بازدید: تاریخ انتشار: ۷ اسفند ۱۳۹۶ش.
*[https://www.shia-news.com/fa/news/233234 «نخستین مسجد در عراق»]، وبگاه شیعه‌نیوز، تاریخ بازدید: ۳ مهر ۱۴۰۲ش.
*[https://www.shia-news.com/fa/news/233234 «نخستین مسجد در عراق»]، وبگاه شیعه‌نیوز، تاریخ بازدید: ۳ مهر ۱۴۰۲ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵

ویرایش