پرش به محتوا

محمدباقر بهبهانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۷: خط ۴۷:


== تحصیلات ==
== تحصیلات ==
وحید بهبهانی دوران کودکی و نوجوانی را در اصفهان گذراند و [[علوم عقلی]] را نخست نزد پدرش آموخت<ref>بهبهانی، مرآت الاحوال جهان‌نما، ج ۱، ص ۱۴۷</ref> و بعد از مرگ پدر و هجوم و تسلط [[محمود افغان]] بر اصفهان در ۱۱۳۵ق، از اصفهان خارج و در بهبهان و حوالی آن اقامت گزید و بدان جهت به بهبهانی شهرت یافت.<ref>حبیب آبادی، مکارم الآثار در احوال رجال دوره قاجار، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۲۲۲.</ref> چندی بعد راهی [[عراق]] شد.
وحید بهبهانی دوران کودکی و نوجوانی را در اصفهان گذراند و [[علوم عقلی]] را نخست نزد پدرش آموخت<ref>بهبهانی، مرآت الاحوال جهان‌نما، ج ۱، ص ۱۴۷</ref> و بعد از مرگ پدر و هجوم و تسلط [[محمود افغان]] بر اصفهان در ۱۱۳۵ق، از اصفهان خارج و در بهبهان و حوالی آن اقامت گزید و بدان جهت به بهبهانی شهرت یافت.<ref>حبیب آبادی، مکارم الآثار در احوال رجال دوره قاجار، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۲۲۲.</ref> بهبهانی چندی بعد راهی [[عراق]] شد. در [[نجف]] از اساتیدی چون [[سید محمد طباطبایی بروجردی]] (پدر همسرش)، [[سید صدرالدین قمی همدانی]] (شارح وافیة الاصول) بهره برد.<ref>بهبهانی، مرآت الاحوال جهان‌نما، ۱۳۷۳ ش، ج۱، ص۱۴۷–۱۴۹؛ دوانی، آقامحمدباقر بن محمداکمل اصفهانی معروف به وحید بهبهانی، ۱۳۶۲ش، ص۱۱۲.</ref>
 
در [[نجف]] از اساتیدی چون [[سید محمد طباطبایی بروجردی]] (پدر همسرش)، [[سید صدرالدین قمی همدانی]] (شارح وافیة الاصول) بهره برد.<ref>بهبهانی، مرآت الاحوال جهان‌نما، ۱۳۷۳ ش، ج۱، ص۱۴۷–۱۴۹؛ دوانی، آقامحمدباقر بن محمداکمل اصفهانی معروف به وحید بهبهانی، ۱۳۶۲ش، ص۱۱۲.</ref>
وی از پدر و نیز سید صدرالدین قمی و سید محمد بروجردی اجازه روایت دریافت نموده بود.<ref>حبیب آبادی، مکارم الآثار در احوال رجال دوره قاجار، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۲۲۹.</ref>
وی از پدر و نیز سید صدرالدین قمی و سید محمد بروجردی اجازه روایت دریافت نموده بود.<ref>حبیب آبادی، مکارم الآثار در احوال رجال دوره قاجار، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۲۲۹.</ref>


گفته شده محمدباقر بهبهانی به‌''استاد الکلّ فی الکلّ'' معروف است.<ref>مازندرانی، ج ۶، ص ۱۷۷؛ تنکابنی، قصص العلماء، ص ۱۹۸؛ جاپلقی، روضة البهیة فی طرق الشفیعیة، ص ۳۱؛ بهبهانی، مرآت الاحوال جهان‌نما، ۱۳۷۳ ش، ج ۱، ص ۱۴۶–۱۴۷</ref>
محمدباقر بهبهانی پس از تکمیل تحصیل در عراق، راهی [[بهبهان]] شد و بین سال‌های ۱۱۴۰ تا ۱۱۷۰ق حدود سی سال در آنجا سکونت داشت.<ref>بهبهانی، مرآت الاحوال جهان‌نما، ۱۳۷۳ ش، ص۱۴۷–۱۴۹.</ref> برخی عامل هجرت بهبهانی را به بهبهان، موقعیت آرام این منطقه دانسته که پس از آشفتگی اوضاع اصفهان، پناهگاه اهل علم گردیده بود، عامل دیگر مقابله با مسلک [[اخباریان|اخباری]] بوده که در آن زمان توسط [[شیخ عبدالله سماهیجی بحرینی]] (متوفی ۱۱۳۵ق) در بهبهان رونق یافته و پس از او شاگردش [[سید عبدالله بلادی]] (متوفی ۱۱۶۵ق) آن را دنبال می‌کرد.<ref>جزایری، الاجازة الکبیرة، ۱۴۰۹ق، ص۲۰۵–۲۰۶؛ بحرانی، لؤلؤة البحرین، ص ۹۳ و ۹۸.</ref>{{سخ}}وحید بهبهانی پس از مقابله علمی پیگیر با روش اخباری در بهبهان به اتفاق جمعی از بستگان و عشایر محلی به [[کربلا]] رفت و در آنجا ساکن شد و تا پایان عمر در آنجا ماند.<ref>بهبهانی، مرآت الاحوال جهان‌نما، ۱۳۷۳ ش، ج ۱، ص ۱۴۸–۱۴۹.</ref> گفته شده محمدباقر بهبهانی به‌ ''استاد الکلّ فی الکلّ'' معروف است.<ref>مازندرانی، ج ۶، ص ۱۷۷؛ تنکابنی، قصص العلماء، ص ۱۹۸؛ جاپلقی، روضة البهیة فی طرق الشفیعیة، ص ۳۱؛ بهبهانی، مرآت الاحوال جهان‌نما، ۱۳۷۳ ش، ج ۱، ص ۱۴۶–۱۴۷</ref>
 
محمدباقر بهبهانی پس از تکمیل تحصیل در عراق، راهی [[بهبهان]] شد و بین سال‌های ۱۱۴۰ تا ۱۱۷۰ق حدود سی سال در آنجا سکونت داشت.<ref>بهبهانی، مرآت الاحوال جهان‌نما، ۱۳۷۳ ش، ص۱۴۷–۱۴۹.</ref>
 
برخی عامل هجرت بهبهانی را به بهبهان، موقعیت آرام این منطقه دانسته که پس از آشفتگی اوضاع اصفهان، پناهگاه اهل علم گردیده بود، عامل دیگر مقابله با مسلک [[اخباریان|اخباری]] بوده که در آن زمان توسط [[شیخ عبدالله سماهیجی بحرینی]] (متوفی ۱۱۳۵ق) در بهبهان رونق یافته و پس از او شاگردش [[سید عبدالله بلادی]] (متوفی ۱۱۶۵ق) آن را دنبال می‌کرد.<ref>جزایری، الاجازة الکبیرة، ۱۴۰۹ق، ص۲۰۵–۲۰۶؛ بحرانی، لؤلؤة البحرین، ص ۹۳ و ۹۸.</ref>{{سخ}}
وحید بهبهانی پس از مقابله علمی پیگیر با روش اخباری در بهبهان به اتفاق جمعی از بستگان و عشایر محلی به [[کربلا]] رفت و در آنجا ساکن شد و تا پایان عمر در آنجا ماند.<ref>بهبهانی، مرآت الاحوال جهان‌نما، ۱۳۷۳ ش، ج ۱، ص ۱۴۸–۱۴۹.</ref>


== شاگردان ==
== شاگردان ==
خط ۱۲۶: خط ۱۱۹:
== مبارزه با اخباری‌گری ==
== مبارزه با اخباری‌گری ==
{{اصلی|اخباریان}}
{{اصلی|اخباریان}}
مبارزه آیت الله بهبهانی با [[اخباریان|اخباری‌گری]] از زمان توقّف طولانی او در بهبهان آغاز شد. بهبهان به سبب مهاجرت بسیاری از علمای [[بحرین]] مرکز فعالیت پیروان نظریه اخباری‌گری شده بود و وحیدبهبهانی در آنجا به تدریس، اقامه [[نماز جماعت]] و تصّدی امور دینی و از همه مهم‌تر به تألیف در جهت تبیین و نقد آرای اخباریان پرداخت.
مبارزه آیت الله بهبهانی با [[اخباریان|اخباری‌گری]] از زمان توقّف طولانی او در بهبهان آغاز شد. بهبهان به سبب مهاجرت بسیاری از علمای [[بحرین]] مرکز فعالیت پیروان نظریه اخباری‌گری شده بود و وحیدبهبهانی در آنجا به تدریس، اقامه [[نماز جماعت]] و تصّدی امور دینی و از همه مهم‌تر به تألیف در جهت تبیین و نقد آرای اخباریان پرداخت. وی کتاب الاجتهاد و الاخبار را که نوعی دفاعیه از مسلک [[اجتهاد]] است، در ۱۱۵۵ق در بهبهان تألیف کرد و در آن مبانی اخباری‌گری را به باد انتقاد گرفت.
 
وی کتاب الاجتهاد و الاخبار را که نوعی دفاعیه از مسلک [[اجتهاد]] است، در ۱۱۵۵ق در بهبهان تألیف کرد و در آن مبانی اخباری‌گری را به باد انتقاد گرفت.
 
وحیدبهبهانی در [[کربلا]] که آن زمان محل تجمّع اخباریان بود، چند روز به درس [[یوسف بن احمد بحرانی|شیخ یوسف بحرانی]] (متوفی ۱۱۸۶)، سرآمد فقهای عصر و آخرین نماینده مسلک [[اخباریان|اخباری‌گری]]، حاضر شد. سپس اعلام کرد که مایل است اندک زمانی به جای بحرانی درس بگوید و از وی خواست تا شاگردانش را به حضور در درس وی سفارش کند.


بحرانی که اخباری معتدلی بود و به تعبیر خودش راه میانه<ref>بحرانی، الحدائق، ۱۳۶۳ش، ج ۱، ص ۱۵</ref> را برگزیده بود، خود به دسته‌بندی علمای [[شیعه]] به[[اخباریان|اخباری]] و [[اصول فقه|اصولی]] و بدگویی از مجتهدان بزرگ شیعه انتقاد داشت. از این‌رو مجلس درس خود را که بزرگترین حلقه درسی در آن زمان بود به آقامحمدباقر بهبهانی واگذار کرد و او ظرف سه روز با تبیین نظریه اجتهاد و نقد نظریات اخباریان، نزدیک به دو سوم شاگردان بحرانی را از مرام اخباری رویگردان ساخت.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۴۹ق، ج ۲، ص ۲۸۵</ref>
وحیدبهبهانی در [[کربلا]] که آن زمان محل تجمّع اخباریان بود، چند روز به درس [[یوسف بن احمد بحرانی|شیخ یوسف بحرانی]] (متوفی ۱۱۸۶)، سرآمد فقهای عصر و آخرین نماینده مسلک [[اخباریان|اخباری‌گری]]، حاضر شد. سپس اعلام کرد که مایل است اندک زمانی به جای بحرانی درس بگوید و از وی خواست تا شاگردانش را به حضور در درس وی سفارش کند. بحرانی که اخباری معتدلی بود و به تعبیر خودش راه میانه<ref>بحرانی، الحدائق، ۱۳۶۳ش، ج ۱، ص ۱۵</ref> را برگزیده بود، خود به دسته‌بندی علمای [[شیعه]] به [[اخباریان|اخباری]] و [[اصول فقه|اصولی]] و بدگویی از مجتهدان بزرگ شیعه انتقاد داشت. از این‌رو مجلس درس خود را که بزرگترین حلقه درسی در آن زمان بود به آقامحمدباقر بهبهانی واگذار کرد و او ظرف سه روز با تبیین نظریه اجتهاد و نقد نظریات اخباریان، نزدیک به دو سوم شاگردان بحرانی را از مرام اخباری رویگردان ساخت.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ۱۳۴۹ق، ج ۲، ص ۲۸۵</ref>


محمدباقر بهبهانی بیش از سی سال در [[حوزه علمیه کربلا|کربلا]] ماند و موفق شد تا جریان اخباری‌گری را کنار زده، حوزه اجتهادی خود را بر پا کند.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج ۱۶، ص ۳۳۰–۳۳۱</ref> از آنجا که [[اصول فقه]] در اثر تجدید نظر وی در مباحث آن ترویجی شگفت‌آور یافت، او را مؤسس بهبهانی و مروج بهبهانی لقب دادند.<ref>حبیب آبادی، مکارم الآثار در احوال رجال دوره قاجار، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۲۲۲.</ref>
محمدباقر بهبهانی بیش از سی سال در [[حوزه علمیه کربلا|کربلا]] ماند و موفق شد تا جریان اخباری‌گری را کنار زده، حوزه اجتهادی خود را بر پا کند.<ref>آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج ۱۶، ص ۳۳۰–۳۳۱</ref> از آنجا که [[اصول فقه]] در اثر تجدید نظر وی در مباحث آن ترویجی شگفت‌آور یافت، او را مؤسس بهبهانی و مروج بهبهانی لقب دادند.<ref>حبیب آبادی، مکارم الآثار در احوال رجال دوره قاجار، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۲۲۲.</ref>
confirmed، templateeditor
۶٬۱۰۸

ویرایش