پرش به محتوا

حمزة بن عبدالمطلب: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۱: خط ۴۱:


== زمان تولد ==
== زمان تولد ==
بر اساس روایاتی که می‌گویند [[ثویبه|ثُوَیبه]]، کنیز [[ابولهب]]، به [[پیامبر(ص)]] و حمزه شیر داده است<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۹.</ref> و نیز تأکید پیامبر(ص) بر اینکه حمزه برادر رضاعی اوست، <ref>رجوع کنید به ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۰۸ـ۱۱۰.</ref> حمزه حداکثر دو سال از پیامبر(ص) بزرگ‌تر بوده است. عده‌ای این اختلاف سنی را چهار سال هم دانسته‌اند<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۰.</ref> که باتوجه به تردید بعضی از محققان در مورد شیر دادن ثویبه به پیامبر، <ref>رجوع کنید به عاملی، الصحیح من سیرة النبی، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۱۵۰-۱۵۳</ref> ممکن است بیشتر هم باشد. در مجموع، وی احتمالاً دو تا چهار سال پیش از [[عام الفیل]] (سال تولد پیامبر اکرم) متولد شده است. پدرِ حمزه، عبدالمطلب و مادرش و مادر خواهرش [[صفیه دختر عبدالمطلب|صفیه]]، هالة بنت أهيب ابن عبد مناف بن زهرة است و با [[عبدالله بن عبدالمطلب| عبدالله پدر پیامبر]] از دو مادر هستند مادر عبدالله فاطمه دختر عمرو بن عائذ مخزومی یکی دیگر از همسران عبد المطلب است. <ref>الیعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۵۱.
بر اساس [[حدیث|روایاتی]] که می‌گویند [[ثویبه|ثُوَیبه]]، کنیز [[ابولهب]]، به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و حمزه شیر داده است<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۹.</ref> و نیز تأکید پیامبر(ص) بر اینکه حمزه برادر رضاعی اوست، <ref>رجوع کنید به ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۰۸ـ۱۱۰.</ref> حمزه حداکثر دو سال از پیامبر(ص) بزرگ‌تر بوده است. عده‌ای این اختلاف سنی را چهار سال هم دانسته‌اند<ref>واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۰.</ref> که باتوجه به تردید بعضی از محققان در مورد شیر دادن ثویبه به پیامبر، <ref>رجوع کنید به عاملی، الصحیح من سیرة النبی، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۱۵۰-۱۵۳</ref> ممکن است بیشتر هم باشد. در مجموع، وی احتمالاً دو تا چهار سال پیش از [[عام الفیل]] (سال تولد پیامبر اکرم) متولد شده است. پدرِ حمزه، [[عبدالمطلب]] و مادرش و مادر خواهرش [[صفیه دختر عبدالمطلب|صفیه]]، هالة بنت أهيب ابن عبد مناف بن زهرة است و با [[عبدالله بن عبدالمطلب| عبدالله پدر پیامبر]] از دو مادر هستند مادر عبدالله فاطمه دختر عمرو بن عائذ مخزومی یکی دیگر از همسران عبد المطلب است. <ref>الیعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۵۱.
</ref>
</ref>


خط ۴۷: خط ۴۷:
حمزه بن عبدالمطلب، عموی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] و از شهدای [[غزوه احد|اُحُد]]. کنیه‌اش ابوعُماره و ابویعْلی<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۸.</ref> و مادرش هاله بنت اُهَیب (وُهَیب) بن عبدمَناف بن زُهره بود.<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، ۱۳۷۵ق، ج۱، ص۱۰۹</ref> واژه حمزه را نیز به معنای شیر<ref>رجوع کنید به زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۵۳</ref> یا تیزفهم<ref>ابن درید، الاشتقاق، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۵-۴۶.</ref> دانسته‌اند.
حمزه بن عبدالمطلب، عموی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] و از شهدای [[غزوه احد|اُحُد]]. کنیه‌اش ابوعُماره و ابویعْلی<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۸.</ref> و مادرش هاله بنت اُهَیب (وُهَیب) بن عبدمَناف بن زُهره بود.<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، ۱۳۷۵ق، ج۱، ص۱۰۹</ref> واژه حمزه را نیز به معنای شیر<ref>رجوع کنید به زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۵۳</ref> یا تیزفهم<ref>ابن درید، الاشتقاق، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۵-۴۶.</ref> دانسته‌اند.


وی را '''اسدالله''' و '''اسد رسول الله''' لقب داده‌اند.<ref>رجوع کنید به واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶۸.</ref> پس از شهادت حمزه، [[جبرئیل]] به پیامبر خبر داد که حمزه در آسمان‌ها به این دو عنوان ملقب گشته است.<ref> واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۹۰.</ref>  
وی را '''[[اسدالله]]''' و '''اسد رسول الله''' لقب داده‌اند.<ref>رجوع کنید به واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۶۸.</ref> پس از شهادت حمزه، [[جبرئیل]] به پیامبر خبر داد که حمزه در آسمان‌ها به این دو عنوان ملقب گشته است.<ref> واقدی، المغازی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۹۰.</ref>  
یکی دیگر از القاب مهم حمزه سیدالشهداء می‌باشد.<ref>نهج البلاغة، تصحیح صبحی صالح، نامه۲۸، ص۳۸۶.</ref> [[مرتضی مطهری]] لقب سیدالشهداء را برای حمزه، مقید و برای [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]]، مطلق می‌شمارد و بر این نکته تاریخی تأکید می‌ورزد که این لقب قبل از [[عاشورا]] مخصوص حمزه بود ولی بعد از عاشورا لقب امام حسین(ع) شد و حمزه، سیدالشهدای زمان خودش است ولی [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] سیدالشهدای همه زمان هاست همان طور که [[مریم دختر عمران|مریم]]، سرور بانوان دوران خودش است ولی [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]]، سرور زنان همه دوران‌ها.<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ۱۳۹۰ش، ج۲۴، ص۴۶۵-۴۶۶.</ref> [[محمدصالح بن احمد مازندرانی|ملاصالح مازندرانی]] همین نظر را قبل از [[مرتضی مطهری]] مطرح کرده‌است.<ref>مازندرانی، شرح اصول کافی، ۱۳۸۲ش، ج۱۱، ص۳۴۴.</ref>
یکی دیگر از القاب مهم حمزه سیدالشهداء می‌باشد.<ref>نهج البلاغة، تصحیح صبحی صالح، نامه۲۸، ص۳۸۶.</ref> [[مرتضی مطهری]] لقب سیدالشهداء را برای حمزه، مقید و برای [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]]، مطلق می‌شمارد و بر این نکته تاریخی تأکید می‌ورزد که این لقب قبل از [[روز عاشورا|عاشورا]] مخصوص حمزه بود ولی بعد از عاشورا لقب امام حسین(ع) شد و حمزه، سیدالشهدای زمان خودش است ولی [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] سیدالشهدای همه زمان هاست همان طور که [[مریم دختر عمران|مریم]]، سرور بانوان دوران خودش است ولی [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه(س)]]، سرور زنان همه دوران‌ها.<ref>مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ۱۳۹۰ش، ج۲۴، ص۴۶۵-۴۶۶.</ref> [[محمدصالح بن احمد مازندرانی|ملاصالح مازندرانی]] همین نظر را قبل از [[مرتضی مطهری]] مطرح کرده‌است.<ref>مازندرانی، شرح اصول کافی، ۱۳۸۲ش، ج۱۱، ص۳۴۴.</ref>


== فرزندان ==
== فرزندان ==
فرزندان حمزه، سه پسر به نام‌های عمارة، یعلی و عامر بودند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۸</ref> عمارة (پسر بزرگ حمزه) در فتح [[عراق]] حضور داشت.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۲۸۸ـ۲۸۹</ref> یعلی پنج پسر داشت.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۹</ref> با وجود تأکید منابع بر عدم تداوم نسل حمزه، <ref>رجوع کنید به ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۹.</ref> در [[قرن دهم]]، بعضی را از نسل او می‌دانستند.<ref>رجوع کنید به آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ۱۴۰۶ق، ج۲۶، ص۹۶</ref>
فرزندان حمزه، سه پسر به نام‌های عمارة، یعلی و عامر بودند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۸</ref> عمارة (پسر بزرگ حمزه) در فتح [[عراق]] حضور داشت.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۲۸۸ـ۲۸۹</ref> یعلی پنج پسر داشت.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۹</ref> با وجود تأکید منابع بر عدم تداوم نسل حمزه، <ref>رجوع کنید به ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۹.</ref> در [[قرن دهم]]، بعضی را از نسل او می‌دانستند.<ref>رجوع کنید به آقابزرگ طهرانی، الذریعة، ۱۴۰۶ق، ج۲۶، ص۹۶</ref>


نام‌های گوناگونی که برای دختران حمزه در منابع ذکر شده، به تصریح بیشتر منابع، همه به یک تن بازمی گردند که نام مرجَّح یا اُمامه است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۲۸۳؛ ابن اثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۲۱، ۱۴۷، ۱۹۹، ۲۱۹، ۳۷۸</ref> نام امامه را در شمار راویان [[حدیث غدیر| حدیث غدیرخم]] نیز درج کرده‌اند.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۱۳۹.</ref>
نام‌های گوناگونی که برای دختران حمزه در منابع ذکر شده، به تصریح بیشتر منابع، همه به یک تن بازمی گردند که نام مرجَّح یا اُمامه است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۲۸۳؛ ابن اثیر، اسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۲۱، ۱۴۷، ۱۹۹، ۲۱۹، ۳۷۸</ref> نام امامه را در شمار راویان [[خطبه غدیر|حدیث غدیرخم]] نیز درج کرده‌اند.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۱۳۹.</ref>


{{شجره‌نامه پیامبر اسلام}}
{{شجره‌نامه پیامبر اسلام}}
confirmed، protected، templateeditor
۷٬۶۸۷

ویرایش