آیه ۳۵ سوره بقره: تفاوت میان نسخه‌ها

مطابق آیه ۳۵ [[سوره بقره]] به حضرت آدم(ع) امر شد که با همسرش در بهشت سکونت گزینند؛ اما گفته شد که به درخت ممنوعه نزدیک نشوند که از ظالمان خواهند بود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش. ص۱۸۴.</ref> موضوع سکونت آدم(ع) در بهشت و داستان آن در آیات ۳۵ [[سوره بقره]]، ۱۹ [[سوره اعراف]] و ۱۱۷ [[سوره طه]] آمده‌ است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۱۲۶.</ref>

گفته شده از ظهور آیه فهمیده می‌شود که آدم(ع) و همسرش موقع این خطاب در آن باغ بوده‌اند و خوردن همه چیز جز از یک درخت برای ایشان مباح بوده‌ است.<ref>قرشی، احسن‌الحدیث، ۱۳۹۱ش، ج۱، ص۹۶ و ۹۷.</ref> تفسیر [[کشف الاسرار و عدة الابرار]]، حضور آدم(ع) و [[حوا]] در بهشت را «عیشی فراخ، خوش و بی‌رنج که بی‌حساب و هر چه خواهند و هرجا که خواهند می‌خورند» توصیف کرده است.<ref>میبدی، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص: ۱۴۷.</ref> این سکونت در بهشت به سبب مقام و منزلت آدم و همسرش دانسته شده است که از مواهب آن بهره گیرند.<ref>سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۱۱، ص۷۷ و ۷۸. </ref> اما این سکونت به گونه‌ای گذرا بوده تا او و همسرش آزمایش شوند.<ref>گروهی از محققان، «آدم، ابوالبشر»، ص۱۷۲.</ref>

مفسران گفته‌اند مراد از ظلم در [[ظالمین]] ظلم بر خویشتن است؛ چنان‌که آدم(ع) و همسرش گفتند: «رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا<ref>سوره اعراف، آیه ۲۳.</ref>؛ گفتند: «پروردگارا، ما بر خويشتن ستم كرديم»؛<ref>قرشی، احسن‌الحدیث، ۱۳۹۱ش، ج۱، ص۹۶ و ۹۷؛ آلوسی، روح‌المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۳۶.</ref> و [[ظلم]] را در لغت به معنای نقص گرفته‌اند و ستمکاران بر نفس‌های خود یعنی از کسانی که بهره خود را از [[ثواب]]، ناقص گردانیده باشند.‏<ref>کاشانی، منهج الصادقین، تهران، ج۱، ص۱۵۷.</ref> از این جهت آدم(ع) و همسرش به نفس خود ظلم کردند، و خود را از بهشت محروم ساختند، نه اینکه نافرمانی خدا را کرده، و به اصطلاح [[گناه|گناهی]] مرتکب شده باشند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۱۳۰.</ref>

مفسران در اینکه بهشت آدم(ع)، همان بهشت موعود بوده یا باغی در دنیا، اختلاف دارند.<ref>ملاصدرا، تفسیر القرآن الکریم، ۱۳۶۶ش، ج۳، ص۱۸۱.</ref> برای این نظریات شواهدی ارائه شده است.<ref>منتظری، درس‌هایی از نهج‌البلاغه، ۱۳۸۲ش، ص۳۵۹.</ref> عده‌ای اعتقاد دارند بسیاری از مفسران گفته‌اند آن بهشت، بهشت موعود بوده است.<ref>ابن‌عاشور، التحریر والتنویر، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۳۰؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۱۹۴؛ رازی، روض‌الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۱۸.</ref>   

برخی معتقدند بهشت مورد نظر آیه، بهشت موعود نیست، بلکه یکی از باغ‌های زمین بوده‌ است؛ زیرا بهشت موعود [[قیامت]]، نعمت جاودانی است که در آیات بسیاری از قرآن به این جاودانگی بودنش اشاره شده، و بیرون رفتن از آن ممکن نیست؛ و [[ابلیس]] و نافرمانی خدا نمی‌تواند در آن بهشت راهی پیدا کند. در روایاتی به این موضوع تصریح شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش. ج۱، ص۱۸۶ و ۱۸۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۱۹۴. طالقانی، پرتوی از قرآن، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص ۱۲۵.</ref> اکثر عالمان [[معتزله]] هم اعتقاد دارند این بهشت، باغی در زمین بوده است.<ref>طنطاوی، التفسير الوسيط، ۱۹۹۷ش، ج۱، ص۹۹.</ref> این احتمال نیز داده شده که این بهشت در یکی از کرات آسمانی بوده‌ است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش. ج۱، ص۱۸۶ و ۱۸۷؛‌ سبحانی، منشور جاوید، ۱۳۸۳ش، ج۱۱، ص۷۹.</ref> عده‌ای نیز اعتقاد دارند این بهشت، نه بهشت موعود بود و نه باغی در زمین، بلکه بهشتی در [[برزخ]] بوده است.<ref>جوادی آملی، تفسیر تسنیم، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۳۲۹-۳۳۱.</ref>