Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
شیراز: تفاوت میان نسخه‌ها
←مساجد بزرگ
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۳۰: | خط ۱۳۰: | ||
=== مسجد جامع عتیق === | === مسجد جامع عتیق === | ||
{{اصلی|مسجد جامع عتیق شیراز}} | {{اصلی|مسجد جامع عتیق شیراز}} | ||
[[پرونده:مسجد عتیق. نمایه اصلی.jpg|بندانگشتی|جایگزین=250|مسجد عتیق]] | |||
[[مسجد جامع عتیق شیراز|مسجد جامع عتیق]]، کهن‌ترین مسجد شیراز و سومین مسجد ایران از لحاظ دیرینگی است <ref> بهروزی، جامع عتیق شیراز یا قدیمی‌ترین مسجد فارس، چاپخانه موسوی، ص۹-۱۰.</ref> که چسبیده به حرم شاهچراغ قرار دارد. این مسجد در [[سال ۲۸۱ هجری قمری|۲۸۱ق]] به‌دستور عمرو لیث صفاری ساخته شده <ref> نگاه کنید به: بهروزی، جامع عتیق شیراز یا قدیمی‌ترین مسجد فارس، چاپخانه موسوی، ص۱۸. هم چنین نگاه کنید به: افشارپور، «[https://www.cgie.org.ir/fa/news/216421 60 سال برای مرمت مسجد عتیق شیراز]»، پایگاه دائرة المعارف بزرگ اسلامی.</ref> و در دوران حکومت‌های گوناگون همچون [[صفویان|صفویه]] و [[قاجار]]، تعمیرات و الحاقات زیادی در آن انجام شده است.<ref>مخلصی، «پژوهشی در تاریخ و قدمت سنگاب تاریخی مسجد جامع عتیق شیراز»، ص۹۰. </ref> عمارتی به نام خدای خانه در میانۀ صحن این مسجد قرار دارد که در دیگر مساجد کهن دیده نمی‌شود.<ref> نگاه کنید به: افشارپور، «[https://www.cgie.org.ir/fa/news/216421 60 سال برای مرمت مسجد عتیق شیراز]»</ref> کتیبه‌ای دربردارندۀ نام [[امامان شیعه|دوازده امام شیعه]] در سردر شمالی مسجد در روزگار [[شاه عباس اول|شاه عباس]] نگاشته شده و هم‌اکنون نیز این سردر را به نام سردر دوازده امام می‌شناسند.<ref> بهروزی، جامع عتیق شیراز یا قدیمی‌ترین مسجد فارس، چاپخانه موسوی، ص۴۲-۴۴.</ref> مسجد جمعه، مسجد جامع و مسجد آدینه از نام‌های دیگر این مسجد است.<ref> بهروزی، جامع عتیق شیراز یا قدیمی‌ترین مسجد فارس، چاپخانه موسوی، ص۱۸.</ref> | [[مسجد جامع عتیق شیراز|مسجد جامع عتیق]]، کهن‌ترین مسجد شیراز و سومین مسجد ایران از لحاظ دیرینگی است <ref> بهروزی، جامع عتیق شیراز یا قدیمی‌ترین مسجد فارس، چاپخانه موسوی، ص۹-۱۰.</ref> که چسبیده به حرم شاهچراغ قرار دارد. این مسجد در [[سال ۲۸۱ هجری قمری|۲۸۱ق]] به‌دستور عمرو لیث صفاری ساخته شده <ref> نگاه کنید به: بهروزی، جامع عتیق شیراز یا قدیمی‌ترین مسجد فارس، چاپخانه موسوی، ص۱۸. هم چنین نگاه کنید به: افشارپور، «[https://www.cgie.org.ir/fa/news/216421 60 سال برای مرمت مسجد عتیق شیراز]»، پایگاه دائرة المعارف بزرگ اسلامی.</ref> و در دوران حکومت‌های گوناگون همچون [[صفویان|صفویه]] و [[قاجار]]، تعمیرات و الحاقات زیادی در آن انجام شده است.<ref>مخلصی، «پژوهشی در تاریخ و قدمت سنگاب تاریخی مسجد جامع عتیق شیراز»، ص۹۰. </ref> عمارتی به نام خدای خانه در میانۀ صحن این مسجد قرار دارد که در دیگر مساجد کهن دیده نمی‌شود.<ref> نگاه کنید به: افشارپور، «[https://www.cgie.org.ir/fa/news/216421 60 سال برای مرمت مسجد عتیق شیراز]»</ref> کتیبه‌ای دربردارندۀ نام [[امامان شیعه|دوازده امام شیعه]] در سردر شمالی مسجد در روزگار [[شاه عباس اول|شاه عباس]] نگاشته شده و هم‌اکنون نیز این سردر را به نام سردر دوازده امام می‌شناسند.<ref> بهروزی، جامع عتیق شیراز یا قدیمی‌ترین مسجد فارس، چاپخانه موسوی، ص۴۲-۴۴.</ref> مسجد جمعه، مسجد جامع و مسجد آدینه از نام‌های دیگر این مسجد است.<ref> بهروزی، جامع عتیق شیراز یا قدیمی‌ترین مسجد فارس، چاپخانه موسوی، ص۱۸.</ref> | ||
=== مسجد نصیرالملک === | === مسجد نصیرالملک === | ||
{{اصلی|مسجد نصیرالملک}} | {{اصلی|مسجد نصیرالملک}} | ||
[[پرونده:Masjed shiraz.jpg|بندانگشتی|300px|مسجد نصیرالملک شیراز]] | |||
این مسجد در دوران [[قاجاریه]]، سال ۱۲۹۳ قمری توسط حسن‌علی نصیرالملک ساخته شد و حیاط وسیع با حوض بزرگ در وسط آن دارد. در سمت شمال حیاط طاق مروارید، در سمت شرق شبستان با هفت ستون سنگی، در سمت جنوب دو گلدسته و در سمت غرب شبستان اصلی قرار دارد که دارای دریچه‌های با شیشه‌های رنگی است.<ref>کریمی، راهنمای آثار تاریخی شیراز، ۱۳۲۷(چاپ دوّم ۱۳۴۴).</ref> | این مسجد در دوران [[قاجاریه]]، سال ۱۲۹۳ قمری توسط حسن‌علی نصیرالملک ساخته شد و حیاط وسیع با حوض بزرگ در وسط آن دارد. در سمت شمال حیاط طاق مروارید، در سمت شرق شبستان با هفت ستون سنگی، در سمت جنوب دو گلدسته و در سمت غرب شبستان اصلی قرار دارد که دارای دریچه‌های با شیشه‌های رنگی است.<ref>کریمی، راهنمای آثار تاریخی شیراز، ۱۳۲۷(چاپ دوّم ۱۳۴۴).</ref> | ||
| خط ۱۴۰: | خط ۱۴۱: | ||
=== مسجد وکیل === | === مسجد وکیل === | ||
{{اصلی|مسجد وکیل (شیراز)}} | |||
[[پرونده:مسجد وکیل۱.jpg|300px|بندانگشتی|مسجد وکیل]] | |||
[[مسجد وکیل]] به‌دستور [[کریم خان زند]] در مجموعه بناهای زندیه، در کنار بازار وکیل و حمام وکیل در مرکز شهر شیراز ساخته شد. این مسجد در غرب بازار وکیل و در انتهای راسته شمشیرگرها ساخته شده و به‌نام مسجد سلطانی وکیل یا مسجد وکیل شهرت دارد. طرح این مسجد دو ایوانی بوده و دارای دو شبستان جنوبی و شرقی است.<ref>همایونی، گوشه‌هایی از آداب و رسوم مردم شیراز، ۱۳۵۳ش.</ref> | [[مسجد وکیل]] به‌دستور [[کریم خان زند]] در مجموعه بناهای زندیه، در کنار بازار وکیل و حمام وکیل در مرکز شهر شیراز ساخته شد. این مسجد در غرب بازار وکیل و در انتهای راسته شمشیرگرها ساخته شده و به‌نام مسجد سلطانی وکیل یا مسجد وکیل شهرت دارد. طرح این مسجد دو ایوانی بوده و دارای دو شبستان جنوبی و شرقی است.<ref>همایونی، گوشه‌هایی از آداب و رسوم مردم شیراز، ۱۳۵۳ش.</ref> | ||
شبستان جنوبی با ستون‌های سنگی یکپارچه و مارپیچ از شاخصه‌های معماری ایرانی و از مناطق دیدنی این مسجد است که دارای ۴۸ ستون سنگی یکپارچه می‌باشد. در سمت شمال مسجد طاق بلندی ساخته شده که به طاق مروارید معروف است و در دور این طاق با قلم درشت و [[خط ثلث]] یکی از سوره‌های قرآن به صورت هلالی نوشته شده‌است. | شبستان جنوبی با ستون‌های سنگی یکپارچه و مارپیچ از شاخصه‌های معماری ایرانی و از مناطق دیدنی این مسجد است که دارای ۴۸ ستون سنگی یکپارچه می‌باشد. در سمت شمال مسجد طاق بلندی ساخته شده که به طاق مروارید معروف است و در دور این طاق با قلم درشت و [[خط ثلث]] یکی از سوره‌های قرآن به صورت هلالی نوشته شده‌است.<ref>پایگاه اطلاع‌رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، ۱۳۹۳ش.</ref> | ||
این مسجد بر طبق بافت معماری سنتی این مرز و بوم در یک مجموعه اجتماعی قرار گرفته و هماهنگی زیبایی در پیوند دین و دنیا، بوجود آورده‌است. معماران مسجد برای این که قبله مسجد با قبله شرعی مطابقت کرده و از طرفی نمای مسجد با درهای فرعی بازار و خود بازار همخوانی داشته باشد راهروها را به طریقی به صحن مسجد متصل کرده‌اند که در عین کجی تغییر زاویه صحن مشخص نباشد.<ref>پایگاه | |||
این مسجد بر طبق بافت معماری سنتی این مرز و بوم در یک مجموعه اجتماعی قرار گرفته و هماهنگی زیبایی در پیوند دین و دنیا، بوجود آورده‌است. معماران مسجد برای این که قبله مسجد با قبله شرعی مطابقت کرده و از طرفی نمای مسجد با درهای فرعی بازار و خود بازار همخوانی داشته باشد راهروها را به طریقی به صحن مسجد متصل کرده‌اند که در عین کجی تغییر زاویه صحن مشخص نباشد.<ref>پایگاه اطلاع‌رسانی انجمن علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز، ۱۳۹۳ش.</ref> | |||
=== مسجد نو=== | === مسجد نو=== | ||
این بنا نزدیک امامزاده شاهچراغ واقع است. بنای اولیه این مسجد در بین سال‌های ۵۹۷ تا ۶۱۵ق توسط اتابک سعد بن زنگی، حاکم فارس ساخته شده و در دوره‌های مختلف، بازسازی‌ها، تعمیرات و تزیینات زیادی در آن صورت گرفته؛ به نحوی که از بنای اتابکی آثار قابل توجهی بر جای نمانده و بنا صورت تازه‌ای به خود گرفته است.<ref>[https://shiraz.ir/ وب‌سایت شهرداری شیراز.]</ref> | این بنا نزدیک امامزاده شاهچراغ واقع است. بنای اولیه این مسجد در بین سال‌های ۵۹۷ تا ۶۱۵ق توسط اتابک سعد بن زنگی، حاکم فارس ساخته شده و در دوره‌های مختلف، بازسازی‌ها، تعمیرات و تزیینات زیادی در آن صورت گرفته؛ به نحوی که از بنای اتابکی آثار قابل توجهی بر جای نمانده و بنا صورت تازه‌ای به خود گرفته است.<ref>[https://shiraz.ir/ وب‌سایت شهرداری شیراز.]</ref> | ||
این مسجد در گذشته به اتابکی شهرت داشته؛ اما با توجه به بازسازی‌های صورت گرفته- در مقابل مسجد عتیق شیراز- مسجد نو نامیده شده است. از جمله بازسازی‌ها و تعمیرات مسجد که در طول دوره‌های مختلف صورت گرفته، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد : در سال ۹۹۵ق، خواجه سعدالدین شیرازی معروف به شاه نوازخان- وزیر دکن هندوستان – و در سال | این مسجد در گذشته به اتابکی شهرت داشته؛ اما با توجه به بازسازی‌های صورت گرفته- در مقابل مسجد عتیق شیراز- مسجد نو نامیده شده است. از جمله بازسازی‌ها و تعمیرات مسجد که در طول دوره‌های مختلف صورت گرفته، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد : در سال ۹۹۵ق، خواجه سعدالدین شیرازی معروف به شاه نوازخان- وزیر دکن هندوستان – و در سال ۱۱۸۳ق، صادق خان، برادر کریم خان زند، مسجد را تجدید و تعمیر کردند. در سال ۱۲۶۹ق، مسجد در اثر زلزله آسیب کلی دید؛ به طوری که جز طاق بزرگ رو به مغرب و کریاس متصل به آن و شبستان پشت به قبله، بقیه خراب شدند و بین سال‌های ۱۲۷۱ تا ۱۲۷۳ق توسط حاجی میرزا علی اکبر قوام الملک شیرازی بازسازی گردید. در سال ۱۳۰۱ق، شبستان معروف به مقصودیه خراب شد که آن هم توسط فتحعلی خان – پسر میرزا علی اکبر قوام الملک – دوباره ساخته شد. در سال ۱۳۵۰ق، معین الشریعه واعظ اصطهباناتی، از طرف حاجی محمد باقر بهبهانی، مسجد را تعمیر و سردر آن را که به کلی خراب شده بود، ازنو بنیاد کرد. در دوره‌های اخیر، ازطرف اداره باستان شناسی، تعمیرات و مرمت‌های ضروری در بنای مسجد صورت گرفته است.<ref>همایونی، گوشه‌هایی از آداب و رسوم مردم شیراز، ۱۳۵۳ش.</ref><ref>[https://shiraz.ir/ وب‌سایت شهرداری شیراز.]</ref> | ||
== مدارس علمیه== | == مدارس علمیه== | ||