پرش به محتوا

آیه وضو: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۵۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۵ اوت ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:


==دلالت آیه بر وجوب وضو برای نماز==
==دلالت آیه بر وجوب وضو برای نماز==
در جمله «إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ» واژه «قُمْتُمْ» از ماده «قیام» است و به گفته [[مفسران]] هرگاه این واژه با کلمه «إلی» بیاید کنایه از خواستن است و در این آیه منظور این است که «هرگاه خواستید نماز به‌جا آورید» و سپس با واژه «فَاغْسِلُوا؛ بشویید» به انجام وضو امر شده است که از نظر فقیهان بر وجوب وضو برای نماز دلالت می‌کند.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان فی فقه القرآن، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۸.</ref>
در جمله «إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ» واژه «قُمْتُمْ» از ماده «قیام» است و به گفته [[مفسران]] هرگاه این واژه با کلمه «إلی» بیاید کنایه از خواستن است<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۵، ص۲۱۹.</ref> و در این آیه منظور این است که «هرگاه خواستید نماز به‌جا آورید» و سپس با واژه «فَاغْسِلُوا؛ بشویید» به انجام وضو امر شده است که از نظر فقیهان بر وجوب وضو برای نماز دلالت می‌کند.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان فی فقه القرآن، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۸.</ref>


همچنین از نظر فقیهان این آیه به‌طور واضح بر شرط بودن [[طهارت]] برای صحت [[نماز]] دلالت می‌کند<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۹۱؛ ایروانی، دروس تمهیدیة فی تفسیر آیات الأحکام، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۵۶.</ref> و از آن چنین برداشت می‌شود که وجوب طهارت، وجوب مستقل نیست، بلکه تبعی است و برای کسی که نمی‌خواهد نماز به‌جا آورد، طهارت واجب نیست و لذا در صورت ترک آن، عقاب نمی‌شود.<ref>ایروانی، دروس تمهیدیة فی تفسیر آیات الأحکام، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۵۶.</ref>
همچنین از نظر فقیهان این آیه به‌طور واضح بر شرط بودن [[طهارت]] برای صحت [[نماز]] دلالت می‌کند<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۹۱؛ ایروانی، دروس تمهیدیة فی تفسیر آیات الأحکام، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۵۶.</ref> و از آن چنین برداشت می‌شود که وجوب طهارت، وجوب مستقل نیست، بلکه تبعی است و برای کسی که نمی‌خواهد نماز به‌جا آورد، طهارت واجب نیست و لذا در صورت ترک آن، عقاب نمی‌شود.<ref>ایروانی، دروس تمهیدیة فی تفسیر آیات الأحکام، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۵۶.</ref>
خط ۴۸: خط ۴۸:
===شستن دست‌ها===
===شستن دست‌ها===
پس از شستن صورت، چنانچه در آیه آمده «فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ؛ صورت و دست‌هایتان را تا آرنج بشویید.»، شستن دست‌ها واجب است.<ref>محقق اردبیلی، زبدة البیان، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، ص۱۶.</ref> در چگونگی شستن دست‌ها در وضو میان فقهای امامیه و [[اهل سنت]] اختلاف نظر وجود دارد:<ref>فاضل جواد، مسالک الافهام الی آیات الاحکام، ۱۳۶۵ش، ج۱، ص۴۲-۴۳.</ref>
پس از شستن صورت، چنانچه در آیه آمده «فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ؛ صورت و دست‌هایتان را تا آرنج بشویید.»، شستن دست‌ها واجب است.<ref>محقق اردبیلی، زبدة البیان، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، ص۱۶.</ref> در چگونگی شستن دست‌ها در وضو میان فقهای امامیه و [[اهل سنت]] اختلاف نظر وجود دارد:<ref>فاضل جواد، مسالک الافهام الی آیات الاحکام، ۱۳۶۵ش، ج۱، ص۴۲-۴۳.</ref>
*بنا به [[اجماع]] فقهای امامیه واجب است که جهتِ شستن دست‌ها در وضو از آرنج به سمت نوک انگشتان باشد و خود آرنج نیز شسته شود و شستن دست از نوک انگشتان به سمت آرنج جایز نمی‌باشد؛<ref>شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۴۵۰-۴۵۱؛ سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۲، ص۳۳۳.</ref> چرا که اولاً کلمه «إلی» در «إلی المرافق» فقط برای بیان حد شستن و مقدار آن است، نه جهت شستن و بدین معناست که در وضو شستن آرنج نیز لازم است. ثانیاً چه در وضو و چه در غیر وضو، شستن دست به‌طور طبیعی از بالا به پایین است و شستن آن از پایین به بالا اگرچه ممکن است، ولی طبیعی و معمول نیست. (المیزان) ثالثاً روایات صحیحی از [[پیامبر(ص)]] و [[امامان معصوم(ع)]] نقل شده که دستور داده‌اند شستن دست‌ها از آرنج به سمت نوک انگشتان باشد و خود نیز چنین عمل کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱، ص۳۸۷ و ۳۹۳؛ فاضل مقداد، کنز العرفان فی فقه القرآن، ج۱، ص۱۰.</ref>   
*بنا به [[اجماع]] فقهای امامیه واجب است که جهتِ شستن دست‌ها در وضو از آرنج به سمت نوک انگشتان باشد و خود آرنج نیز شسته شود و شستن دست از نوک انگشتان به سمت آرنج جایز است؛<ref>شیخ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۴۵۰-۴۵۱؛ سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۲، ص۳۳۳.</ref> چرا که اولاً بنا به نظر برخی، کلمه «إلی» در «إلی المرافق» به‌معنای «مع»، یعنی همراهی است و بدین معناست که در وضو، شستن آرنج نیز لازم است.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، ج۱، ص۷۸؛ همدانی، مصباح الفقیه، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۳۲۱.</ref> ثانیاً چه در وضو و چه در غیر وضو، شستن دست به‌طور طبیعی از بالا به پایین است و شستن آن از پایین به بالا اگرچه ممکن است، ولی طبیعی و معمول نیست.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۵، ص۲۲۱.</ref> و ثالثاً روایات صحیحی از [[پیامبر(ص)]] و [[امامان معصوم(ع)]] نقل شده که دستور داده‌اند شستن دست‌ها از آرنج به سمت نوک انگشتان باشد و خود نیز چنین عمل کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱، ص۳۸۷ و ۳۹۳؛ فاضل مقداد، کنز العرفان فی فقه القرآن، ج۱، ص۱۰.</ref>   


*اهل سنت به اتفاق می‌گویند شخص مخیر است دست‌ها را از پایین به بالا یا به عکس بشوید؛ ولی شستن از پایین (از سر انگشت‌ها) به بالا [[مستحب]] است.<ref>مغنیة، الفقة علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ص۳۶؛ الفقة علی المذاهب الاربعة، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۵۱.</ref>
*اهل سنت به اتفاق می‌گویند شخص مخیر است دست‌ها را از پایین به بالا یا به عکس بشوید؛ ولی شستن از پایین (از سر انگشت‌ها) به بالا [[مستحب]] است.<ref>مغنیة، الفقة علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ص۳۶؛ الفقة علی المذاهب الاربعة، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۱۵۱.</ref>
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۶۱۹

ویرایش