|
|
| خط ۸۱: |
خط ۸۱: |
|
| |
|
| * راه‌های غیر قطعی: تنها راه غیر قطعی که به‌سبب وجود دلایل قطعی بر حجیت آن از سوی همه [[مجتهد|فقها]] و [[اصول فقه|اصولیون]] [[متأخرین|متأخر]] و بسیاری از [[قدما]] پذیرفته شده، [[خبر واحد|خبر واحدی]] است که راوی آن مورد وثوق و اطمینان باشد. | | * راه‌های غیر قطعی: تنها راه غیر قطعی که به‌سبب وجود دلایل قطعی بر حجیت آن از سوی همه [[مجتهد|فقها]] و [[اصول فقه|اصولیون]] [[متأخرین|متأخر]] و بسیاری از [[قدما]] پذیرفته شده، [[خبر واحد|خبر واحدی]] است که راوی آن مورد وثوق و اطمینان باشد. |
|
| |
| ==بررسی موارد سنت==
| |
| ===سنت پیامبر===
| |
| سنت نبوی، به‌معنای قول، فعل و تقریر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] است.<ref>بحر العلوم، الاجتهاد اصوله و احکامه، دار الزهرا، ص۶۸؛ جناتی، منابع اجتهاد، ۱۳۷۰ش، ص۷۷؛ موسوی بجنوردی، مقالات اصولی، تهران، ص۲۵؛ ابو زهره، اصول الفقه، ۱۹۵۷م، ص۹۷؛ مظفر، اصول الفقه، ۱۳۸۷ش، ج ۲، ص۶۳.</ref> این سنت در بین تمامی علمای اسلامی، معتبر و به‌عنوان یکی از منابع اجتهاد شناخته می‌شود.
| |
|
| |
| ===سنت اهل بیت===
| |
| سنت [[اهل‌بیت(ع)|اهل بیت(ع)]]، مقابل سنت نبوی بوده و به گفتار و کردار و تقریر [[امامان شیعه|امامان معصوم(ع)]] که اولین آن‌ها [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و آخرین‌شان [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان(عج)]] است، گفته می‌شود؛ افزون‌بر این، سنت گفتار و کردار و تقریر [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه زهرا]] نیز از سنت اهل‌بیت است. نزد [[اهل سنت و جماعت|اهل تسنن]] تنها سنت نبوی، لازم‌الاتباع و حجت است، اما نزد عالمان [[امامیه|امامی]]، سنت اهل‌بیت آن حضرت نیز حکم سنت نبوی را دارد.<ref>جمعی از محققان، فرهنگ‌نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۴۹۱.</ref>
| |
|
| |
| به عقیده این دسته از علمای [[اسلام]]، نقش امامان، زمانی‌که حکمی را بیان می‌کنند، صرفاً همانند یک راوی یا از طریق [[اجتهاد]] و استنباط از مصادر تشریع نیست، بلکه خود ایشان، از طریق دریافت و تعلیم از رسول خدا یا [[امام]] قبلی یا از طریق [[الهام]]، بیان‌کننده [[احکام شرعی|احکام واقعی]]<nowiki/>اند؛ بنابراین، گفتار آن‌ها، خود سنت است نه حکایت از سنت.<ref>مظفر، اصول الفقه، ۱۳۸۷ش، ج ۲، ص۶۳؛ محمدی، شرح اصول فقه، ۱۳۸۷ش، ج ۳، ص۱۱۷- ۱۱۵؛ طباطبایی حکیم، الاصول العامة للفقه المقارن، ۱۴۳۲ق، ص۱۴۷.</ref>
| |
|
| |
| ===سنت صحابه===
| |
| سنت صحابه به‌معنای قول، فعل و تقریر هریک از [[صحابه]] پیامبر است. برخی از عالمان اهل‌سنت، معتقدند قول، فعل و تقریر صحابه نیز سنت به‌شمار می‌آید، برخلاف [[امامیه]] که سنت صحابه غیرمعصوم را معتبر نمی‌دانند.<ref>فاضل لنکرانی، سیری کامل در اصول فقه، نشر فیضیه، ج ۶، ص۴۵۲- ۴۳۳؛ نیز ر. ک: مذهب صحابه. جناتی، منابع اجتهاد، ۱۳۷۰ش، ص۷۵؛ موسوی بجنوردی، مقالات اصولی، تهران، ص۲۵؛ بحر العلوم، الاجتهاد اصوله و احکامه، دار الزهرا، ص۷۰.</ref>
| |
|
| |
|
| |
|
| == پانویس == | | == پانویس == |
