آیت‌الله: تفاوت میان نسخه‌ها

'''آیَتُ‌الله''' یا '''آیةالله''' (به‌معنای نشانه خدا)، عنوانی برای نشان دادن جایگاه علمی [[مجتهد|فقیهان]] طراز اول و دوم [[شیعه]] است. استفاده از آیت‌الله به‌عنوان لقبی برای فقهای درجه اول، از اوایل [[قرن چهاردهم هجری قمری|قرن چهاردهم قمری]] رواج یافت. پیش از آن لقب آیت‌الله برای [[علامه حلی]] به‌کار رفته بود. در اوایل قرن چهاردهم این عنوان برای فقیهانی چون [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]]، [[سید عبدالله بهبهانی]] و [[محمدکاظم خراسانی |آخوند خراسانی]] به کار برده‌ شد. پس از تشکیل [[حوزه علمیه قم]] به‌دست [[عبدالکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری‌]] و مرکزیت یافتن آن‌، شماری از فقهای بزرگ که در آن گرد آمدند، آیت‌الله لقب یافتند. امروزه «آیت الله»، به روحانیانی گفته می‌شود که به درجه [[اجتهاد]] رسیده‌اند؛ اما عبارت «آیت‌الله العظمی» مختص مجتهدانی است که به درجه [[مرجع تقلید|مرجعیت]] رسیده‌ باشند.

==مفهوم ==

«آیت‌الله» عبارتی به‌معنای نشانه خدا و آیت‌الله العظمی به‌معنای نشانه بزرگ خدا است. [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر خدا(ص)]]، [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] را با عبارت «کَلِمَةُ اللهِ الْعُلْیا وَآیته الْکُبْری» مورد خطاب قرار داده است.<ref>حر عاملی، اثبات الهداة، ۱۴۲۵ق،  ج۳، صفحه۲۱۹.</ref> امیرالمؤمنین(ع) نیز خودش را به عنوان حجت عُظمی و آیت کُبری معرفی کرده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۷، ص۳۳۵.</ref> در فرازی از دعای [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] پس از نماز روز [[عید غدیر|عید غدیر]] نیز آمده: «علی امیرالمؤمنین والحجة العظمی وآیتک الکبری» «[[امام علی علیه‌السلام|علی]]، [[امام علی علیه‌السلام|امیرمؤمنان]] و بزرگ‌ترین دلیل و نشانه تو است».<ref>شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، ۱۳۶۵ش، ج۳، ص۱۴۶.</ref> در فرازی از زیارت [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]] ایشان افزون بر الحجة الکبری به عنوان «آیة العظمی»{{یاد| السلام علیک أیها الآیة العظمی، السلام علیک أیها الحجة الکبری }} نیز مورد خطاب قرار گرفته است و هرچند کلمه الله در این تعبیر (الآیة العظمی) نیست ولی روشن است که منظور آیت عظمای خداوند است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۲، ص۲۱.</ref>{{یاد| عُظمی صفت تفضیلی (افعل تفضیل) است پس آیت الله العظمی یعنی بزرگتر نشانه خدا.}}