جبیره: تفاوت میان نسخه‌ها

جبیره (جمع آن : جبائر) در لغت به معنای دستبند و چوب‌های شکسته بندی<ref> جوهری ؛ مرتضی زبیدی، ذیل «جبر»؛ زنجی سجزی، ذیل واژه</ref> و در اصطلاح [[فقه]]، هر چیزی است که بر روی محل زخم، شکستگی، سوختگی یا عضو دردمند باشد، مانند پارچه، چسب، نوار، پنبه، دارو، گچ یا چوب شکسته بندی.<ref>ر.ک: خوئی، ج ۱، ص۳۰ـ۳۱؛ گلپایگانی، مختصرالاحکام،ص ۲۵؛ روحانی،ص ۵۸</ref>

== وضوی جبیره ==

جبیره یا در محلّ غَسل (صورت و دستها) قرار دارد و یا در محلّ مسح (سر و پاها).

[[Image:وضوی جبیره.mp4|thumb|220px| آموزش وضوی جبیره‌ای]]

:برخی دیگر گفته‌اند اگر با چند بار آب ریختن یا فرو بردن عضو در آب، جریانی که در تحقق عرفی غَسل معتبر است حاصل نگردد، تخییر بین سه امر یادشده (شستن محل به برداشتن جبیره، فروبردن عضو در آب و یا تکرار ریختن آب بر آن) محلّ اشکال است؛ در نتیجه شستن محل با برداشتن جبیره واجب می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ ـ ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۲۹۲.</ref>

:اگر هیچ یک از سه امر یادشده ممکن نباشد، هرچند منشأ آن نجاست محل و عدم امکان تطهیر آن باشد، مسح بر جبیره کفایت می‌کند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ ـ ۱۳۶۹ش، ص۲، ص۲۹۳؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ ـ ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۳۶ ـ ۴۳۸.</ref>

:در این که انتقال به مسح جبیره به صرف عدم امکان شستن محل، صورت می‌گیرد هرچند مسح پوست ممکن باشد، یا در صورت امکان، مسح پوست بر مسح جبیره مقدم خواهد بود، اختلاف است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ ـ ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۲۹۴؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ ـ ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۴۰.</ref> همچنین اختلاف است که در صورت کفایت مسحِ جبیره، مسح متعین است و غَسل جبیره در صورت امکان صحیح نیست یا مکلّف، بین مسحِ جبیره و غَسل آن مخیر است. برخی [[احتیاط واجب]] را در جمع بین هردو دانسته‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ ـ ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۲۹۶؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ ـ ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۳۹ ـ ۴۴۰.</ref>

:اگر مسح بر جبیره به جهت نجاست آن یا مانعی دیگر ممکن نباشد آیا واجب است پارچه‌ای پاک به گونه‌ای بر آن نهاده شود که جزء جبیره محسوب گردد و سپس با رطوبت دست بر آن مسح شود یا شستن اطراف جبیره در صورتی که جبیره در موضع غَسل باشد کفایت می‌کند و یا تیمم واجب است، اختلاف می‌باشد. گروهی گفته‌اند اگر پارچه پاک به گونه‌ای قرار داده شود که جزء جبیره محسوب گردد، مسح آن کافی است، در غیر این صورت، احتیاط در جمع بین آن و [[تیمم|تیمّم]] است. برخی نیز مطلقا احتیاط را در جمع دانسته‌اند.<ref> نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ ـ ۱۳۶۹ش،  ج۲، ص۳۰۰؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ ـ ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۴۰ ـ ۴۴۱.</ref>

== غُسل و تیمم جبیره ==

در این باره نیز اختلاف است که آیا در غسل جبیره، غسل ترتیبی واجب است یا غسل ارتماسی نیز صحیح می‌باشد؛ و نیز بنابر کفایت غسل ارتماسی در وجوب مسح بر جبیره در زیر آب و عدم وجوب آن، اختلاف است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۱۷ ـ ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۴۵۵.</ref>