پرش به محتوا

تزکیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ ژوئن ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|'
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱۴: خط ۱۴:


==جایگاه==
==جایگاه==
تزکیه در فرهنگ اسلامی، از مفاهیم مورد اهمیت بوده که در [[قرآن کریم]] و روایات [[امامان شیعه|معصومان]] مورد تأکید قرار گرفته است.<ref>قهرمانیان و حسینی زاده، «تحلیل و معناشناسی تزکیه و تهذیب در آیات قرآن با تاکید بر المیزان»، ص۱۱.</ref> در قرآن از واژه تزکیه استفاده نشده اما واژگان هم ریشۀ تزکیه بسیار به کار رفته است.<ref>راغب اصفهانی، المفردات، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۸۵؛ ص۵۳۳؛ سجستانی، غریب‌القرآن، ۱۳۸۲ق، ص۶۰؛ مصطفوی، التحقیق، ۱۳۶۸ش، ج۳، ص۳۲۲-۳۲۳.</ref>{{یادداشت| به عنوان نمونه: «قد افلح من زکّها» شمس:آیه۹ و««یزکّیهم و یعلّمهم الکتاب» جمعه:آیه۲}} به عقیده برخی  واژگان هم‌ریشه این واژه ۲۵ بار در قرآن تکرار شده است.<ref>قهرمانیان و حسینی زاده، «تحلیل و معناشناسی تزکیه و تهذیب در آیات قرآن با تاکید بر المیزان»، ص۱۱.</ref>
تزکیه در فرهنگ اسلامی، از مفاهیم مورد اهمیت بوده که در [[قرآن کریم]] و روایات [[امامان شیعه|معصومان]] مورد تأکید قرار گرفته است.<ref>قهرمانیان و حسینی زاده، «تحلیل و معناشناسی تزکیه و تهذیب در آیات قرآن با تاکید بر المیزان»، ص۱۱.</ref> در قرآن از واژه تزکیه استفاده نشده اما واژگان هم ریشۀ تزکیه بسیار به کار رفته است.<ref>راغب اصفهانی، المفردات، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۸۵؛ ص۵۳۳؛ سجستانی، غریب‌القرآن، ۱۳۸۲ق، ص۶۰؛ مصطفوی، التحقیق، ۱۳۶۸ش، ج۳، ص۳۲۲-۳۲۳.</ref>{{یاد| به عنوان نمونه: «قد افلح من زکّها» شمس:آیه۹ و««یزکّیهم و یعلّمهم الکتاب» جمعه:آیه۲}} به عقیده برخی  واژگان هم‌ریشه این واژه ۲۵ بار در قرآن تکرار شده است.<ref>قهرمانیان و حسینی زاده، «تحلیل و معناشناسی تزکیه و تهذیب در آیات قرآن با تاکید بر المیزان»، ص۱۱.</ref>


از نظر [[ابوالفتوح رازی]] و  دیگر مفسران با تکیه به آیات قرآن، هدف از بعثت پیامبران<ref>سوره بقره، آیه۱۲۹؛ ابوالفتوح رازی، روض‌الجنان، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۷۳؛ واعظ کاشفی، مواهب علیه یا تفسیر حسینی، ۱۳۱۷ش، ج۱، ص۳۶.</ref> تزکیه نفوس، رشد و تعالی دادن آن و دوری از [[گناه]] و [[شرک]]<ref>سوره بقره، آیه۱۵۱؛ سوره ال‌عمران، آیه۷۷؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱، ص۳۳۰.</ref> و عواقب آن است.<ref>سوره بقره، آیه۱۲۹-۱۷۴؛ سوره توبه، آیه۱۰۳؛ سوره طه، آیه۷۵-۷۶؛ اشکوری، تفسیر شریف لاهیجی، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۱۱۶؛فیض‌ کاشانی، تفسیرالصافی، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۱۷۳.</ref> همچنین در قرآن تزکیه، تنها راه رستگاری و جاودان شدن در [[بهشت]] معرفی شده است.<ref>سوره طه، آیه۷۶؛ سوره اعلی، آیه۷۸.</ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] مفسر قرآن در توجیه تقدم و تأخر تزکیه و تعلیم در آیات [[قرآن]] بر این باور است که هدف نهایى، تربیت انسان و تزکیه نفوس و تکامل روح و جان است و  تلاوت آیات قرآن و تعلیم علم و حکمت، همه براى رسیدن به آن هدفِ بزرگ است؛ بنابراین اینها همه مقدّمه‌اند و تزکیه، هدف و مقصد به شمار می‌آید و اگر در دو آیه ۱۵۱ [[سوره بقره]] و آیه ۲ [[سوره جمعه]]، تزکیه پیش از تعلیم کتاب و حکمت ذکر شده، تنها براى نشان دادن اهمّیّت آن است و گرنه هر یک از  تزکیه و تعلیم در دیگرى اثر مى‌گذارد، یعنى تا مرحله اى از تزکیه نفس نباشد انسان به دنبال علم نمی‌رود و تا علم نباشد مراتب بالاتر تزکیه حاصل نمى شود؛ بنابراین تعلیم و تزکیه در یکدیگر تأثیر متقابل دارند و ممکن است تنوّع آیات در این زمینه براى توجّه دادن به این امر باشد. <ref>مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۷، ص۲۰.</ref>
از نظر [[ابوالفتوح رازی]] و  دیگر مفسران با تکیه به آیات قرآن، هدف از بعثت پیامبران<ref>سوره بقره، آیه۱۲۹؛ ابوالفتوح رازی، روض‌الجنان، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۱۷۳؛ واعظ کاشفی، مواهب علیه یا تفسیر حسینی، ۱۳۱۷ش، ج۱، ص۳۶.</ref> تزکیه نفوس، رشد و تعالی دادن آن و دوری از [[گناه]] و [[شرک]]<ref>سوره بقره، آیه۱۵۱؛ سوره ال‌عمران، آیه۷۷؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱، ص۳۳۰.</ref> و عواقب آن است.<ref>سوره بقره، آیه۱۲۹-۱۷۴؛ سوره توبه، آیه۱۰۳؛ سوره طه، آیه۷۵-۷۶؛ اشکوری، تفسیر شریف لاهیجی، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۱۱۶؛فیض‌ کاشانی، تفسیرالصافی، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۱۷۳.</ref> همچنین در قرآن تزکیه، تنها راه رستگاری و جاودان شدن در [[بهشت]] معرفی شده است.<ref>سوره طه، آیه۷۶؛ سوره اعلی، آیه۷۸.</ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] مفسر قرآن در توجیه تقدم و تأخر تزکیه و تعلیم در آیات [[قرآن]] بر این باور است که هدف نهایى، تربیت انسان و تزکیه نفوس و تکامل روح و جان است و  تلاوت آیات قرآن و تعلیم علم و حکمت، همه براى رسیدن به آن هدفِ بزرگ است؛ بنابراین اینها همه مقدّمه‌اند و تزکیه، هدف و مقصد به شمار می‌آید و اگر در دو آیه ۱۵۱ [[سوره بقره]] و آیه ۲ [[سوره جمعه]]، تزکیه پیش از تعلیم کتاب و حکمت ذکر شده، تنها براى نشان دادن اهمّیّت آن است و گرنه هر یک از  تزکیه و تعلیم در دیگرى اثر مى‌گذارد، یعنى تا مرحله اى از تزکیه نفس نباشد انسان به دنبال علم نمی‌رود و تا علم نباشد مراتب بالاتر تزکیه حاصل نمى شود؛ بنابراین تعلیم و تزکیه در یکدیگر تأثیر متقابل دارند و ممکن است تنوّع آیات در این زمینه براى توجّه دادن به این امر باشد. <ref>مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۷، ص۲۰.</ref>
خط ۴۱: خط ۴۱:
به گفته گروهی، در [[ادیان‌غیر ابراهیمی]] که بیشتر ادیان ‌شرقی را شامل می‌شود، از قبیل بودیسم<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۴۱.</ref>، هندوئیسم<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۳۶.</ref>، سیکهه<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۴۵.</ref> و جینه<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۳۷.</ref> نیز برای صفای درون و رشد و تعالی نفس اهمیت خاص قائلند. لازم به ذکر است در سیکهه [[ریاضت کشیدن]] ممنوع است.  
به گفته گروهی، در [[ادیان‌غیر ابراهیمی]] که بیشتر ادیان ‌شرقی را شامل می‌شود، از قبیل بودیسم<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۴۱.</ref>، هندوئیسم<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۳۶.</ref>، سیکهه<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۴۵.</ref> و جینه<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۳۷.</ref> نیز برای صفای درون و رشد و تعالی نفس اهمیت خاص قائلند. لازم به ذکر است در سیکهه [[ریاضت کشیدن]] ممنوع است.  


در مشرب‌های فکری همچون کنفسیوس،<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۴۱.</ref>  {{یادداشت|مشهورترین فیلسوف چین (؟ ۵۵۱ - ؟۴۷۹ ق . م .) و پایه گذار یک سیستم اخلاقی مستحسن بر اساس  صمیمیت نسبت به سنن ملی و قومی و خانوادگی است . این دانشمند درچین به مقام رهبر دینی رسید. چینیان کنفوسیوس را راهنما و آموزگار و روشنفکر می شناسند.دهخدا، لغتنامه، ذیل کنفوسیوس .}} تائوئیسم<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش،ص۵۲.</ref> و شینتو<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۵۴.</ref> نیز بسیار بر مسئله تزکیه، هرچند با نام‌های دیگری تأکید و توصیه شده است. این مسئله در کنفسیوس با مسائل اخلاقی و در تائوئیسم با ریاضت و دوری از دنیا تأکید دارد.<ref>شهرستانی، الملل والنحل، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۱؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۶، ص۱۸۲-۱۸۵؛ بی‌ناس، تاریخ جامع ادیان، ۱۳۷۳ش، ص۱۸۰، قرطبی، الجامع الاحکام القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۱۶؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۵۹؛ زحیلی، التفسیر المنیر، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۷۷-۱۷۹؛ طبری، جامع‌البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱۷، ص۱۶.</ref>
در مشرب‌های فکری همچون کنفسیوس،<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۴۱.</ref>  {{یاد|مشهورترین فیلسوف چین (؟ ۵۵۱ - ؟۴۷۹ ق . م .) و پایه گذار یک سیستم اخلاقی مستحسن بر اساس  صمیمیت نسبت به سنن ملی و قومی و خانوادگی است . این دانشمند درچین به مقام رهبر دینی رسید. چینیان کنفوسیوس را راهنما و آموزگار و روشنفکر می شناسند.دهخدا، لغتنامه، ذیل کنفوسیوس .}} تائوئیسم<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش،ص۵۲.</ref> و شینتو<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۵۴.</ref> نیز بسیار بر مسئله تزکیه، هرچند با نام‌های دیگری تأکید و توصیه شده است. این مسئله در کنفسیوس با مسائل اخلاقی و در تائوئیسم با ریاضت و دوری از دنیا تأکید دارد.<ref>شهرستانی، الملل والنحل، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۱؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۶، ص۱۸۲-۱۸۵؛ بی‌ناس، تاریخ جامع ادیان، ۱۳۷۳ش، ص۱۸۰، قرطبی، الجامع الاحکام القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۱۶؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۵۹؛ زحیلی، التفسیر المنیر، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۷۷-۱۷۹؛ طبری، جامع‌البیان، ۱۴۱۵ق، ج۱۷، ص۱۶.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
Image-reviewer، abusefilter، autopatrolled، botadmin، دیوان‌سالاران، eliminator، import، مدیران رابط کاربری، ipblock-exempt، movedable، oversight، patroller، reviewer، rollbacker، مدیران، translationadmin
۹٬۴۳۸

ویرایش