Image-reviewer، abusefilter، autopatrolled، botadmin، دیوان‌سالاران، eliminator، import، مدیران رابط کاربری، ipblock-exempt، movedable، oversight، patroller، reviewer، rollbacker، مدیران، translationadmin
۹٬۴۳۸
ویرایش
معتصم عباسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|'
Ali.jafari (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '{{یادداشت|' به '{{یاد|') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
به او خلیفه مُثمَن<ref>ابن مسکویه، تجارب الأمم، ۱۳۷۹ش، ج۴، ص۲۷۴؛ مستوفی، تاریخ گزیده، ۱۳۶۴ش، ص۳۱۶؛ ابن الطقطقی، الفخری، ۱۴۱۸ق، ص۳۱۸.</ref> به معنای هشتمین یا ابو الثمانی<ref>صلواتی، تحلیلی از زندگانی و دوران امام محمد تقی(ع)، ۱۳۸۴ش، ص۲۴۶.</ref> نیز گفته می‌شود، زیرا هشتمین نسل از فرزندان [[عباس بن عبد المطلب]] و هشتمین خلیفه است که هشت فتح انجام داد، هشت سال و هشت ماه و هشت روز خلافت کرد. سال [[سال ۱۸۰ هجری قمری|۱۸۰ق]] در ماه [[شعبان]] که هشتمین ماه سال است متولد شد و در چهل و هشت سالگی مرد و هشت پسر و هشت دختر از خود به جای گذاشت؛<ref>ابن مسکویه، تجارب الأمم، ۱۳۷۹ش، ج۴، ص۲۷۴؛ مستوفی، تاریخ گزیده، ۱۳۶۴ش، ص۳۱۶؛ ابن الطقطقی، الفخری، ۱۴۱۸ق، ص۳۱۸.</ref> هر چند [[یعقوبی]] تعداد فرزندان ذکور او را شش نفر ذکر کرده است.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۴۷۸.</ref> | به او خلیفه مُثمَن<ref>ابن مسکویه، تجارب الأمم، ۱۳۷۹ش، ج۴، ص۲۷۴؛ مستوفی، تاریخ گزیده، ۱۳۶۴ش، ص۳۱۶؛ ابن الطقطقی، الفخری، ۱۴۱۸ق، ص۳۱۸.</ref> به معنای هشتمین یا ابو الثمانی<ref>صلواتی، تحلیلی از زندگانی و دوران امام محمد تقی(ع)، ۱۳۸۴ش، ص۲۴۶.</ref> نیز گفته می‌شود، زیرا هشتمین نسل از فرزندان [[عباس بن عبد المطلب]] و هشتمین خلیفه است که هشت فتح انجام داد، هشت سال و هشت ماه و هشت روز خلافت کرد. سال [[سال ۱۸۰ هجری قمری|۱۸۰ق]] در ماه [[شعبان]] که هشتمین ماه سال است متولد شد و در چهل و هشت سالگی مرد و هشت پسر و هشت دختر از خود به جای گذاشت؛<ref>ابن مسکویه، تجارب الأمم، ۱۳۷۹ش، ج۴، ص۲۷۴؛ مستوفی، تاریخ گزیده، ۱۳۶۴ش، ص۳۱۶؛ ابن الطقطقی، الفخری، ۱۴۱۸ق، ص۳۱۸.</ref> هر چند [[یعقوبی]] تعداد فرزندان ذکور او را شش نفر ذکر کرده است.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۴۷۸.</ref> | ||
از لحاظ جسمانی نیرومند، سربازی شجاع و تربیت شده در جنگ بود.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴۶۰.</ref>وی شیفته عمران و کشاورزی بود و اکثر وقتش را به ساختن کاخ‌ها و باغ‌ها و بستان‌ها اختصاص داد.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴۵۹.</ref> او اولین شخصی بود که بعد از رسیدن به قدرت، لقب معتصم بالله را برای خود برگزید تا خلافت خود را الهی و مذهبی نشان دهد.<ref>نادری، برآمدن عباسیان ایدئولوژی مذهبی و اقتدار سیاسی، ۱۳۸۴ش.</ref> {{ | از لحاظ جسمانی نیرومند، سربازی شجاع و تربیت شده در جنگ بود.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴۶۰.</ref>وی شیفته عمران و کشاورزی بود و اکثر وقتش را به ساختن کاخ‌ها و باغ‌ها و بستان‌ها اختصاص داد.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴۵۹.</ref> او اولین شخصی بود که بعد از رسیدن به قدرت، لقب معتصم بالله را برای خود برگزید تا خلافت خود را الهی و مذهبی نشان دهد.<ref>نادری، برآمدن عباسیان ایدئولوژی مذهبی و اقتدار سیاسی، ۱۳۸۴ش.</ref> {{یاد|فرمانروایان عباسی کوشیدند نشان دهند که از موهبت پشتیبانی الهی برخوردار بوده‌اند. خود را ضل الله فی الارض لقب دادند و به نام‌های خود لقب‌هایی افزودند که صفات اخلاقی یا مذهبی را بیان می‌کرد؛ نادری، برآمدن عباسیان ایدئولوژی مذهبی و اقتدار سیاسی، ۱۳۸۴ش.}} | ||
===شروع خلافت=== | ===شروع خلافت=== | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
===استفاده از ترکان=== | ===استفاده از ترکان=== | ||
معتصم که به افراد ایرانی و عرب اطمینان نداشت{{ | معتصم که به افراد ایرانی و عرب اطمینان نداشت{{یاد|چون عرب‌ها کمتر حاضر به فرومایگی و تملق گویی و اطاعت بی‌چون و چرا بودند و ایرانی‌ها هم به علت پیروی از عباس پسر مأمون، مورد اطمینان وی نبودند؛ صلواتی، تحلیلی از زندگانی و دوران امام محمد تقی(ع)، ۱۳۸۴ش، ص۲۲۲.}} سعی در جذب سپاهیان ترک کرد<ref>صلواتی، تحلیلی از زندگانی و دوران امام محمد تقی(ع)، ۱۳۸۴ش، ص۲۲۲.</ref> و سعی نمود از عصبیت ترکان از آن جهت که مادرش از ترکان بود،<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۴۷۱؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۹، ص۱۲۳.</ref>برای حفظ حکومت خود استفاده نماید و در سطحی گسترده اقدام به استخدام غلامان ترک کرد.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۴۶۵.</ref> معتصم مناصب مهم و ولایت‌های بزرگ را به آنها واگذار کرد.<ref>خضری، تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه، ۱۳۸۳ش، ص۹۲.</ref> با ورود ترکان به دستگاه خلافت رقابت شدیدی میان آنان و دو عنصر عرب و ایرانی شکل گرفت. معتصم با این کار خود زمینه را برای افول حکومت عباسی فراهم نمود.<ref>خضری، تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه، ۱۳۸۳ش، ص۹۲.</ref> | ||
===انتقال پایتخت به سامرا=== | ===انتقال پایتخت به سامرا=== | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
سیاست معتصم در قبال [[علویان]]، بسیار سخت‌گیرانه بود. معتصم برخلاف مأمون بر [[شیعیان]] سختگیری بسیار کرد و تمام فعالیت‌های آنان را به دقت زیر نظر داشت. همین امر سبب بعضی از قیام‌ها شد.<ref>طقوش، دولت عباسیان، ۱۳۸۳ش، ص۱۷۸.</ref> | سیاست معتصم در قبال [[علویان]]، بسیار سخت‌گیرانه بود. معتصم برخلاف مأمون بر [[شیعیان]] سختگیری بسیار کرد و تمام فعالیت‌های آنان را به دقت زیر نظر داشت. همین امر سبب بعضی از قیام‌ها شد.<ref>طقوش، دولت عباسیان، ۱۳۸۳ش، ص۱۷۸.</ref> | ||
====قیام محمد بن قاسم طالقان==== | ====قیام محمد بن قاسم طالقان==== | ||
[[محمد بن قاسم]] بن علی ملقب به صوفی<ref>مقاتل الطالبیین، بیروت، ص۴۶۵.</ref> {{ | [[محمد بن قاسم]] بن علی ملقب به صوفی<ref>مقاتل الطالبیین، بیروت، ص۴۶۵.</ref> {{یاد|پیروانش او را صوفی نامیدند چون همواره جامه‌ای خشن از پشم سفید بر تن داشت و در زهد و پارسایی زبان‌زد بود؛ اصفهانی، مقاتل الطالبیین، بیروت، ص۴۶۵.}} از نوادگان [[امام حسین(ع)]] در سال ۲۱۹ق با شعار [[الرضا من آل محمد]]<ref>خضری، تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه، ۱۳۸۳ش، ص۹۲. </ref> بر علیه معتصم در [[طالقان]] در شرق خراسان<ref>ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۳ق، ج۱۵، ص۲۹.</ref> {{یاد|طالقان اینک مرکز ولایت تخارستان در شمال افغانستان است}} قیام کرد. دلیل آن چنین ذکر شده است که معتصم وقتی به خلافت رسید، محمد بن قاسم را فراخواند تا فعالیت‌های او را مورد بررسی و تحقیق قرار دهد. محمد بن قاسم پس از اطلاع از تصمیم معتصم از کوفه به خراسان گریخت.<ref>حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ۱۳۷۶ش، ص۸۰.</ref> بسیاری از مردم [[خراسان]] به دور او جمع شدند؛<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴۶۴.</ref> اما حرکت او فاقد سازمان دهی بود و خطر جدی برای حکومت معتصم نبود. | ||
معتصم به امیر خراسان، عبدالله بن طاهر دستور داد با او مقابله کند.<ref> اصفهانی، مقاتل الطالبیین، بیروت، ص۴۶۵.</ref> محمد شکست خورد و به [[نیشابور]] گریخت. وی سرانجام دستگیر و در [[سامرا]] زندانی شد؛ اما به کمک برخی از پیروانش از زندان فرار کرد و تا پایان عمر مخفیانه زیست.<ref>ابن اثیر، الکامل، بیروت، ج۶، ص۴۴۲-۴۴۳؛ ابن مسکویه، تجارب الأمم، ۱۳۷۹ش، ج۴، ص۱۷۷.</ref> [[ابوالفرج اصفهانی]] معتقد است که او به [[واسط]] رفت و در آنجا سکنی گزید.<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۴۷۱.</ref> برخی معتقدند که در روزگار [[متوکل]] گرفتار شده و در زندان درگذشت. | معتصم به امیر خراسان، عبدالله بن طاهر دستور داد با او مقابله کند.<ref> اصفهانی، مقاتل الطالبیین، بیروت، ص۴۶۵.</ref> محمد شکست خورد و به [[نیشابور]] گریخت. وی سرانجام دستگیر و در [[سامرا]] زندانی شد؛ اما به کمک برخی از پیروانش از زندان فرار کرد و تا پایان عمر مخفیانه زیست.<ref>ابن اثیر، الکامل، بیروت، ج۶، ص۴۴۲-۴۴۳؛ ابن مسکویه، تجارب الأمم، ۱۳۷۹ش، ج۴، ص۱۷۷.</ref> [[ابوالفرج اصفهانی]] معتقد است که او به [[واسط]] رفت و در آنجا سکنی گزید.<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۴۷۱.</ref> برخی معتقدند که در روزگار [[متوکل]] گرفتار شده و در زندان درگذشت. | ||