صدقه: تفاوت میان نسخه‌ها

در [[تفسیر نمونه]] ذیل این [[آیه]] آمده است: این تعبیر، عظمت و شکوه این حُکم [[اسلام|اسلامی]] را مجسم می‌سازد و علاوه بر تشویق همه مسلمانان به این [[فریضه]] الهی، هشدار می‌دهد در پرداخت [[زکات]] و صدقات، نهایت ادب و احترام را به خرج دهند؛ چرا که گیرنده خداست. همچنین در [[روایت|روایتی]] از [[امام سجاد (ع)]] آمده است:{{حدیث|إنَّ الصَّدَقَة لاتَقَع فی یدِ العَبدِ حتّی تَقَعُ فی یدِ الرَّب<ref>عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۱۰۸. این حدیث در دیگر منابع با اندکی اختلاف در تعبیر آمده است. ر.ک: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۳؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۶۶؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۹، ص۳۷۰.</ref>|ترجمه= صدقه در دست بنده قرار نمی‌گیرد مگر این که قبلاً در دست خدا قرار گیرد.}}<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۸۰ش، ج۸، ص۱۲۳.</ref> در روایتی [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین(ع)]] مسکین و نیازمند را فرستاده خدا معرفی کرده و می‌فرماید: مستمند فرستاده خداست. كسى كه از او دريغ دارد از خدا دريغ داشته و كسى كه به او عطا و بخشش كند به خدا عطا كرده.<ref>مکارم، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۸۱۲.</ref> {{یادداشت| إِنَّ الْمِسْكِينَ رَسُولُ اللَّهِ، فَمَنْ مَنَعَهُ فَقَدْ مَنَعَ اللَّه، وَ مَنْ أَعْطَاهُ فَقَدْ أَعْطَى اللَّهَ.}}

در روایتی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] فرمود: هر مسلمانی هر روز باید صدقه‌ای بدهد و چون پرسیدند چه کسی توان این کار را دارد فرمود: برداشتن چيزهاى آسيب رسان از سر راه صدقه است؛ نشان دادن راه به كسى صدقه است، عيادت از بيمار صدقه است، [[امر به معروف و نهی از منکر|امر به معروف]] صدقه است، [[امر به معروف و نهی از منکر| نهى از منكر ]] صدقه است و [[سلام]] را جواب دادن صدقه است. <ref>مجلسی، بحارالانوار،۱۴۰۳ق، ج۷۲، ص۵۰.</ref> {{یادداشت| ... إماطتك الأذى عن الطريق صدقة، و إرشادك الرجل إلى الطريق صدقة، و عيادتك المريض صدقة، و أمرك بالمعروف صدقة، و نهيك عن المنكر صدقة، و ردّك السلام صدقة.}}

در مورد این که از چه چیزهایی باید صدقه داد، در آیات [[قرآن]] و [[روایات]] آمده است: از طیبات صدقه بدهید؛ یعنی اموال پاک و [[حلال|حلالی]] که شخص از راه حلال آنها را به دست می‌آورد، علاوه سعی شود از اموال پست و ناقابل در صدقه استفاده نشود؛ زیرا صدقه دادن برای به دست آوردن رضایت خدا انجام می‌گیرد که یک طرف آن بینوایان و فقیران، و طرف دیگرش خدا است و اگر [[مؤمن|مؤمنان]] این مسائل را رعایت ننمایند، هم توهین به [[خداوند]] است و هم تحقیری نسبت به نیازمندان و بینوایان‌.<ref>داور پناه، انوار العرفان فی تفسیر القرآن،ج ۴، ص ۵۰۰.</ref>قرآن کریم  در آیه ۲۶۷ [[سوره بقره]]  {{یادداشت|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ ۖ وَلَا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَلَسْتُمْ بِآخِذِيهِ إِلَّا أَنْ تُغْمِضُوا فِيهِ ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ ترجمه: اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، از چيزهاى پاكيزه‌اى كه به دست آورده‌ايد، و از آنچه براى شما از زمين برآورده‌ايم، انفاق كنيد، و در پى ناپاک آن نروید که [از آن‌] انفاق نمایید، در حالى که آن را [اگر به خودتان مى‌دادند] جز با چشم‌پوشى [و بى‌میلی] نسبت به آن، نمى‌گرفتيد، و بدانید که خداوند، بى‌نیازِ ستوده [صفات‌] است. }}صدقه دادن از چیزهای پاکیزه را به [[مؤمنان]] توصیه کرده و معیار را دادن چیزی معین کرده که اگر به خودِ انسان بدهند با  خیال آسوده و رغبت بگیرد نه با بی میلی و چشم پوشی. [[محسن قرائتی|قرائتی]] در تفسیر آیه گفته که هدف از انفاق، رهايى از [[بخل]] است، نه رهايى از اشياى بى‌ارزش و نامطلوب و وجدان انسان را بهترين معيار براى شناخت پسنديده و ناپسند دانسته است یعنی هر آنچه را مى‌پسندد كه به او انفاق كنند، شايسته است كه انفاق كند و اگر آن‌را دوست نمى‌دارد، شايسته‌ى انفاق نيست. <ref>قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۴۲۵.</ref>

در صدقه دادن شخص باید اعتدال را رعایت کند؛ یعنی نه به گونه‌ای باشد که در صدقه دادن [[بخل|بخیل]] باشد و نه آن گونه صدقه دهد که برای خود مشکل ایجاد کند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۸۰ش، ج۲، ص۱۲۹.</ref>{{یادداشت| قرآن کریم درباره رعایت اعتدال در صدقه می‌فرماید: وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا سوره اسرا آیه ۲۹ ترجمه: و دستت را به گردنت زنجير مكن و بسيار [هم‌] گشاده‌دستى منما تا ملامت‌شده و حسرت‌زده بر جاى مانى. }} مقدار حداقل صدقه به توان شخص بستگی دارد، حتی در برخی روایات یک جرعه آب هم به عنوان صدقه بیان شده است.<ref>طیب، سید عبد الحسین، تفسیر اطیب البیان، ج ۱، ص ۲۳۰.</ref>