Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۸۱
ویرایش
جز (←مفهومشناسی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''اَبابیل''' | '''اَبابیل''' بهمعنای گروهگروه، ویژگی پرندگانی است که [[اصحاب فیل]] را سنگباران کردند. این پرندگان با منقار و چنگالهای خود سنگریزههایی که [[قرآن]] از آنها به [[سجیل|سِجِّیل]] یاد کرده، حمل کردند و بر سپاهیان [[ابرهه]] که قصد تخریب [[کعبه]] را داشتند، زدند. | ||
== مفهومشناسی== | == مفهومشناسی== | ||
واژه | واژه ابابیل، یکبار در قرآن بهکار رفته است.<ref>سوره فیل، آیه۳.</ref> بهگفته مفسران، ابابیل در [[قرآن]] بهعنوان وصف پرندگان بهکار رفته و نه نام آنها. از اینرو منظور قرآن از «طَيْراً أَبابيل» در {{متن قرآن|وَأَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرًا أَبَابِيلَ|سور [[سوره=[[سوره فیل|فیل]]|آیه=۳}} پرندگانی است که گروهگروه از هر طرف به سوی اصحاب فیل آمدند و سپاهیان ابرهه را سنگباران کردند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۳۶۲؛ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۳۳۶-۳۳۷؛ فخررازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۳۲، ص۲۹۳.</ref> ابابیل در لغت، بهمعنای دستهدسته، دستهها، گروهها و گروههای پراکنده است. البته در فرهنگ عامیانه فارسی ابابیل به خود پرندگان اشاره دارد نه معنای وصفی آنها.<ref> [http://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%84 دهخدا، لغتنامه.]</ref> | ||
[[ | [[حسن مصطفوی]] مفسر شیعه نیز ابابیل را نوع خاصی از پرندگان نمیداند بلکه آنها را حیوانی میداند که دارای خصوصیاتی مانند قدرت، سنگینی، زندگی دستهجمعی است و میگوید این که دقیقاً چه نوع حیوانی است خداوند اعلم است.<ref>مصطفوی، التحقیق، ۱۳۶۸ش، ج۱، ص۲۵.</ref> | ||
<ref>مصطفوی، | |||
</ref> | |||
==شکل و شمایل پرندگان== | ==شکل و شمایل پرندگان== | ||
درباه نوع، شکل و جزئیات پرندگانی که اصحاب فیل را سنگباران کردند بین مفسران اختلافنظر است؛ بیشتر مفسران آنها را پرستو یا شبیه آن<ref> مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۳۳۷؛ سبزواری نجفی، الجدید، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۴۱۸.</ref> و برخی نیز خفاش و یا... دانستهاند.<ref> آلوسی، روح المعانی، بیروت، ج۳۰، ص۲۳۶.</ref> | درباه نوع، شکل و جزئیات پرندگانی که اصحاب فیل را سنگباران کردند بین مفسران اختلافنظر است؛ بیشتر مفسران آنها را پرستو یا شبیه آن<ref> مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۳۳۷؛ سبزواری نجفی، الجدید، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۴۱۸.</ref> و برخی نیز خفاش و یا... دانستهاند.<ref> آلوسی، روح المعانی، بیروت، ج۳۰، ص۲۳۶.</ref> بهگفته محمد بن جریر طبری رنگ این پرندگان سفید یا سیاه و یا سبز، منقارشان زرد و چنگالهای آنها شبیه چنگال سگان بوده است.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳.</ref> همچنین از [[امام باقر(ع)]] نقل شده که سر و چنگالهایی چون سر و چنگال درندگان داشتند که پیش از آن دیده نشده بود و پس از آن نیز دیده نشد.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۸۴.</ref> همچنین این پرندگان به شکل زنبورعسل، سیاهسر، درازگردن و سرخمنقار توصیف شدهاند.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۲۰، ص۴۱۰.</ref> | ||
فخر رازی گفته چون این پرندگان دستهدسته بودند، شاید هر دسته شکلی داشته و هر کسی آنچه را که دیده وصف کرده است.<ref>فخررازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۳۲، ص۲۹۳.</ref> | فخر رازی گفته چون این پرندگان دستهدسته بودند، شاید هر دسته شکلی داشته و هر کسی آنچه را که دیده وصف کرده است.<ref>فخررازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۳۲، ص۲۹۳.</ref> | ||
== | == سنگباران شدن سپاه ابرهه== | ||
{{اصلی|اصحاب فیل}} | {{اصلی|اصحاب فیل}} | ||
هنگامیکه سپاهیان ابرهه خواستند [[کعبه]] را تخریب کنند، پرندگانی ظاهر شدند که سنگریزههایی با خود داشتند؛ [[قرآن]] از این | هنگامیکه سپاهیان ابرهه خواستند [[کعبه]] را تخریب کنند، پرندگانی ظاهر شدند که سنگریزههایی با خود داشتند؛ [[قرآن]] از این سنگریزهها به [[سجیل|سِجّیل]] تعبیر کرده است.<ref>سوره فیل، آیه ۴.</ref> گفته شده این پرندگان از دریا برخاسته بودند<ref> مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۳۳۷؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳.</ref> و بنا بر [[روایات]] هر کدام از آنها یک سنگ با منقار و دو سنگ با چنگالهای خود حمل میکرد<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۸۴؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳.</ref> که بر هر یک نام یکی از اصحاب فیل نوشته شده بود.<ref> ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۲۰، ص۴۱۰.</ref> آنها هر سنگی را که میانداختند، به هدف میخورد و بدن یکی از اصحاب فیل را سوراخ میکرد و از طرف دیگر آن بیرون میآمد.<ref> طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۹ق، ج۵، ص۵۴۲؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۲۰، ص۴۱۰.</ref> بنا بر نقلی که طبری آورده، سنگها به هر کس که اصابت میکرد، موجب میشد تا بدن او به خارش افتد. او همچنین گفته نخستینبار در همان سال آبله و حصبه در عرب پدیدار شد.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳.</ref> با این حال برخی شرقشناسان دلیل شکست سپاه ابرهه را بیماری ساری عنوان کردهاند.<ref> کارادووو، ۱۹۲۳م، III، ص۳۹۸؛ بلاشر، ۱۹۴۹م، I، ص۱۱۵.</ref> این دیدگاه از سوی برخی پژوهشگران رد شده است.<ref>آذرتاش، ابابیل، ج۲، ص۲۹۸-۲۹۹.</ref> | ||
== جستارهای وابسته== | == جستارهای وابسته== | ||
خط ۳۵: | خط ۳۳: | ||
* فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق. | * فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق. | ||
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علیاکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق. | * کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علیاکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق. | ||
* مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۸ش. | |||
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۷۴ش. | * مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۷۴ش. | ||
*Blachère,R,Le Coran,Traduction, Paris,1949. | *Blachère,R,Le Coran,Traduction, Paris,1949. |