پرش به محتوا

اشعث بن قیس کندی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۸: خط ۳۸:


اشعث در دوره خلافت [[عمر بن خطاب]] در [[نبرد یرموک]]، فتح عراق<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۳۴.</ref> و [[جنگ قادسیه|نبرد قادسیه]]<ref>دینوری، اخبارالطوال، ۱۳۶۸ش، ص۱۲۰.</ref> شرکت داشت و در [[کوفه]] ساکن شد.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۳۴.</ref> او همچنین کارگزار [[عثمان بن عفان]] در [[آذربایجان (منطقه)|آذربایجان]] بود<ref>دینوری، اخبارالطوال، ۱۳۶۸ش، ص۱۵۶.</ref> و در دوره [[خلافت امام علی(ع)]] هم در همین منصب باقی ماند.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۲۰۰.</ref>{{یادداشت| اشعث از جانب عثمان حكمران آذربيجان بود (و آذربيجان ايالتى است در شمال غربى ايران داراى شهرها و ده‌هاى بسيار كه مهم‌ترين شهر و مركز آن تبريز است) چون امير المؤمنين عليه السلام بعد از عثمان زمام امور را بدست گرفت اشعث به جهت كارهاى ناشايسته خود مى‌دانست كه امام عليه السّلام او را عزل خواهد نمود ترسناک بود، حضرت براى آگاهى او به حفظ اموال آذربيجان بعد از خاتمه [[جنگ جمل]] نامه‌اى به این مضمون برایش نوشت:
اشعث در دوره خلافت [[عمر بن خطاب]] در [[نبرد یرموک]]، فتح عراق<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۳۴.</ref> و [[جنگ قادسیه|نبرد قادسیه]]<ref>دینوری، اخبارالطوال، ۱۳۶۸ش، ص۱۲۰.</ref> شرکت داشت و در [[کوفه]] ساکن شد.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۳۴.</ref> او همچنین کارگزار [[عثمان بن عفان]] در [[آذربایجان (منطقه)|آذربایجان]] بود<ref>دینوری، اخبارالطوال، ۱۳۶۸ش، ص۱۵۶.</ref> و در دوره [[خلافت امام علی(ع)]] هم در همین منصب باقی ماند.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۲۰۰.</ref>{{یادداشت| اشعث از جانب عثمان حكمران آذربيجان بود (و آذربيجان ايالتى است در شمال غربى ايران داراى شهرها و ده‌هاى بسيار كه مهم‌ترين شهر و مركز آن تبريز است) چون امير المؤمنين عليه السلام بعد از عثمان زمام امور را بدست گرفت اشعث به جهت كارهاى ناشايسته خود مى‌دانست كه امام عليه السّلام او را عزل خواهد نمود ترسناک بود، حضرت براى آگاهى او به حفظ اموال آذربيجان بعد از خاتمه [[جنگ جمل]] نامه‌اى به این مضمون برایش نوشت:
عمل (و حکمرانى) تو رزق و خوراک تو نیست (ترا حکومت نداده‌اند تا آنچه بیابى از آن خود پنداشته بخورى) ولى آن عمل امانت و سپرده‌اى در گردن تو است (كه بايستى آنرا مواظبت نموده در راه آن قدمى بر خلاف دستور دین بر ندارى){{یادداشت|وَ إِنَّ عَمَلَكَ لَيْسَ لَكَ بِطُعْمَةٍ وَ لَكِنَّهُ فِي عُنُقِكَ أَمَانَةٌ}} و خواسته‌اند که تو نگهبان باشى براى کسی که از تو بالاتر است (تو زیر دست امیرى هستى که ترا حافظ و نگهبان قرار داده و ولایتى بتو سپرده که آن را از جانب او مواظبت نمائى، پس ترا نمى‌رسد که در کار رعیّت به میل خود رفتار نمائى (پیش از آنکه بتو دستور دهند کارى انجام دهى) و نمى‌رسد که متوجّه کار بزرگى شوى مگر به اعتماد امر و فرمانى که به تو رسیده باشد، و در دست‌هاى تو است مال و دارائى از مال خداوند بى‌همتاى بزرگ، و تو يكى از خزانه داران آن هستى تا آن را به من سپارى، و امید است من بدترين والی‌ها و فرماندهان براى تو نباشم (بلكه اين دستور سود دنيا و آخرت ترا در بر دارد) و درود بر آنکه شایسته درود است. فیض الاسلام، نهج البلاغه، ۱۴۰۵ق، ج۵، ص۸۰۳.}} به گفته ابن حبیب مورخ قرن سوم، اشعث در [[جنگ جمل]] در سپاه امام علی(ع) حضور داشت<ref>ابن حبیب، المحبر، دارالآفاق الجدیده، ص۲۹۱-۲۹.</ref> اما نامه امام علی(ع) به وی حاکی از آن است که در جنگ جمل حضور نداشته است.<ref>منقری، وقعة صفین، ۱۳۸۲ق، ص۲۰-۲۱.</ref>
عمل (و حکمرانى) تو رزق و خوراک تو نیست (ترا حکومت نداده‌اند تا آنچه بیابى از آن خود پنداشته بخورى) ولى آن عمل امانت و سپرده‌اى در گردن تو است (كه بايستى آنرا مواظبت نموده در راه آن قدمى بر خلاف دستور دین بر ندارى)« إِنَّ عَمَلَكَ لَيْسَ لَكَ بِطُعْمَةٍ وَ لَكِنَّهُ فِي عُنُقِكَ أَمَانَةٌ» و خواسته‌اند که تو نگهبان باشى براى کسی که از تو بالاتر است (تو زیر دست امیرى هستى که ترا حافظ و نگهبان قرار داده و ولایتى بتو سپرده که آن را از جانب او مواظبت نمائى، پس ترا نمى‌رسد که در کار رعیّت به میل خود رفتار نمائى (پیش از آنکه بتو دستور دهند کارى انجام دهى) و نمى‌رسد که متوجّه کار بزرگى شوى مگر به اعتماد امر و فرمانى که به تو رسیده باشد، و در دست‌هاى تو است مال و دارائى از مال خداوند بى‌همتاى بزرگ، و تو يكى از خزانه داران آن هستى تا آن را به من سپارى، و امید است من بدترين والی‌ها و فرماندهان براى تو نباشم (بلكه اين دستور سود دنيا و آخرت ترا در بر دارد) و درود بر آنکه شایسته درود است. فیض الاسلام، نهج البلاغه، ۱۴۰۵ق، ج۵، ص۸۰۳.}} به گفته ابن حبیب مورخ قرن سوم، اشعث در [[جنگ جمل]] در سپاه امام علی(ع) حضور داشت<ref>ابن حبیب، المحبر، دارالآفاق الجدیده، ص۲۹۱-۲۹.</ref> اما نامه امام علی(ع) به وی حاکی از آن است که در جنگ جمل حضور نداشته است.<ref>منقری، وقعة صفین، ۱۳۸۲ق، ص۲۰-۲۱.</ref>


اشعث در ۶۳ سالگی درگذشت.<ref>ابن حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۴۰.</ref> مرگ او در سال ۴۰<ref>خلیفه، تاریخ خلیفه، ۱۴۱۵ق، ص۱۲۰؛ ابن اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج‏۱، ص۱۱۹؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۳۳۴.</ref> یا ۴۲ قمری ثبت شده است.<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۱۹.</ref> گفته شده [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] بر او [[نماز میت|نماز]] گزارد.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۳۴؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۱۹.</ref>
اشعث در ۶۳ سالگی درگذشت.<ref>ابن حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۴۰.</ref> مرگ او در سال ۴۰<ref>خلیفه، تاریخ خلیفه، ۱۴۱۵ق، ص۱۲۰؛ ابن اثیر، اسدالغابة، ۱۴۰۹ق، ج‏۱، ص۱۱۹؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۳۳۴.</ref> یا ۴۲ قمری ثبت شده است.<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۱۹.</ref> گفته شده [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] بر او [[نماز میت|نماز]] گزارد.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۳۴؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۱۹.</ref>
۱۷٬۴۴۵

ویرایش