Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۳۸
ویرایش
عثمان بن سعید عمری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←نیابت امام زمان) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
| آثار = | | آثار = | ||
}} | }} | ||
'''عُثمان بن سعید عَمْری''' (متوفای قبل از [[سال ۲۶۷ هجری قمری|۲۶۷ق]]) مشهور به اَبوعَمرو، اولین [[نایب خاص]] از [[نواب اربعه]] امام زمان(ع) در دوره [[غیبت صغرا|غیبت صغری]] است. وی از اصحاب [[امام هادی علیه السلام|امام هادی]]، [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام عسکری]] و [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(ع)]] دانسته شده، اما درباره اینکه از یاران [[امام جواد علیه السلام|امام جواد]] بوده، تردیدهایی وجود دارد. عثمان بن سعید پس از شروع [[امامت]] امام مهدی(ع) ([[سال ۲۶۰ هجری قمری|سال ۲۶۰ق]])، تا پایان عمرش (حدود ۶ یا ۷ سال) نائب خاص امام بود و پس از او، پسرش [[محمد بن عثمان]] عهده‌دار نیابت شد. عثمان در زمان نیابت به [[بغداد]] رفت و دوران وکالت خود را در | '''عُثمان بن سعید عَمْری''' (متوفای قبل از [[سال ۲۶۷ هجری قمری|۲۶۷ق]]) مشهور به اَبوعَمرو، اولین [[نایب خاص]] از [[نواب اربعه]] امام زمان(ع) در دوره [[غیبت صغرا|غیبت صغری]] است. وی از اصحاب [[امام هادی علیه السلام|امام هادی]]، [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام عسکری]] و [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(ع)]] دانسته شده، اما درباره اینکه از یاران [[امام جواد علیه السلام|امام جواد]] بوده، تردیدهایی وجود دارد. عثمان بن سعید پس از شروع [[امامت]] امام مهدی(ع) ([[سال ۲۶۰ هجری قمری|سال ۲۶۰ق]])، تا پایان عمرش (حدود ۶ یا ۷ سال) نائب خاص امام بود و پس از او، پسرش [[محمد بن عثمان]] عهده‌دار نیابت شد. عثمان در زمان نیابت به [[بغداد]] رفت و دوران وکالت خود را در آنجا گذراند. او در بغداد و سایر شهرهای [[عراق]] وکلایی داشته که وجوهات را از مردم اخذ کرده و سپس برای او می‌فرستادند. حضرت مهدی به هنگام وفات او، نامه تسلیتی برای فرزندش فرستاد. در متون روایی، از عثمان بن سعید با القاب متعددی همچون زَیّات و عَمْری یاد شده است. | ||
== زندگی‌نامه == | == زندگی‌نامه == | ||
درباره تاریخ تولد عثمان، اطلاع دقیقی در دست نیست، اما گفته شده که از ۱۱ سالگی، خادم امام جواد(ع) بوده است. او بعدها پیش‌کار امام نهم شد و از اعتماد کامل ایشان برخوردار گردید.<ref>جاسم حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۲.</ref> | درباره تاریخ تولد عثمان، اطلاع دقیقی در دست نیست، اما گفته شده که از ۱۱ سالگی، خادم امام جواد(ع) بوده است. او بعدها پیش‌کار امام نهم شد و از اعتماد کامل ایشان برخوردار گردید.<ref>جاسم حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۲.</ref> | ||
وی وکیل [[امام هادی]] و [[امام حسن عسکری]] و امام زمان(ع)، و همواره مورد اعتماد آنان بود. عثمان بن سعید ابتدا در [[سامرا]] زندگی می‌کرد و بعد از رحلت امام یازدهم، به بغداد رفت. در آن زمان سامرا پایتخت و مقر لشکریان سلسله [[عباسیان|عباسی]] بود که از آغاز با [[امامان شیعه]] میانه خوبی نداشتند. برخی گفته‌اند احتمالا به همین دلیل عثمان بن سعید به بغداد مهاجرت کرد و در | وی وکیل [[امام هادی]] و [[امام حسن عسکری]] و امام زمان(ع)، و همواره مورد اعتماد آنان بود. عثمان بن سعید ابتدا در [[سامرا]] زندگی می‌کرد و بعد از رحلت امام یازدهم، به بغداد رفت. در آن زمان سامرا پایتخت و مقر لشکریان سلسله [[عباسیان|عباسی]] بود که از آغاز با [[امامان شیعه]] میانه خوبی نداشتند. برخی گفته‌اند احتمالا به همین دلیل عثمان بن سعید به بغداد مهاجرت کرد و در آنجا منطقه [[کرخ]] را که محل سکونت شیعیان بود، مرکز رهبری [[امامیه]] قرار داد.<ref>جاسم حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۹.</ref> | ||
=== اسامی و القاب=== | === اسامی و القاب=== | ||
نام عثمان در منابع رجالی، «عثمان بن سعید» آمده، اما در [[رجال کشی]] با نام «حفص بن عمرو» نیز یاد شده که شاید اسم مستعار وى در ديدارهاى پنهانى با ساير وكلا باشد.<ref>طوسی، اختیار معرفة الرجال، ص۸۱۳.</ref> کنیه‌اش در همه کتاب‌ها به اعتبار جد پدری، «ابوعمرو» ذکر شده، اما در کتاب [[بحارالانوار]] و [[سفینة البحار]]، ابومحمد نیز گفته شده، چون پسری به نام محمد داشت.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۲۹۳.</ref><ref>قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۴۵.</ref> | نام عثمان در منابع رجالی، «عثمان بن سعید» آمده، اما در [[رجال کشی]] با نام «حفص بن عمرو» نیز یاد شده که شاید اسم مستعار وى در ديدارهاى پنهانى با ساير وكلا باشد.<ref>طوسی، اختیار معرفة الرجال، ص۸۱۳.</ref> کنیه‌اش در همه کتاب‌ها به اعتبار جد پدری، «ابوعمرو» ذکر شده، اما در کتاب [[بحارالانوار]] و [[سفینة البحار]]، ابومحمد نیز گفته شده، چون پسری به نام محمد داشت.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۹، ص۲۹۳.</ref><ref>قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۱۴۵.</ref> | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
لقب عثمان را «سَمّان» و «زَیّات» گفته‌اند.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref>همچنین او را به دلیل انتساب به [[بنی‌اسد|قبیله بنی‌اسد]]، اسدی نیز خوانده‌اند و عسکری هم گفته‌اند؛ چون ساکن محله «عسکر» در سامرا بوده است.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref> | لقب عثمان را «سَمّان» و «زَیّات» گفته‌اند.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref>همچنین او را به دلیل انتساب به [[بنی‌اسد|قبیله بنی‌اسد]]، اسدی نیز خوانده‌اند و عسکری هم گفته‌اند؛ چون ساکن محله «عسکر» در سامرا بوده است.<ref>طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۵۴.</ref> | ||
===فرزندان=== | ===فرزندان=== | ||
برای عثمان بن سعید دو فرزند پسر نام برده‌اند: | برای عثمان بن سعید دو فرزند پسر نام برده‌اند: | ||
#[[محمد بن عثمان]] که پس از وفات پدر دومین نائب امام زمان شد. | #[[محمد بن عثمان]] که پس از وفات پدر دومین نائب امام زمان شد. | ||
#احمد بن عثمان که نامی از او در کتب و منابع نیامده است. اما در زمره مدعیان دروغین نیابت، اسم فردی به نام «ابوبکر محمد بن احمد بن عثمان» آمده که تصریح شده برادرزاده محمد بن عثمان است.<ref>صدر، تاریخ الغیبه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۷۹.</ref> | #احمد بن عثمان که نامی از او در کتب و منابع نیامده است. اما در زمره مدعیان دروغین نیابت، اسم فردی به نام «ابوبکر محمد بن احمد بن عثمان» آمده که تصریح شده برادرزاده محمد بن عثمان است.<ref>صدر، تاریخ الغیبه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۷۹.</ref> | ||
===وفات=== | ===وفات=== | ||
زمان وفات عمری، مانند ولادتش مشخص نیست، اما دو قول در این باره نقل شده است: | زمان وفات عمری، مانند ولادتش مشخص نیست، اما دو قول در این باره نقل شده است: | ||
| خط ۵۱: | خط ۴۹: | ||
{{اصلی|سازمان وکالت}} | {{اصلی|سازمان وکالت}} | ||
بنا بر آنچه در کتب و منابع رجالی آمده، عثمان بن سعید، وکیل سه امام معصوم ([[امام هادی]]، [[امام عسکری]] و [[امام زمان]]) بوده است. با این حال برخی از متون دیگر او را در ۱۱ سالگی خدمتگزار امام جواد هم دانسته‌اند که از اعتماد امام برخوردار بود و برخی مأموریت‌های مهم به او سپرده می‌شد.<ref>ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۸۰.</ref> بعضی از عالمان شیعه، قول اخیر را نپذیرفته و با تکیه بر سن عثمان، غیرقابل قبول دانسته‌اند که از اصحاب امام جواد بوده باشد و این نظر را از اشتباه‌های بزرگان رجال عنوان کرده‌اند.<ref>شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۴۹.</ref> | بنا بر آنچه در کتب و منابع رجالی آمده، عثمان بن سعید، وکیل سه امام معصوم ([[امام هادی]]، [[امام عسکری]] و [[امام زمان]]) بوده است. با این حال برخی از متون دیگر او را در ۱۱ سالگی خدمتگزار امام جواد هم دانسته‌اند که از اعتماد امام برخوردار بود و برخی مأموریت‌های مهم به او سپرده می‌شد.<ref>ابن شهرآشوب، المناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۸۰.</ref> بعضی از عالمان شیعه، قول اخیر را نپذیرفته و با تکیه بر سن عثمان، غیرقابل قبول دانسته‌اند که از اصحاب امام جواد بوده باشد و این نظر را از اشتباه‌های بزرگان رجال عنوان کرده‌اند.<ref>شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۴۹.</ref> | ||
===وکالت امام هادی=== | ===وکالت امام هادی=== | ||
عثمان بن سعید در شمار اصحاب امام هادی بوده و به وکالت او از سوی امام هم تصریح شده است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص۳۸۹.</ref> در روایتی که [[احمد بن اسحاق قمی]] از امام هادی نقل کرده، عثمان بن سعید مردی موثق و امین معرفی شده که آنچه به امام نسبت می‌دهد و به مردم می‌رساند، همگی از جانب [[امام هادی]] است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۱، ص۳۴۴.</ref> | عثمان بن سعید در شمار اصحاب امام هادی بوده و به وکالت او از سوی امام هم تصریح شده است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص۳۸۹.</ref> در روایتی که [[احمد بن اسحاق قمی]] از امام هادی نقل کرده، عثمان بن سعید مردی موثق و امین معرفی شده که آنچه به امام نسبت می‌دهد و به مردم می‌رساند، همگی از جانب [[امام هادی]] است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۱، ص۳۴۴.</ref> | ||
===وکالت امام عسکری=== | ===وکالت امام عسکری=== | ||
عثمان، علاوه بر امام هادی، از اعتماد [[امام حسن عسکری(ع)]] هم برخوردار بود.<ref>طوسی،الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۱-۲۲۹.</ref> [[شیخ طوسی]] در [[رجال الطوسی|رجال]] خود، عثمان بن سعید را وکیل امام عسکری معرفی کرده است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص۴۰۱.</ref> در روایات مختلفی نقل شده که امام عسکری عثمان را خطاب قرار داده و وکیل خود دانسته، و در جای دیگر، اطرافیان را شاهد می‌گیرد که عثمان بن سعید وکیل من است. امام او را به عنوان رئیس وکلا معرفی کرد؛ به این معنا که تمام وجوهاتی که شیعیان، توسط وکلا می‌فرستادند، به عثمان می‌رسید و او آن‌ها را به امام می‌رساند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۰، ص۳۲۳.</ref> | عثمان، علاوه بر امام هادی، از اعتماد [[امام حسن عسکری(ع)]] هم برخوردار بود.<ref>طوسی،الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۱-۲۲۹.</ref> [[شیخ طوسی]] در [[رجال الطوسی|رجال]] خود، عثمان بن سعید را وکیل امام عسکری معرفی کرده است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۵ق، ص۴۰۱.</ref> در روایات مختلفی نقل شده که امام عسکری عثمان را خطاب قرار داده و وکیل خود دانسته، و در جای دیگر، اطرافیان را شاهد می‌گیرد که عثمان بن سعید وکیل من است. امام او را به عنوان رئیس وکلا معرفی کرد؛ به این معنا که تمام وجوهاتی که شیعیان، توسط وکلا می‌فرستادند، به عثمان می‌رسید و او آن‌ها را به امام می‌رساند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۰، ص۳۲۳.</ref> | ||