حزب بعث عراق: تفاوت میان نسخه‌ها

حزب بعث عراق (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۷ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۲۹

۲٬۳۰۲ بایت حذف‌شده ، ‏۷ مهٔ ۲۰۲۳

جز

←‏تأسیس

دیداریویکی‌متن

Erfaq

confirmed، templateeditor

۲٬۰۶۵

ویرایش

@@ خط ۴۲: / خط ۴۲: @@
 [[پرونده:Fouad Alrikabi first Iraqi Ba'ath leader .jpg|بندانگشتی|300px|فواد الرکابی اولین رییس حزب بعث عراق (۱۹۵۱-۱۹۵۸م)]]
 حزب بعث عراق به‌عنوان شاخه‌ منطقه‌ای (کشور) حزب بعث در اوایل دهه ۱۹۵۰م شروع به فعالیت کرد.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning
-through today, 1993, p26</ref> عبدالرحمن الدامین که با عبدالخالق الخُضَیری در اولین کنگره حزب بعث در [[سوریه]] نیز حضور داشتند، <ref>Countrystudies, The Bath Party</ref> نخستین تلاش‌ها برای ایجاد حزب بعث عراق را با کمک چند دانشجوی سوری عضو بعث از جمله فیاض اسماعیل، انجام داد.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p39</ref> از [[فئواد الرکابی]] که [[شیعه]] مذهب نیز معرفی شده، به‌عنوان اولین رییس و بنیانگذار حزب بعث در [[عراق]] نام برده‌ می‌شود.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p39</ref> الرکابی از ۱۹۵۱م به‌مدت هشت سال رهبری بعث در عراق را به عهده داشت.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p39</ref> الرکابی در تقویت بعث عراق نقش برجسته بازی کرده است، به‌گونه‌ای که در دوره رهبری او، اعضای این حزب از ۵۰ نفر به ده هزار عضو و هوادار افزایش یافت.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning
+through today, 1993, p26</ref> عبدالرحمن الدامین که با عبدالخالق الخُضَیری در اولین کنگره حزب بعث در [[سوریه]] نیز حضور داشتند، <ref>Countrystudies, The Bath Party</ref> نخستین تلاش‌ها برای ایجاد حزب بعث عراق را با کمک چند دانشجوی سوری عضو بعث از جمله فیاض اسماعیل، انجام داد.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p39</ref> از [[فئواد الرکابی]] که [[شیعه]] مذهب نیز معرفی شده، به‌عنوان اولین رییس و بنیانگذار حزب بعث در [[عراق]] نام برده‌ می‌شود.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p39</ref> شاخه عراقی حزب بعث در ۱۹۵۲م از سوی فرماندهی ملی بعث، مستقر در [[سوریه]] به رسمیت شناخته شد.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p40</ref> طالب‌حسین شبیب(۱۹۵۸-۱۹۶۲م)، علی صالح السعدی (۱۹۶۲-۱۹۶۵م) و احمد حسن الکبر (۱۹۶۵-۱۹۷۹م) دیگر رهبران حزب بعث عراق بودند. <ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p42</ref>
-through today, 1993, p26</ref> شاخه عراقی حزب بعث در ۱۹۵۲م از سوی فرماندهی ملی بعث، مستقر در [[سوریه]] به رسمیت شناخته شد.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p40</ref> طالب‌حسین شبیب در۱۹۵۸م رهبری بعث عراق را به‌عهده گرفت<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p42</ref> و علی صالح السعدی در ۱۹۶۲م جانشین شبیب گردید.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning
-through today, 1993, p43</ref>
 ===حوزه نفوذ===
-گفته می‌شود که از ابتدای تأسیس حزب بعث عراق تمرکز آن بر جذب دانشجویان، دانش‌آموزان، روشنفکران و متخصصین شهری از قشر کم‌درآمد و عرب [[سنی|سنی‌مذهب]] بود.<ref>countrystudies, The Bath Party</ref> از نظر جغرافیایی ابتدا [[بغداد]] و [[استان الناصریه]] مراکز جذب نیرو بود، <ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p27</ref> اما پس از روی کار آمدن [[احمد حسن البکر]] و [[صدام حسین]] حوزه جذب کادرهای اصلی بعث به [[تکریت]] متمرکز گردید.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p50</ref> ورود دانش‌آموزان عضو بعث به دانشکده افسری زمینه نفوذ حزب بعث در ارتش را فراهم کرد و افسرانی مثل احمدحسن البَکر، صالح مهدی عَمّاش و عبدالله سلطان که بعدا چهره‌های تأثیرگذار در سیاست عراق گردیدند به عضویت حزب بعث در آمدند.<ref>countrystudies, The Bath Party</ref>
+گفته می‌شود که از ابتدای تأسیس حزب بعث عراق تمرکز آن بر جذب دانشجویان، دانش‌آموزان، روشنفکران و متخصصین شهری از قشر کم‌درآمد و عرب [[سنی|سنی‌مذهب]] بود.<ref>countrystudies, The Bath Party</ref> از نظر جغرافیایی ابتدا [[بغداد]] و [[استان الناصریه]] مراکز جذب نیرو بود، <ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p27</ref> اما پس از روی کار آمدن [[احمد حسن البکر]] و [[صدام حسین]] حوزه جذب کادرهای اصلی بعث به [[تکریت]] متمرکز گردید.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p50</ref>
 ===اقدامات سیاسی پیش از کسب قدرت===
 اولین اقدام سیاسی حزب بعث عراق به ۱۹۵۵م برمی‌گردد، بعث در آن سال و در مخالفت با پیمان بغداد؛ پیمانی در امتداد ناتو (NATO) و سینتو (SENTO)، اعتصابی را سازماندهی کرد.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p41</ref> یک سال بعد، حزب بعث عراق همراه با دیگر جریان‌های ملی‌گرا، همسویی دولت عراق با بریتانیا در بحران کانال سوئز (۱۹۵۶م) را محکوم و با آن مخالفت کردند.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning
@@ خط ۶۰: / خط ۵۷: @@
 حزب بعث و متحدینش در ۸ فوریه ۱۹۶۳م با سرنگونی حکومت عبدالکریم قاسم، قدرت را کسب کردند.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning
 through today, 1993, p43</ref> [[احمدحسن البکر]] رهبر وقت حزب بعث عراق، به‌ نخست‌وزیری رسید.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning
-through today, 1993, p43</ref> حزب بعث در این مقطع دچار اختلاف بود؛ جناح‌ چپ به رهبری السعدی، راست به رهبری طالب شَبِیب و تمرکزگرا به رهبری البَکر، برای کنترل حزب با هم رقابت داشتند.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p43</ref> عدم هماهنگی بعثی‌ها باعث گردید که عارف، رییس جمهور وقت، در ظرف نه ماه همه اعضای بعث را از دولت اخراج کند.<ref>Countrystudies, The Bath Party</ref> کنگره ملی بعث در ۱۹۶۵م البکر را به‌عنوان رییس منطقه‌ای و [[صدام حسین]] را به‌عنوان معاون وی منصوب کرد و السعدی از حزب اخراج گردید.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p44</ref> حزب بعث تحت رهبری این دو نفر به‌سازماندهی مجدد برای کسب قدرت شروع کرد.<ref>AlJazeera, The Iraqi Baath Party</ref>
+through today, 1993, p43</ref> حزب بعث در این مقطع دچار اختلافات داخلی بود.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p43</ref> عدم هماهنگی بعثی‌ها باعث گردید که عارف، رییس جمهور وقت، در ظرف نه ماه همه اعضای بعث را از دولت اخراج کند.<ref>Countrystudies, The Bath Party</ref>
+حزب بعث با حمایت تعدادی از افسران ناراضی غیر بعثی، در ۱۷ ژوئیه ۱۹۶۸م با اجرای کودتای دیگر حکومت عبدالرحمن عارف (برادر عبدالسلام عارف که بعد از او رییس جمهور شده بود) را سرنگون و دوباره به قدرت بازگشت.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p46</ref> افسران غیر بعثی (عبدالرزاق النایف، ابراهیم عبدالرحمن داوود و سعدون غیدان) که در کودتا نقش کلیدی بازی کرده بودند، طی کودتای دیگر در سی‌ام همان ماه برکنار و یا وادار به پذیرش عضویت بعث شدند.<ref>الزبیدی و دیگران، عراق در جستجوی آینده، ۱۳۹۵ش، ص۲۸.</ref><ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p46</ref>
-حزب بعث با حمایت تعدادی از افسران ناراضی غیر بعثی، در ۱۷ ژوئیه ۱۹۶۸م با اجرای کودتای دیگر حکومت عبدالرحمن عارف (برادر عبدالسلام عارف که بعد از او رییس جمهور شده بود) را سرنگون و دوباره به قدرت بازگشت.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p46</ref> افسران غیر بعثی (عبدالرزاق النایف، ابراهیم عبدالرحمن داوود و سعدون غیدان) که در کودتا نقش کلیدی بازی کرده بودند، طی کودتای دیگر در سی‌ام همان ماه برکنار و یا وادار به پذیرش عضویت بعث شدند.<ref>الزبیدی و دیگران، عراق در جستجوی آینده، ۱۳۹۵ش، ص۲۸.</ref><ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p46</ref> به گفته ناظران، حزب بعث به‌سرعت قدرت را در انحصار خود در آورد.<ref>Cabana, The Ba'th Party in Iraq: from its beginning through today, 1993, p46</ref> کارشناسان معتقدند صدام حسین که آن زمان چهره ناشناخته‌ای بود، در کودتای ۱۷ ژوئیه نقش چندانی نداشت؛ ولی در کودتای ۳۰ ژوئیه نقش کلیدی ایفا کرد.<ref>الزبیدی و دیگران، عراق در جستجوی آینده، ۱۳۹۵ش، ص۳۰.</ref>
 ===تحکیم قدرت===