پرش به محتوا

اللمعة الدمشقیة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۷: خط ۲۷:
}}
}}
'''اَللُّمعَةُ الدِّمَشقیة فی ِفقه الامامیة''' معروف به «'''لُمعه'''» مجموعه‌ای کامل از [[فقه]] [[امامیه]]، اثر [[شهید اول|محمد بن مکی جزینی عاملی]] (۷۳۴-۷۸۶ق)، معروف به شهید اول است. این کتاب از مشهورترین کتاب‌های شهید اول، شامل موضوعات مختلف از [[طهارت]] تا [[دیه|دیات]] است. لمعه به همراه شرح آن، [[الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة]] اثر [[شهید ثانی]]، در حوزه‌های علمیه [[شیعه]] تدریس می‌شود.
'''اَللُّمعَةُ الدِّمَشقیة فی ِفقه الامامیة''' معروف به «'''لُمعه'''» مجموعه‌ای کامل از [[فقه]] [[امامیه]]، اثر [[شهید اول|محمد بن مکی جزینی عاملی]] (۷۳۴-۷۸۶ق)، معروف به شهید اول است. این کتاب از مشهورترین کتاب‌های شهید اول، شامل موضوعات مختلف از [[طهارت]] تا [[دیه|دیات]] است. لمعه به همراه شرح آن، [[الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة]] اثر [[شهید ثانی]]، در حوزه‌های علمیه [[شیعه]] تدریس می‌شود.
== اعتبار کتاب ==
کتاب اللمعة الدمشقیة در بردارندۀ یک دوره از مهم‌ترین مباحث فقهی است که به سبک [[فقه فتوایی]] نوشته شده و گاهی نیز به صورت بسیار مختصر، مباحث استدلالی در آن دیده می‌شود و به دلیل اختصار و تعابیر روان همراه با نظم و ترتیب از جایگاه خاصی برخوردار است. از زمان نگارش این کتاب، [[فقها]] توجه خاص به آن داشته و در تألیفات خود به آن استناد نموده‌اند. این کتاب، امروزه یکی از منابع درسی طلاب شیعه در [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] محسوب می‌گردد.<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ص۲۳۳.</ref>


== مؤلف ==
شهید اول در این کتاب، ابتدا احکام هر باب را ذکر نموده و پس از آن مسائلی که با این احکام ارتباط داشته و سپس [[مستحب|مستحبات]] و [[مکروه|مکروهات]] را بیان نموده است و آن چنان که در پایان کتاب آمده است نظریات مشهور از فقها در آن ذکر شده است.
==تاریخچه تألیف کتاب==
=== مؤلف ===
{{اصلی|شهید اول}}
{{اصلی|شهید اول}}
ابوعبدالله شمس الدین محمد بن مکی بن محمد شامی عاملی جزینی<small>(۷۳۴-۷۸۶ق)</small> مشهور به شهید اول یا شیخ شهید از فقهای [[شیعه]] در قرن هشتم [[قمری]] است. شهید اول در [[فقه]] مذاهب [[اهل سنت]] نیز متبحر بود و به کشورهای مختلف [[اسلام|اسلامی]] سفر کرد و [[اجازه اجتهاد|اجازاتی]] نیز دریافت کرد. او سرانجام در ۷۸۶ق به دست مخالفانِ شیعه کشته شد.{{مدرک}}
ابوعبدالله شمس الدین محمد بن مکی بن محمد شامی عاملی جزینی<small>(۷۳۴-۷۸۶ق)</small> مشهور به شهید اول یا شیخ شهید از فقهای [[شیعه]] در قرن هشتم [[قمری]] است. شهید اول در [[فقه]] مذاهب [[اهل سنت]] نیز متبحر بود و به کشورهای مختلف [[اسلام|اسلامی]] سفر کرد و [[اجازه اجتهاد|اجازاتی]] نیز دریافت کرد. او سرانجام در ۷۸۶ق به دست مخالفانِ شیعه کشته شد.{{مدرک}}


== اعتبار کتاب ==
=== داستان تألیف در زندان ===
کتاب اللمعة الدمشقیة در بردارندۀ یک دوره از مهم‌ترین مباحث فقهی است که به سبک [[فقه فتوایی]] نوشته شده و گاهی نیز به صورت بسیار مختصر، مباحث استدلالی در آن دیده می‌شود و به دلیل اختصار و تعابیر روان همراه با نظم و ترتیب از جایگاه خاصی برخوردار است. از زمان نگارش این کتاب، [[فقها]] توجه خاص به آن داشته و در تألیفات خود به آن استناد نموده‌اند. این کتاب، امروزه یکی از منابع درسی طلاب شیعه در [[حوزه علمیه|حوزه‌های علمیه]] محسوب می‌گردد.<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ص۲۳۳.</ref>
 
== داستان تألیف در زندان ==
مشهور است که شهید اول یک سال در قلعه [[شام]] محبوس بود و کتاب لمعه را در زندان در مدت هفت روز تألیف کرد؛ و غیر از کتاب ''مختصر النافع'' تألیف [[محقق اول]]، کتاب دیگری در نزد وی نبوده است.<ref>مختاری، الشهید الأول حیاته و آثاره، ص۳۷۶.</ref> بر اساس نگاشته [[رضا مختاری]] پژوهش‌گر و تراجم‌نگار این داستان برای اولین بار در در کتاب [[امل الآمل فی علماء جبل عامل (کتاب)|أمل الآمل]]  نوشته [[حر عاملی]] آمده <ref>حر عاملی، امل الآمل، ج ۱، ص۱۸۳.</ref> و سپس به کتاب‌های دیگر راه یافته است.<ref>مختاری، الشهید الأول حیاته و آثاره، ص۳۷۶.</ref> و نه تنها هیچ یک از شاگردان شهید اول چنین ادعایی نکرده‌اند بلکه شهید خود در اجازه‌ای که قبل دو سال قبل از حبس و شهادتش برای یک از شاگردانش صادر کرده نام کتاب لمعه را نیز ذکر کرده است<ref>مختاری، الشهید الأول حیاته و آثاره، ص۳۷۶.</ref> چنان‌که شهید ثانی نیز تصریح کرده است که کتاب لمعه در سال ۷۸۲ق یعنی چهار سال قبل از شهادت مؤلف به قلم خود او تصحیح شده است. <ref>الشهید الثانی‌، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۳۹.</ref>
مشهور است که شهید اول یک سال در قلعه [[شام]] محبوس بود و کتاب لمعه را در زندان در مدت هفت روز تألیف کرد؛ و غیر از کتاب ''مختصر النافع'' تألیف [[محقق اول]]، کتاب دیگری در نزد وی نبوده است.<ref>مختاری، الشهید الأول حیاته و آثاره، ص۳۷۶.</ref> بر اساس نگاشته [[رضا مختاری]] پژوهش‌گر و تراجم‌نگار این داستان برای اولین بار در در کتاب [[امل الآمل فی علماء جبل عامل (کتاب)|أمل الآمل]]  نوشته [[حر عاملی]] آمده <ref>حر عاملی، امل الآمل، ج ۱، ص۱۸۳.</ref> و سپس به کتاب‌های دیگر راه یافته است.<ref>مختاری، الشهید الأول حیاته و آثاره، ص۳۷۶.</ref> و نه تنها هیچ یک از شاگردان شهید اول چنین ادعایی نکرده‌اند بلکه شهید خود در اجازه‌ای که قبل دو سال قبل از حبس و شهادتش برای یک از شاگردانش صادر کرده نام کتاب لمعه را نیز ذکر کرده است<ref>مختاری، الشهید الأول حیاته و آثاره، ص۳۷۶.</ref> چنان‌که شهید ثانی نیز تصریح کرده است که کتاب لمعه در سال ۷۸۲ق یعنی چهار سال قبل از شهادت مؤلف به قلم خود او تصحیح شده است. <ref>الشهید الثانی‌، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۳۹.</ref>
شهید اول در این کتاب، ابتدا احکام هر باب را ذکر نموده و پس از آن مسائلی که با این احکام ارتباط داشته و سپس [[مستحب|مستحبات]] و [[مکروه|مکروهات]] را بیان نموده است و آن چنان که در پایان کتاب آمده است نظریات مشهور از فقها در آن ذکر شده است.


== علت تألیف ==
== علت تألیف ==
بنا بر آن چه در خطبه اول کتاب از مؤلف آمده است وی این کتاب را به درخواست گروهی که از آنان با عنوان «بعض الدیانین» تعبیر می‌کند نوشته است.<ref>مکی عاملی، محمد بن جمال الدین (شهید اول)، اللمعه الدمشقیه، ص۱۳.</ref> و در پایان کتاب از آنان با تعبیر «بعض الطلاب» یاد می‌کند.<ref>مکی عاملی، محمد بن جمال الدین (شهید اول)، اللمعة الدمشقیة، ص۲۶۹.</ref> [[شهید ثانی]] در [[شرح لمعه]] می‌گوید:
بنا بر آن چه در خطبه اول کتاب از مؤلف آمده است وی این کتاب را به درخواست گروهی که از آنان با عنوان «بعض الدیانین» تعبیر می‌کند نوشته است.<ref>مکی عاملی، محمد بن جمال الدین (شهید اول)، اللمعه الدمشقیه، ص۱۳.</ref> و در پایان کتاب از آنان با تعبیر «بعض الطلاب» یاد می‌کند.<ref>مکی عاملی، محمد بن جمال الدین (شهید اول)، اللمعة الدمشقیة، ص۲۶۹.</ref> به گفته [[شهید ثانی]] در [[شرح لمعه]] کتاب به درخواست [[شمس الدین محمد آوی]] یکی از اصحاب و نزدیکان سلطان علی بن مؤید از سلاطین [[سربداران]] [[خراسان]] نوشته شده است تا این کتاب مرجعی در احکام فقهی و حکومتی آنان باشد.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج ۱، ص۲۳۸.</ref>
:::«کتاب به درخواست [[شمس الدین محمد آوی]] یکی از اصحاب و نزدیکان سلطان علی بن مؤید از سلاطین [[سربداران]] [[خراسان]] نوشته شده است تا این کتاب مرجعی در احکام فقهی و حکومتی آنان باشد.»<ref>جبعی عاملی، زین الدین (شهید ثانی)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة، ج ۱، ص۲۳۸.</ref>


== عناوین کتاب ==
== عناوین کتاب ==
خط ۱۵۱: خط ۱۴۸:
* امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف، بی‌تا.
* امین عاملی، سید محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف، بی‌تا.
* تهرانی، آقابزرگ، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء.
* تهرانی، آقابزرگ، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء.
* جبعی عاملی، زین الدین (شهید ثانی)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة، جامعة النجف الدینیة، چاپ اول: ۱۳۸۶ و چاپ دوم: ۱۳۹۸ ق.
* حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، تحقیق سید احمد حسینی، بغداد، مکتبة الأندلس.
* گرجی، ابوالقاسم، تاریخ فقه و فقها، تهران، انتشارات سمت، ۱۴۲۱ق.
* شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة، قم، مکتبة الداوری، ۱۴۱۰ق.
* مختاری، رضا، الشهید الاول حیاته و آثاره، در جلد المدخل از موسوعة الشهید الاول، قم، مرکز العلوم و الثقافة الإسلامیة، ۱۴۳۰ق.
* مکی عاملی، محمد بن جمال الدین (شهید اول)، اللمعة الدمشقیة، قم، دارالفکر، ۱۴۱۱ ق.
* مکی عاملی، محمد بن جمال الدین (شهید اول)، اللمعة الدمشقیة، قم، دارالفکر، ۱۴۱۱ ق.
* گرجی، ابوالقاسم، تاریخ فقه و فقها، تهران، مؤسسه سمت، ۱۴۲۱ق.
* حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، تحقیق سید احمد حسینی، بغداد، مکتبة الأندلس.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{کتاب های فقهی شیعه}}
{{کتاب های فقهی شیعه}}
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۳٬۹۵۷

ویرایش