کاربر ناشناس
براق: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Smnazem بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:براق 1.jpg|بندانگشتی|300px|صحنه‌ای از معراج در خمسه نظامی که پیامبر سوار بر بُراق است. مینیاتور ایرانی اثر سلطان محمد نگارگر مشهور دوره شاه طهماسب صفوی قرن شانزدهم میلادی که در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود]] | [[پرونده:براق 1.jpg|بندانگشتی|300px|صحنه‌ای از معراج در خمسه نظامی که پیامبر سوار بر بُراق است. مینیاتور ایرانی اثر سلطان محمد نگارگر مشهور دوره شاه طهماسب صفوی قرن شانزدهم میلادی که در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود]] | ||
'''بُراق'''، نام مَرکب [[پیامبر اسلام]] در سفر [[معراج]] است. این سفر شب هنگام از [[مسجدالحرام]] به [[مسجدالاقصی]] روی داد و در [[سوره اسراء]] <ref>سوره اسرا آیه ۱.</ref> به آن اشاره شده است. | '''بُراق'''، نام مَرکب [[پیامبر اسلام]](ص) در سفر [[معراج]] است. این سفر شب هنگام از [[مسجدالحرام]] به [[مسجدالاقصی]] روی داد و در [[سوره اسراء]] <ref>سوره اسرا آیه ۱.</ref> به آن اشاره شده است. | ||
==در لغت== | ==در لغت== | ||
| خط ۷: | خط ۸: | ||
براق در ادب فارسی، چه در معنای اصلی چه در معانی استعاری (اسب، مرکب تندرو، مرکبی برای سفرهای روحانی)، استعمال شایع دارد و ترکیبات کنایی براق جم، براق سلیمان (هر دو به معنای باد)، براق چهارمْ فلک (آفتاب) و براق برقْ تاز (اسب جَلد دونده) نیز از آن ساخته شده است.<ref>دهخدا، ذیل «براق»</ref> | براق در ادب فارسی، چه در معنای اصلی چه در معانی استعاری (اسب، مرکب تندرو، مرکبی برای سفرهای روحانی)، استعمال شایع دارد و ترکیبات کنایی براق جم، براق سلیمان (هر دو به معنای باد)، براق چهارمْ فلک (آفتاب) و براق برقْ تاز (اسب جَلد دونده) نیز از آن ساخته شده است.<ref>دهخدا، ذیل «براق»</ref> | ||
==راویان== | ==راویان== | ||
روایات مربوط به «[[اسراء]]» را، که همه مسلمانان در وقوع آن اتفاق نظر دارند، بیش از سی [[صحابی]] [[پیامبر(ص)]] و شماری از راویان [[شیعه|شیعی]] از [[امامان]] خود نقل کرده‌اند.<ref>سیوطی، الخصائص، ج ۱، ص۱۵۲ـ۱۷۹؛ مجلسی، ج ۱۸، ص۲۸۲.</ref> در بیشتر این روایات، بُراق را مرکب پیامبر معرفی و اوصاف آن را نیز بیان کرده‌اند. | روایات مربوط به «[[اسراء]]» را، که همه مسلمانان در وقوع آن اتفاق نظر دارند، بیش از سی [[صحابی]] [[پیامبر(ص)]] و شماری از راویان [[شیعه|شیعی]] از [[امامان]] خود نقل کرده‌اند.<ref>سیوطی، الخصائص، ج ۱، ص۱۵۲ـ۱۷۹؛ مجلسی، ج ۱۸، ص۲۸۲.</ref> در بیشتر این روایات، بُراق را مرکب پیامبر(ص) معرفی و اوصاف آن را نیز بیان کرده‌اند. | ||
==مرکب پیامبر در معراج== | ==مرکب پیامبر در معراج== | ||
در بیشتر روایات مربوط به سفر شبانه، [[محمد(ص)|حضرت رسول اکرم(ص)]] براق را مرکب آن حضرت از [[مکه]] تا [[بیت المقدس]] و برعکس و صعود به آسمان را از طریق «[[معراج]]» (نردبان؛ تعبیر «سُلَم» نیز در روایات دیده می‌شود) یا بر بال [[جبرئیل]] دانسته‌اند. در این روایات که غالباً از خود [[پیامبر(ص)]] نقل شده، آمده است که آن حضرت در بِیتُ المَقْدِس از براق فرود آمد، افسار آن را به حلقه‌ای که پیامبران افسار مرکب خود را بدان می‌بستند بست؛ آنگاه داخل [[مسجد الاقصی|مسجد]] شد و پس از | در بیشتر روایات مربوط به سفر شبانه، [[محمد(ص)|حضرت رسول اکرم(ص)]] براق را مرکب آن حضرت از [[مکه]] تا [[بیت المقدس]] و برعکس و صعود به آسمان را از طریق «[[معراج]]» (نردبان؛ تعبیر «سُلَم» نیز در روایات دیده می‌شود) یا بر بال [[جبرئیل]] دانسته‌اند. در این روایات که غالباً از خود [[پیامبر(ص)]] نقل شده، آمده است که آن حضرت در بِیتُ المَقْدِس از براق فرود آمد، افسار آن را به حلقه‌ای که پیامبران افسار مرکب خود را بدان می‌بستند بست؛ آنگاه داخل [[مسجد الاقصی|مسجد]] شد و پس از [[نماز]]، گردش آسمانی را به مصاحبت [[جبرئیل]] آغاز کرد.<ref>قرطبی، ج ۱۰، ص۲۰۵ـ۲۰۶؛ سیوطی، الخصائص، ج ۱، ص۱۵۲، ۱۵۸، ۱۶۷؛ حلبی، ج ۱، ص۳۷۱ـ ۳۷۵.</ref> براق را [[جبرئیل]] (و بنا بر برخی روایات ، با مشارکت دو فرشته دیگر) در شب اسراء برای [[حضرت محمد(ص)]] آورد و مرکب پس از شناختن راکب خود (یا بعد از حصول اطمینان به آنکه در [[قیامت]] نیز مرکب پیامبر خواهد بود) سرکشی وانهاد و رام شد. <ref>قرطبی، ج ۱۰، ص۲۰۷؛ سیوطی، الخصائص، ج ۱، ص۱۷۹؛ مجلسی، ج ۱۸، ص۲۹۱ـ۴۱۰؛ حلبی، ج ۱، ص۳۶۹.</ref> | ||
===گرایش به توجیه عرفانی=== | ===گرایش به توجیه عرفانی=== | ||
گرایش به توجیه عرفانی واژه «براق» ـ همچنانکه درباره [[معراج]] ـ و [[تفسیر]] آن به عنوان تمثیلی از مفاهیم غیرمادی، در نوشته‌های فلسفی و عرفانی دیده می‌شود<ref>ابن سینا، ص۱۰۳ـ۱۰۴</ref>؛ هرچند ناقلان و شارحان احادیث (و حتی برخی از حکما) این روش را نپذیرفته‌اند. | گرایش به توجیه عرفانی واژه «براق» ـ همچنانکه درباره [[معراج]] ـ و [[تفسیر]] آن به عنوان تمثیلی از مفاهیم غیرمادی، در نوشته‌های فلسفی و عرفانی دیده می‌شود<ref>ابن سینا، ص۱۰۳ـ۱۰۴</ref>؛ هرچند ناقلان و شارحان احادیث (و حتی برخی از حکما) این روش را نپذیرفته‌اند. | ||
==اوصاف== | ==اوصاف== | ||
[[پرونده:براق 2.jpg|بندانگشتی|300px|نقاشی براق بر روی لوحی مربوط به قرن هفدهم-هند]] | [[پرونده:براق 2.jpg|بندانگشتی|300px|نقاشی براق بر روی لوحی مربوط به قرن هفدهم-هند]] | ||
به دلیل ناهماهنگی در برخی از اوصاف، نمی‌توان تصویر روشنی از این مرکب ارائه کرد. بنابراین روایات، براق از چهارپایان [[بهشت]] و بسیار تندرو است و در هر گام به اندازه میدان دید خود پیش می‌رود. در صعود از بلندی‌ها دو دستش کوتاه‌تر از دو پایش می‌شود و در موقع فرود، عکس آن روی می‌دهد تا سوار همواره در حالت افقی بماند. در بیشتر روایات آمده که براق جثّه‌ای کشیده و بزرگ‌تر از درازگوش و کوچکتر از [[استر]] دارد، یال آن پرمو و رنگ پوستش سفید است و در میان حیوانات بهترین رنگ را دارد. این مرکب را [[اسب]] نیز خوانده‌اند. <ref>قرطبی، ج ۱۰، ص۲۰۵، ۲۰۷؛ دمیری، ج ۱، ص۱۶۵؛ طبری، ج ۸، ص۳ـ۱۳؛ سیوطی، الخصائص، ج ۱، ص۱۵۲؛ مجلسی ، ج ۱۸، ص۲۹۱ـ.۴۱۰</ref> از بعضی روایات نیز برمی‌آید که براق صورتی چون صورت انسان داشته و مانند انسان آنچه را می‌شنیده می‌فهمیده است.<ref>قرطبی، ج ۱۰، ص۲۰۷؛ مجلسی، ج ۹، ص۲۹۱، ج ۱۸، ص۳۱۶؛ حلبی، ج ۱، ص۳۷۰.</ref> | به دلیل ناهماهنگی در برخی از اوصاف، نمی‌توان تصویر روشنی از این مرکب ارائه کرد. بنابراین روایات، براق از چهارپایان [[بهشت]] و بسیار تندرو است و در هر گام به اندازه میدان دید خود پیش می‌رود. در صعود از بلندی‌ها دو دستش کوتاه‌تر از دو پایش می‌شود و در موقع فرود، عکس آن روی می‌دهد تا سوار همواره در حالت افقی بماند. در بیشتر روایات آمده که براق جثّه‌ای کشیده و بزرگ‌تر از درازگوش و کوچکتر از [[استر]] دارد، یال آن پرمو و رنگ پوستش سفید است و در میان حیوانات بهترین رنگ را دارد. این مرکب را [[اسب]] نیز خوانده‌اند. <ref>قرطبی، ج ۱۰، ص۲۰۵، ۲۰۷؛ دمیری، ج ۱، ص۱۶۵؛ طبری، ج ۸، ص۳ـ۱۳؛ سیوطی، الخصائص، ج ۱، ص۱۵۲؛ مجلسی ، ج ۱۸، ص۲۹۱ـ.۴۱۰</ref> از بعضی روایات نیز برمی‌آید که براق صورتی چون صورت انسان داشته و مانند انسان آنچه را می‌شنیده می‌فهمیده است.<ref>قرطبی، ج ۱۰، ص۲۰۷؛ مجلسی، ج ۹، ص۲۹۱، ج ۱۸، ص۳۱۶؛ حلبی، ج ۱، ص۳۷۰.</ref> | ||
==مرکب سایر پیامبران== | ==مرکب سایر پیامبران== | ||
براق را، علاوه بر سفر شبانه [[پیامبر(ص)]]، مرکب پیامبران دیگر نیز، خصوصاً [[حضرت ابراهیم(ع)]] در ماجرای انتقال [[هاجر]] و [[حضرت اسماعیل|اسماعیل]] از [[فلسطین]] به [[مکه]] (و بنابر بعضی روایات، در همه سفرهای او به مکه) معرفی کرده‌اند.<ref>دمیری، ج ۱، ص۱۶۵ـ۱۶۶؛ طبری، ج ۸، ص۵؛ سیوطی، الخصائص، ج ۱، ص۱۶۷؛ مجلسی، ج ۱۲، ص۹۷؛ حلبی، ج ۱، ص۳۷۰.</ref> عجّاج، شاعر عهد [[اموی]]، نیز در یکی از رجزهای خود به براق لگام شده [[حضرت ابراهیم|ابراهیم]] اشاره کرده است. <ref>ص ۲۹۵.</ref> | براق را، علاوه بر سفر شبانه [[پیامبر(ص)]]، مرکب پیامبران دیگر نیز، خصوصاً [[حضرت ابراهیم(ع)]] در ماجرای انتقال [[هاجر]] و [[حضرت اسماعیل|اسماعیل]] از [[فلسطین]] به [[مکه]] (و بنابر بعضی روایات، در همه سفرهای او به مکه) معرفی کرده‌اند.<ref>دمیری، ج ۱، ص۱۶۵ـ۱۶۶؛ طبری، ج ۸، ص۵؛ سیوطی، الخصائص، ج ۱، ص۱۶۷؛ مجلسی، ج ۱۲، ص۹۷؛ حلبی، ج ۱، ص۳۷۰.</ref> عجّاج، شاعر عهد [[اموی]]، نیز در یکی از رجزهای خود به براق لگام شده [[حضرت ابراهیم|ابراهیم]](ع) اشاره کرده است. <ref>ص ۲۹۵.</ref> | ||
==مرکب پیامبر در روز قیامت== | ==مرکب پیامبر در روز قیامت== | ||
براساس چندین روایت از [[پیامبراکرم]]، براق در روز [[قیامت]] مرکب آن حضرت خواهد بود. <ref>مجلسی، ج ۷، ص۲۳۰ـ۲۳۷.</ref> | براساس چندین روایت از [[پیامبراکرم]](ص)، براق در روز [[قیامت]] مرکب آن حضرت خواهد بود. <ref>مجلسی، ج ۷، ص۲۳۰ـ۲۳۷.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{ستون-شروع|2}} | {{ستون-شروع|2}} | ||
* قرآن. | * قرآن. | ||
| خط ۵۴: | خط ۶۴: | ||
* محمدباقربن محمدتقی مجلسی، بحارالانوار، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳. | * محمدباقربن محمدتقی مجلسی، بحارالانوار، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
=== منبع انگلیسی === | === منبع انگلیسی === | ||
| خط ۶۲: | خط ۷۳: | ||
{{پایان چپ‌چین}} | {{پایان چپ‌چین}} | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
منبع مقاله: [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=868 دانشنامه جهان اسلام] | منبع مقاله: [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=868 دانشنامه جهان اسلام] | ||
[[رده:پیامبر اسلام(ص)]] | [[رده:پیامبر اسلام(ص)]] | ||