براق: تفاوت میان نسخه‌ها

بُراق، نام مرکب [[پیامبر اسلام]] در سفر معراج است. این سفر شب هنگام از [[مسجدالحرام]] به [[مسجدالاقصی]] (دورترین <ref>مسجد.</ref>) روی داد و در [[سوره اسراء]] <ref>سوره اسرا آیه 1.</ref> به آن اشاره شده است.

در بیشتر روایات مربوط به سفر شبانه، [[محمد(ص)|حضرت رسول اکرم(ص)]] براق را مرکب آن حضرت از [[مکه]] تا [[بیت المقدس]] و برعکس و صعود به آسمان را از طریق «[[معراج]]» (نردبان؛ تعبیر «سُلَم » نیز در روایات دیده می شود) یا بر بال [[جبرئیل]] دانسته‌اند. در این روایات که غالباً از خود [[پیامبر(ص)]] نقل شده، آمده است که آن حضرت در [[بیت المَقْدِس]] از براق فرود آمد، افسار آن را به حلقه‌ای که پیامبران افسار مرکب خود را بدان می‌بستند بست؛ آنگاه داخل [[مسجد الاقصی|مسجد]] شد وپس از گزاردن نماز، گردش آسمانی را به مصاحبت [[جبرئیل]] آغاز کرد.<ref>قرطبی، ج 10، ص 205ـ206؛ سیوطی، الخصائص، ج 1، ص 152، 158، 167؛ حلبی، ج 1، ص 371ـ 375.</ref> براق را [[جبرئیل]] (و بنابر برخی روایات ، با مشارکت دو فرشته دیگر) در شب اسراء برای [[حضرت محمد(ص)]] آورد و مرکب پس از شناختن راکب خود (یا بعداز حصول اطمینان به آنکه در [[قیامت]] نیز مرکب پیامبر خواهد بود) سرکشی وانهاد و رام شد.<ref>قرطبی، ج 10، ص 207؛ سیوطی، الخصائص، ج 1، ص 179؛ مجلسی، ج 18، ص 291ـ410؛ حلبی، ج 1، ص 369.</ref>

گرایش به توجیه عرفانی واژه «براق» ـ همچنانکه درباره [[معراج]] ـ و [[تفسیر]] آن به عنوان تمثیلی از مفاهیم غیرمادی، در نوشته‌های فلسفی و عرفانی دیده می‌شود [[ابن سینا، ص 103ـ104]]؛ هرچند ناقلان و شارحان احادیث (و حتی برخی از حکما) این روش را نپذیرفته‌اند.

به دلیل ناهماهنگی در برخی از اوصاف، نمی‌توان تصویر روشنی از این مرکب ارائه کرد. بنابراین روایات، براق از چهارپایان [[بهشت]] و بسیار تندرو است و در هر گام به اندازه میدان دید خود پیش می‌رود. در صعود از بلندی‌ها دودستش کوتاه‌تر از دوپایش می‌شود و در موقع فرود، عکس آن روی می‌دهد تا سوار همواره در حالت افقی بماند. در بیشتر روایات آمده که براق جثّه‌ای کشیده و بزرگ‌تر از درازگوش و کوچکتر از [[استر]] دارد، یال آن پرمو و رنگ پوستش سفید است و در میان حیوانات بهترین رنگ را دارد. این مرکب را [[اسب]] نیز خوانده اند.<ref>قرطبی، ج 10، ص 205، 207؛ دمیری، ج 1، ص 165؛ طبری، ج 8، ص 3ـ13؛ سیوطی، الخصائص، ج 1، ص 152؛ مجلسی ، ج 18، ص 291ـ.410</ref> از بعضی روایات نیز برمی‌آید که براق صورتی چون صورت انسان داشته و مانند انسان آنچه را می‌شنیده می‌فهمیده است.<ref>قرطبی، ج 10، ص 207؛ مجلسی، ج 9، ص 291، ج 18، ص 316؛ حلبی، ج 1، ص 370.</ref>

براق را، علاوه بر سفر شبانه [[پیامبر]]، مرکب پیامبران دیگر نیز، خصوصاً [[حضرت ابراهیم(ع)]] در ماجرای انتقال [[هاجر]] و [[حضرت اسماعیل|اسماعیل]] از [[فلسطین]] به [[مکه]] (و بنابر بعضی روایات، در همه سفرهای او به [[مکه]]) معرفی کرده‌اند <ref>دمیری، ج 1، ص 165ـ166؛ طبری، ج 8، ص 5؛ سیوطی، الخصائص، ج 1، ص 167؛ مجلسی، ج 12، ص 97؛ حلبی، ج 1، ص 370.</ref> عجّاج، شاعر عهد [[اموی]]، نیز در یکی از رجزهای خود به براق لگام شده [[حضرت ابراهیم|ابراهیم]] اشاره کرده است.<ref>ص 295.</ref>

براساس چندین روایت از [[پیامبراکرم]]، براق در روز [[قیامت]] مرکب آن حضرت خواهد بود.<ref>مجلسی، ج 7، ص 230ـ237.</ref>