کاربر:Mashg/صفحه تمرین

دانشکده اصول الدین

اطلاعات کلی
تأسیس	۱۳۴۳ هجری شمسی (۱۳۸۴ق)
بنیانگذار	سید مرتضی عسکری
نوع فعالیت	آموزش دانشجویان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری
اهداف	تربیت دانش‌پژوه برای تبلیغ تشیع در کشورهای مختلف
مکان	بغداد
رئیس	سید کاظم عسکری
سایر
وبگاه

کلیة اصول الدین (دانشکده اصول دین) مرکزی حوزوی بود که به منظور جذب طلبه و دانش‌پژوه از کشورهای مختلف برای آموزش معارف شیعه به روش جدید و اعزام آنها به وطن خود برای تبلیغ تشیع توسط سید مرتضی عسکری و حمایت سید محسن حکیم در بغداد تاسیس شد. این دانشکده با دریافت مجوز از دانشگاه بغداد به دانش‌آموختگان خود مدرک علمی صادر می‌کرد. با روی کار آمدن حزب بعث در عراق دانشکده اصول دین منحل گردید و مدتی پس از سرنگونی دولت صدام حسین، در سال ۱۳۹۰ش بازگشایی شد و رشته‌های پزشکی و حقوقی به برنامه آموزشی آن اضافه گردید.

معرفی

کلیة اصول الدین یا دانشکده اصول دین در بغداد تحت حمایت سید محسن حکیم، از مراجع تقلید شیعه توسط سید مرتضی عسکری و همراهی سید مهدی حکیم در سال ۱۳۸۳ هجری قمری تاسیس شد.
این دانشکده از جمله اقدامات جماعت العلماء عراق بود که تحت رهبری سید محسن حکیم و به ریاست مرتضی ‌آل‌ یاسین‌ با هدف مقابله با کمونیسم به فعالیت‌های آموزشی، رفاهی و خیریه مشفول بود. این دانشکده بعد از حدود پنج سال فعالیت، در سال ۱۳۴۷ شمسی با روی کار آمدن حزب بعث در عراق از طریق کودتا، منحل شد.
سید مرتضی عسکری که تحت تعقیب بود، به ایران رفت و در سال ۱۳۷٥ش دانشکده اصول دین را در شهر قم راه اندازی نمود.
درسال ۱۳۹۰ شمسی و مدتی پس از فروپاشی رژیم صدام، دانشکده بازگشایی و رشته های جدیدی به آن اضافه گردید. و مدتی بعد به بخش شریعت دانشکده آداب ملحق شد.

تاسیس

سید مرتضی عسکری انگیزه ایجاد کلیة اصول الدین را جذب دانش‌پژوه از کشورهای مختلف بیان کرده است تا پس از آموزش و دریافت مدرک علمی آنان برای تبلیغ تشیع به کشور خود مراجعت نمایند. چرا که وی معتقد بود تبلیغ دین در کشورهای مختلف دنیا برای روحانیون به خاطر اختلاف زبان و فرهنگ کاری بسیار طاقت فرسا و ناشدنی است.
مجوز دانشکده از ریاست وقت دانشگاه بغداد دریافت می‌شود و کلیة اصول الدین در دو رشته فعالیت خود را آغاز می‌کند. در سال اول آغاز به کار دانشکده، چهل نفر به طور رایگان پذیرش شدند که دو نفر از آنها از کشور بحرین بودند. با جذب شدن یکی از فارغ التحصیلان دوره کارشناسی دانشکده در دانشگاه کمبریج، دانشگاه‌های عراق مدارک دانشکده را معتبر دانستند و اقدام به پذیرش فارغ التحصیلان آن کردند.
باید دانست که در سال ۱۳٦٣ق سید مرتضی عسکری در کاظمین اقدام به تاسیس دانشکده کرده بود، اما با مخالفت متنفذین شهر اقدام وی در آن زمان متوقف گردید.

ویژگی‌ها

دروس دانشکده در ابتدای کار عبارت بود از: صرف و نحو، بلاغت، تاریخ و نقد تاریخ، تاریخ ادبیات، تفسیر، فقه و اصول، فلسفه و منطق بسیاری از کتاب‌های درسی دانشکده توسط سید مرتضی عسکری و یا همفکران وی تألیف می‌شد.
توجه زیاد به تاریخ اسلام، شعوبیه، تاریخ حدیث و رجال، تدریس فلسفه جدید توسط اساتید دانشگاهی و اجباری بودن ارائه پایان‌نامه برای اخذ مدرک لیسانس از جمله ویژگی‌های دانشکده محسوب می‌شود. طبق برنامه دانشکده دانش‌پژوهان برای تبلیغ تشیع به مجالس دینی و هیئات مذهبی عراق اعزام می‌شدند.
دانشکده بعد از بازگشایی در سال ۱۴۳۲ق (۱۳۹۰ش) تبدیل به دانشکده جامع شده و رشته‌های دندان‌پزشکی، داروسازی، آزمایشگاه پزشکی، حقوق، رسانه، علوم عربی، مطالعات اسلامی در آن تدریس می‌شود و صبغه حوزوی ندارد.

اساتید

اساتید دانشکده از میان دانش‌آموختگان حوزه و دانشگاه انتخاب می‌شد. برخی از این اساتید افراد زیر بودند:

• سید محمدباقر حکیم؛
• سید عبدالهادی حکیم؛
• سید محمدمهدی حکیم؛ وی دروس اقتصاد اسلامی تدریس می‌کرد.
• محمدمهدی آصفی؛ او مدرس تفسیر بود.
• شیخ علی صغیر؛ وی فقه تدریس می‌کرد.
• عبدالله فیاض که مدرس تاریخ بود. و مدتی مدیریت دانشکده را بر عهده داشت.
• حسین‌علی محفوظ؛ وی حدیث و درایه تدریس می‌کرد.
• داوود عطار مولف تفسیر سورة النساء که در دانشکده تدریس نمود و چاپ گردید.
• علی بن حسین خاقانی مشهور به علامه صغیر؛
• سيد مصطفى جمال الدين مولف الايقاع فى الشعر العربى، من البيت الى التفعيلة؛

انتشارات

دانشکده کتاب‌های متعددی چاپ کرده است. از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خمسون و مائة صحابی مختلق تالیف سید مرتضی عسکری چاپ شده در سال ۱۳۸۹ق؛
• علوم القرآن؛ توسط سید محمدباقر حکیم و سید محمدباقر صدر که برای تدریس در دانشکده تالیف شده است.
• معالم الجديدة تالیف سید محمدباقر صدر برای تدریس در دانشکده؛

فصل‌نامه رسالة الاسلام نیز نشریه دانشکده بوده است.

دانش‌آموختگان

• نوری مالکی از نخست وزیران عراق؛
• خُضَیّر عباس وزیر آموزش‌ و پرورش عراق؛
• محمد شمّری رئیس دانشکده ادبیات دانشگاه مستنصریه؛
• محمدعلی آذرشب؛
• عبدالرسول عبایی؛
• محمدجعفر شمس الدین عاملی از علمای لبنان؛

منابع

• امينى، محمد هادى، معجم المطبوعات النجفية، نجف اشرف، مطبعة الآداب، چ۱، ۱۳٥۸ق.
• امين، حسن، مستدركات أعيان الشيعة، بيروت، دار التعارف للمطبوعات، چ۱، ۱۴۰۸ق.
• پروین‌زاد، مهدی، تمدن و تقریب (گفتگو با محمدعلی آذرشب)، در کیهان فرهنگی شماره ۲٥۰، سال بیست و چهارم (مرداد ۱۳۸٦ش)</ref>
• حكيم، سيد محمدسعيد، المرجعية الدينية و قضايا اخرى، بی‌جا، دار الهلال، چ٥، ۱۴۳۱ق.
• حكيم، حسن عيسى، المفصل فی تاريخ النجف الأشرف، قم، المكتبة الحيدرية، چ۱، ۱۴۲۷ق.
• سلیمانی آشتیانی، مهدی، «مدافع بیدار»‏، در مجله حضور، ۱۳۸۷ش، شماره٦٤.
• شهيدى، روح الله، «معرفى كتاب علوم القرآن شهيد آيت الله سيد محمدباقر حكيم(ره)»، در نشریه آینه پژوهش، ش۹۷، ۱۳۸٥ش.
• عبدالحميد، صائب، معجم مورخی الشيعة: الإمامية - الزيدية -الإسماعيلية، قم، مؤسسة دائرة معارف الفقه الاسلامی، چ۱، ۱۴۲۴ق.
• عبیدی، عباس، جماعت العلماء فی النجف الاشرف، در دانشنامه جهان اسلام، ج۱۰، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، ۱۳۹۳ش.