آیه ۱۲۸ سوره توبه

از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از توبه ۱۲۸)
آیه ۱۲۸ سوره توبه
مشخصات آیه
واقع در سورهسوره توبه
شماره آیه۱۲۸
جزء۱۱
اطلاعات محتوایی
مکان نزولمدینه
دربارهبیان برخی ویژگی‌های پیامبر(ص)
آیات مرتبطآیه ۶ سوره کهف، آیه ۳ سوره شعراء، آیه ۸ سوره فاطر، آیه ۶ سوره فصلت.


آیه ۱۲۸ سوره توبه به پنج ویژگی حضرت محمد(ص) در ارتباط با مردم اشاره کرده است[۱] که عبارت‌اند از: از جنس مردم بودن، ناراحت‌شدن به‌دلیل رنج بردن دیگران، حریص‌بودن در خیرخواهی، رئوف و رحیم نسبت به مؤمنان.

﴿لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ ۝١٢٨ [توبه:128]
﴿قطعا برای شما پیامبری از خودتان آمد که بر او دشوار است‌شما در رنج بیفتید به [هدایت] شما حریص و نسبت به مؤمنان دلسوز مهربان است ۝١٢٨



سوره توبه: آیه ۱۲۸


ویژگی اول: در این آیه آمده که پیامبری از خودتان به سوی شما آمد.[۲] مفسران گفته‌اند مقصود این است که پیامبر(ص) هم‌نوع انسان‌ها و بشر است[۳] و خود و اصل و نسبش شناخته شده است.[۴] برخی نیز مقصود از «پیامبری از خودتان» را عرب‌بودن پیامبر(ص) ذکر کرده‌اند[۵] که عده‌ای دیگر آن را تفسیر نادرستی دانسته‌اند.[۶]

ویژگی دوم: از اوصاف دیگر پیامبر(ص) در آیه مذکور این است اگر ضرر و زیانی به مردم، مؤمن و غیرمؤمن،[۷] برسد برای او سخت ناراحت‌کننده خواهد بود.[۸] به قولی دیگر، رنج،[۹] کفر و گناه آنها برای پیامبر(ص) سخت و دشوار خواهد بود.[۱۰] از همین جهت پیامبر را غم‌خوار امت نامیده‌اند.[۱۱] در تفسیر این بخش از آیه گفته شده حضرت محمد(ص) پیامبری است که هرگاه موجودی در روی زمین، حتی اگر حیوانی باشد، دچار سختی شود بر او گران تمام می‌شود.[۱۲]

ویژگی سوم: مطابق این آیه، پیامبر را در خیرخواهی و نجات انسان‌ها، چه مؤمن باشند و چه غیرمؤمن، حریص دانسته‌اند.[۱۳] مفسران ذیل این آیه گفته‌اند پیامبر شیفته هدایت و سعادت انسان‌ها بود و نسبت به همه مردم دلسوزی داشت.[۱۴]

ویژگی چهارم و پنجم: از ویژگی‌های پیامبر که در این آیه آمده، رئوف و رحیم بودن اوست.[۱۵] گفته شده رئوف اشاره به محبت و لطف مخصوص در مورد فرمان‌برداران است، در حالی که رحیم اشاره به رحمت در مقابل گناهکاران دارد.[۱۶] برخی نیز گفته‌اند رئوف زیادی در رحمت است.[۱۷] از نظر برخی مفسران، خداوند جز بر پیامبر(ص)، بر هیچ‌ یک از پیامبران دو نام از نام‌های خویش (یعنی رئوف و رحیم) را اطلاق نکرده است.[۱۸]

پانویس

  1. مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۷، ص۲۹۶.
  2. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۲۰۶.
  3. طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۹، ص۴۱۱؛ کاشانی، منهج الصادقین، تهران، ج۴، ص۳۴۸؛ قرشی بنابی، تفسیر احسن الحدیث، ۱۳۷۵ش، ج۴، ص۳۳۹.
  4. ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۱۰، ص۸۶.
  5. طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۱۳۰؛ میبدی، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۲۴۰.
  6. سبحانی، منشور جاوید، قم، ج۷، ص۳۶۶؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۲۰۶.
  7. قرشی بنابی، تفسیر احسن الحدیث، ۱۳۷۵ش، ج۴، ص۳۳۹.
  8. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۲۰۷.
  9. کاشفی، تفسیر حسینی (مواهب علیه)، کتابفروشی نور، ص۴۴۰.
  10. ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ج۱۰، ص۸۷.
  11. قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۵۲۹.
  12. مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۴، ص۱۲۴.
  13. طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۹، ص۴۱۱؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۱۳۰.
  14. مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۴، ص۱۲۴؛ قرشی بنابی، تفسیر احسن الحدیث، ۱۳۷۵ش، ج۴، ص۳۳۹.
  15. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۲۰۷؛ مکارم شیرازی، گفتار معصومین(ع)، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۱۹.
  16. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۲۰۸.
  17. قرشی بنابی، تفسیر احسن الحدیث، ۱۳۷۵ش، ج۴، ص۳۳۹.
  18. قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۵۲۹؛ کاشفی، تفسیر حسینی (مواهب علیه)، کتابفروشی نور، ص۴۴۰.

منابع

  • ابوالفتوح رازی، حسین بن علی. روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۴۰۸ق.
  • سبحانی، جعفر، منشور جاوید، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، بی‌تا.
  • طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.
  • قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ۱۳۸۸ش.
  • قرشی بنابی، علی‌اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۷۵ش.
  • کاشانی، فتح‌الله بن شکرالله، منهج الصادقین فی إلزام المخالفین، تهران، کتابفروشی اسلامیه، بی‌تا.
  • کاشفی، حسین بن علی، تفسیر حسینی (مواهب علیه)، سراوان، کتابفروشی نور، بی‌تا.
  • مغنیه، محمدجواد، التفسیر الکاشف، تهران، دارالکتاب الإسلامی، ۱۴۲۴ق.
  • مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش.
  • مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش.
  • مکارم شیرازی، ناصر، گفتار معصومین(ع)، تهیه و تنظیم سید محمد عبدالله‌زاده، قم، مدرسه الامام علی بن ابی‌طالب(ع)، ۱۳۸۷ش.
  • میبدی، احمد بن محمد، کشف الاسرار و عدة الابرار، به اهتمام علی اصغر حکمت، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۱ش،