ویکی شیعه:جعل منبع

جعل منبع معمولاً در اشاره به دو مورد است:

روایت مطالبی که در واقع در منبع وجود ندارد. اطلاعات منبع باید وفادارانه نقل شوند و اطلاعات جدیدی از خودمان به آن اضافه نکنیم.
یا نام بردن از منبعی دیگر به جای منبعی که واقعاً از آن استفاده شده‌است. اگر از کتاب یا منبعی استفاده می‌کنید که خود آن از منبع دیگری استفاده کرده‌است، شما باید منبعتان را همان کتابی که در دست دارید معرفی کنید و حق ندارید منبعتان را منبع مورد استفادهٔ آن کتاب بنویسید.

نقل وفادارانه از منبع

از آنجا که ویکی شیعه یک دانشنامه است، هر آنچه که به ویکی شیعه اضافه می‌شود باید از منبعی معتبر نقل شود. پس نمی‌توانیم چیزی را که خودمان فکر می‌کنیم درست است ولی منبعی برای آن نداریم در ویکی شیعه بنویسیم.

نمونه

مثلاً برای مقالهٔ «رسول جعفریان» کتابی داریم که دربارهٔ زندگی‌نامهٔ او نوشته شده‌است. فرض کنید شما می‌دانید که این شخص هم‌اکنون در کدام شهر زندگی می‌کند ولی در کتابتان این موضوع نوشته نشده‌است. شما فقط اجازه دارید اطلاعات موجود در کتاب را در ویکی شیعه بنویسید، نه اطلاعات شهر وی را که خودتان از جای دیگر شنیده‌اید:

درست:

'''رسول جعفریان''' نویسنده ایرانی است. بیشتر داستان‌های وی در مرکز ایران می‌گذرد و فضای آن برآمده از طبیعت و مردم پایتخت ایران است.[۱]

نادرست:

'''رسول جعفریان''' نویسنده ایرانی است. بیشتر داستان‌های وی در مرکز ایران می‌گذرد و فضای آن برآمده از طبیعت و مردم پایتخت ایران است. او اکنون در شهر قم زندگی می‌کند.[۱]

فراموش نکنید که اطلاعات منبع نباید در ویکی شیعه کپی-پیست شود بلکه باید با انشایی جدید به ویکی شیعه منتقل شوند تا حق تکثیر مؤلف نقض نشود. (مؤلف برای نوشتن منبع و چیدن اطلاعات در کنار هم و انشای آن خلاقیتی به کار برده‌است که نباید کپی - پیست شود). اما اطلاعات و داده‌های خام (مانند نام شهر در مثال بالا) باید وفادارانه نقل شوند و اطلاعات جدیدی از خودمان به آن اضافه نکنیم.

نکته: برخی اوقات، شدت بازنویسی در متن،‌ تغییراتی ایجاد می‌کند که منجر به تغییر محتوای متن منبع می‌شود. باید توجه کرد تا در زمان بازنویسی، محتوایی غیر از آنچه مد نظر نویسنده منبع بوده،‌ به متن وی اضافه نگردد.

منبعی که واقعاً از آن استفاده نشده‌است

اگر از کتاب یا منبعی استفاده می‌کنید که خود آن از منبع دیگری استفاده کرده‌است شما باید منبعتان را همان کتابی که در دست دارید معرفی کنید و حق ندارید منبعتان را منبع مورد استفادهٔ آن کتاب بنویسید.

به آنچه خودتان خوانده‌اید ارجاع دهید

بنا به سیاست‌های ارجاع‌دهی، «تنها به منابعی ارجاع دهید که به چشم خودتان دیده‌اید. اگر می‌خواهید از نویسندهٔ ب یاد کنید در حالی که خودتان تنها نوشتهٔ نویسندهٔ الف را که در آن از نویسندهٔ ب گفتاوردی آمده‌است خوانده‌اید، آنگاه لازم است هنگام یادکرد، در ادامهٔ نوشتن مشخصات منبع ب (که خودتان ندیده‌اید)، با افزودن عبارتی مثل «به نقل از» و سپس آوردن مشخصات منبع الف (که خودتان دیده‌اید)، این موضوع را مشخص کنید. با این وجود اگر خودتان منبع ب را از نزدیک دیده و صحتش را بررسی کرده‌اید، می‌توانید مستقیم و تنها از همین منبع یاد کنید.»

با جعل منبع چگونه رفتار کنیم؟

اگر در مقاله ویکی شیعه به موردی برخوردید که منبع به درستی استفاده نشده و جعل منبع صورت گرفته‌است، می‌توانید آن را اصلاح کنید یا اطلاعات بدون منبع را پاک کنید. در این صورت بهتر است در خلاصه ویرایش خود چیزی مشابه این بنویسید «مطلب نوشته شده در منبع وجود نداشت.» و موضوع را با لحنی شایسته و بدون حملهٔ شخصی در صفحهٔ بحث مقاله یا صفحهٔ بحث کاربر در میان بگذارید. در صورت وجود مشکل به وش:حل اختلاف و ویکی شیعه:تابلوی اعلانات مدیران مراجعه کنید.

مدیران می‌توانند در صورتی که جعل منبعی ثابت گردید، کاربر خاطی را بازخواست و در صورت صلاحدید قطع دسترسی موردی، موقت یا دائم نمایند.