کاربر:H.S/صفحه تمرین

از ویکی شیعه

الکافي کافٍ لِشیعَتُنا


پیشینه نقل «الکافي کافٍ لِشیعَتُنا»

(فیش‌های زیر خام است)

گفته شده است دربارۀ جملۀ «الكافى كافٍ لشيعتنا» پیشینۀ دقیقی وجود ندارد[۱] همچنین گفته شده محمّد امين استرآبادى (م ۱۰۳۳ق) اوّلين شخصيتى است كه به اين جمله اشاره داشته و آن را معتبر ندانسته است.[۲]به گفتۀ ميرزا حسين نورى (م ۱۳۲۰ق) محدّث استر آبادى ، تصريح کرده كه اين خبر، اصل و اساسی ندارد و نامعتبر است.[۳] افزون‌بر استرآبادی، محدّثانى همچون حرّ عاملى، علامه مجلسى، ميرزا حسين نورى با تصريح به حقيقت نداشتن اين جمله يا با نياوردن در كتاب‌هاى خود ، آن را نادرست دانسته‌اند.[۴]

عرضه كتاب الكافى بر امام مهدی(ع)

از قديمى‌ترين قراينى كه غير مستقيم مى‌تواند عرضه كتاب الكافى را تقويت کند، جمله سيد على بن طاووس (م ۶۶۴ق) است : فتصانيف هذا الشيخ محمّد بن يعقوب و رواياته فى زمن الوكلاء المذكورين فى وقت تجد طريقا إلى تحقيق منقولاته و تصديق مصنّفاته .[۵] اين جمله ، به نوعى بازگو كننده اعتقاد سيد بن طاووس است كه كلينى با توجه به هم عصرى با نوّاب اربعه ، مى توانسته در منقولات روايى خود ، تحقيق كامل كند ؛ تحقيقى كه نتيجه آن ، تصديق نوشته هايش از ناحيه نوّاب اربعه بوده است ؛ ولى آنچه كه از اعتبار اين جمله مى كاهد ، اختلاف در نُسخ كتاب است . در برخى از نسخ ، جمله «و تصديق مصنّفاته» نيامده است.[۶]

از داعيه داران مشهور عرضه الكافى بر امام عصر (عج) ، مولا خليل بن غازى قزوينى (م ۱۰۸۹ق) است كه در مقدمه كتابش آورده است : الحق ، كتاب الكافى [از] عمده كتب احاديث اهل البيت عليهم السلام است و مصنّف آن ، ابو جعفر محمّد بن يعقوب بن اسحاق الرازى الكلينى ـ كه مخالفان نيز اعتراف به كمال فضيلت او نموده اند ـ از روى احتياط تمام آن را در بيست سال تصنيف كرده. در زمان غيبت صغراى حضرت صاحب الزمان ـ عليه و على آبائه صلوات اللّه الرحمن ـ كه شصت و نه سال بوده و در آن زمان ، مؤمنان عرض مطلب مى كرده اند ، به توسط سفرا، يعنى خبرآورندگان از آن حضرت و ايشان چهار كس بوده اند ، و براى ايشان وكلاى بسيار بوده كه اموال، از شيعه اماميه مى گرفته اند و مى رسانيده اند. و محمّد بن يعقوب، در بغداد، نزديك سفرا بوده و در سال فوت آخر سفرا، ابوالحسن على بن محمد السمرى رحمه الله ـ كه سال صد و بيست و نه هجرى باشد ـ فوت شده يا يك سال قبل از آن. پس مى تواند بود كه اين كتاب مبارك ، به نظرِ اصلاح آن حجّت خداى تعالى رسيده باشد واللّه اعلم ! [۷]

نظر مخالف بالا: مجلسى ، در واكنش به اين گونه نظريه ها مى نويسد : اعتقاد برخى از گزافه گويان ، مبنى بر عرضه جميع كتاب الكافى بر امام عصر (عج) به خاطر حضور كلينى در شهر نواب اربعه ، نمى تواند مورد قبول واقع شود . با اين همه ، نمى توان انكار كرد كه از رد نكردن امام عصر(عج) و اجداد اطهرش عليهم السلام ، تأليفات علمايى همچون كلينى را ، ظن قريب به يقين پيدا مى شود كه آن حضرت ، راضى به فعاليت هاى علمى كلينى و تجويز كننده بر عمل به اخبار كتاب هاى روايى بوده است.[۸]

پانویس

  1. پاکدامن، کافی، وافیِ دین: بررسى عرضه «الكافى» بر امام عصر(عج) و جمله «الكافى كافٍ لشيعتنا»، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۱۸۵.
  2. پاکدامن، کافی، وافیِ دین: بررسى عرضه «الكافى» بر امام عصر(عج) و جمله «الكافى كافٍ لشيعتنا»، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۱۷۷.
  3. نوری، خاتمة مستدرک الوسائل، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۹.
  4. پاکدامن، کافی، وافیِ دین: بررسى عرضه «الكافى» بر امام عصر(عج) و جمله «الكافى كافٍ لشيعتنا»، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۱۸۲.
  5. كشف المهجة لثمرة المهجة ، ص 220 .
  6. سبحانی، كلّيات فى علم الرجال ، ص۳۶۷.
  7. الصافى، ج 1 ، ص 4. نگارنده براى يافتن اصل ادعاى قزوينى، با مراجعه به واحد مخطوطات كتاب خانه مركزى آستان قدس رضوى ، با مطالعه كامل مقدمه چهل صفحه اى مؤلّف بر كتابش، به حقايقى از ادعاى وى دست يافت كه متأسفانه در ديگر منابع تراجم نگارى همچون : رياض العلماء، ج 2، ص 261؛ روضات الجنات، ج 6، ص 115؛ ريحانة الأدب، ج 5، ص 81، مطالب وى، با اضافاتى غير مفهوم، همراه گشته است.
  8. مرآة العقول ، ج۱ ، ص۲۳ .

منابع