پرچم اسلام (هفته‌نامه)
پرچم اسلام هفته‌نامه‌ای که با هدف «ترویج شعائر اسلام و مبارزه با مزدوران و اجانب» و به مدیریت سید عبدالکریم فقیهی شیرازی از سال ۱۳۲۵ تا ۱۳۳۱ش در تهران منتشر می‌شد.[۱]
شماره نخست این نشریه در ۲ فروردین ۱۳۲۵ش در چهار صفحه منتشر گردید.[۲] پرچم اسلام بنا به گزارش خودش در سال دوم هر هفته در تیراژ ۶۳۰۰ نسخه توزیع می‌شد.[۳]
فقیهی شیرازی از نزدیکان سید ابوالقاسم کاشانی بود و در مجلس شورای ملی، همسو با اندیشه‌های او عمل می‌کرد.[۴] فقیهی شیرازی با اینکه غیر روحانی بود، مقاله مذهبی می‌نوشت و گاه در رادیو تهران پیرامون موضوعات مذهبی سخنرانی می‌کرد که برخی از آن‌ها در مجله پرچم اسلام نیز چاپ می‌شد.[۵]
این هفته‌نامه پس از ترور محمدرضا پهلوی در دانشگاه تهران (بهمن ۱۳۲۷ش)، به مدت دو ماه تعطیل شد.[۶] ضاربِ محمدرضا شاه در ۱۳۲۷ش کارت خبرنگاری همین نشریه را داشت.[۷] گردانندگان پرچم اسلام در ۱۲ فروردین ۱۳۲۸ش در یادداشتی ضمن تبری جستن از اتهام مداخله در ماجرای ترور و ذکر برخی اوصاف اسلام‌خواهی شاه و درج تصویری از دیدار او با علما، مراتبِ سپاس خود را از حکومت به علت تبرئه و رفع توقیف نشریه بیان کردند.[۸]
معروف‌ترین مطالب این نشریه مقاله‌هایی بود که به قلم سلطان‌الواعظین شیرازی در نقد یهودیت و مسیحیت منتشر شد و بعدها در کتاب صد مقاله سلطانی نیز منتشر گردید.[۹]
عبدالکریم فقیهی شیرازی در شماره اول مجله پرچم اسلام:
با اینکه پزشک هستم ... به حکم وظیفه و مشاهده حال رقت‌بار مردم بدبخت و احساس بی‌ایمانی دسته‌ای از مردم و مشاهده تبلیغات مضر به حال جامعه ... قلم به‌دست گرفته به نوبه خود آنچه در خور توانایی دارم کوشش نمودم ... .[۱۰]
محتوا
این نشریه مطالبی در موضوعات مذهبی، اجتماعی و گاه سیاسی منتشر می‌کرد.[۱۱] این مجله علاوه بر اخبار، به درج مقالات مذهبی، سخنرانی‌ها، تلگراف‌های مراکز دینی و نیز چاپ شرح حال علمای شیعه می‌پرداخت.[۱۲]
یکی از حساسیت‌های این مجله که در شماره‌های مختلف بروز داشته، انتظام در جامعه روحانیت و مبلغین بوده و از نمونه‌های چاپ گزارشی از حوزه علمیه مشهد مدارس و موقوفات آن‌ها به هدف بهبود بخشیدن به وضعیت آن حوزه بوده است.[۱۳]
از دیگر مباحث در این نشریه پرداختن به اخبار دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیة و مسأله وحدت اسلامی بوده است همچنین بحث فلسطین و هندوستان که دو مسأله مهم جهان اسلام بودند با شدت در این نشریه بروز داشت.[۱۴]
رسول جعفریان معتقد است بررسی محتوای این نشریه نشان می‌دهد که تا چه اندازه آن‌ها به مولفه‌هایی که بعدها چارچوب انقلاب اسلامی ایران را تشکیل داد، نزدیک بودند.[۱۵]
پانویس
- ↑ «بررسی نشریات دینی دوره پهلوی دوم، «پرچم اسلام» و دغدغه‌هایش»، وبگاه موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
- ↑ محمدزاده، «معرفی نشریه پرچم اسلام از نشریات دینی تاریخ مطبوعات ایران»، ص۱۴۸.
- ↑ جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی - سیاسی ایران، ۱۳۹۰ش، ص۱۸۶.
- ↑ «بررسی نشریات دینی دوره پهلوی دوم، «پرچم اسلام» و دغدغه‌هایش»، وبگاه موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
- ↑ جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی - سیاسی ایران، ۱۳۹۰ش، ص۱۸۶.
- ↑ «بررسی نشریات دینی دوره پهلوی دوم، «پرچم اسلام» و دغدغه‌هایش»، وبگاه موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
- ↑ محمدزاده، «معرفی نشریه پرچم اسلام از نشریات دینی تاریخ مطبوعات ایران»، ص۱۴۸.
- ↑ محمدزاده، «معرفی نشریه پرچم اسلام از نشریات دینی تاریخ مطبوعات ایران»، ص۱۴۹.
- ↑ سلطان الواعظین، صد مقاله سلطانی، ۱۳۸۴ش، مقدمه.
- ↑ محمدزاده، «معرفی نشریه پرچم اسلام از نشریات دینی تاریخ مطبوعات ایران»، ص۱۵۰
- ↑ «بررسی نشریات دینی دوره پهلوی دوم، «پرچم اسلام» و دغدغه‌هایش»، وبگاه موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
- ↑ جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی - سیاسی ایران، ۱۳۹۰ش، ص۱۸۶.
- ↑ جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی - سیاسی ایران، ۱۳۹۰ش، ص۱۸۶.
- ↑ جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی - سیاسی ایران، ۱۳۹۰ش، ص۱۸۷.
- ↑ جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی - سیاسی ایران، ۱۳۹۰ش، ص۱۸۷.
منابع
- «بررسی نشریات دینی دوره پهلوی دوم، «پرچم اسلام» و دغدغه‌هایش»، وبگاه موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، تاریخ درج مطلب: ۹ خرداد ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۲ اسفند ۱۴۰۱ش.
- جعفریان، رسول، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی - سیاسی ایران، تهران، علم، ۱۳۹۰ش.
- سلطان الواعظین، محمد، صد مقاله سلطانی، تهران، اسلامیه، ۱۳۸۴ش.
- محمدزاده، محمدجعفر، «معرفی نشریه پرچم اسلام از نشریات دینی تاریخ مطبوعات ایران»، مجله مطالعات رسانه و امت، شماره۱، مطالعات رسانه و امت پاییز و زمستان ۱۳۹۳ش.