مقتل الحسین (ابومخنف): تفاوت میان نسخه‌ها

[[لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف|لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف الازدی]] مشهور به ابومخنف، در نیمهٔ دوم قرن اول هجری در [[کوفه]] به دنیا آمد و در سال ۱۵۷ یا ۱۵۸ هجری درگذشت. او کتاب‌های بسیاری نوشته است. نجاشی ۲۸ کتاب و ابن ندیم ۳۰ کتاب برای وی برشمرده است.<ref>صالحی حاجی آبادی، ابراهیم، «پژوهشی در هویت تاریخی مقتل ابی مخنف»، فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری دانشگاه الزهرا(س)، ۱۳۸۸، ش۱۳، ص۵۲.</ref>برخی از آنها عبارت است از:‌ کتاب قتل عثمان، کتاب صفّین، کتاب مقتل محمّد بن أبی بکر، کتاب مقتل أمیر المؤمنین(ع).<ref>الأزدی الغامدی الکوفی أبی مخنف، وقعة الطف، تحقیق: محمد هادی یوسفی غروی، ۱۳۶۷ش، ص۱۷.</ref><br />

مقتل ابی مخنف، نخستین مقتل درباره واقعهٔ عاشورا است.<ref>الأزدی الغامدی الکوفی أبی مخنف، وقعة الطف، تحقیق: محمد هادی یوسفی غروی، ۱۳۶۷ش، ص۷.</ref> زمانی که وی نگارش مقتل الحسین را آغاز کرد، هنوز برخی از شاهدان مورداعتمادِ [[واقعه کربلا|واقعهٔ کربلا]]، در قید حیات بودند.<ref>اسفندیاری، محمد، کتاب‌شناسی تاریخی امام‌حسین، ۱۳۹۱، ص۴۲.</ref> به گفتهٔ نویسندهٔ وقعة الطف، دلیلی بر تشیع ابو مِخنف در دست نیست، اما روشن است که وی متمایل به [[اهل بیت]](ع) بود و به آنان محبت داشته است.<ref>الأزدی الغامدی الکوفی أبی مخنف، وقعة الطف، تحقیق: محمد هادی یوسفی غروی، ۱۳۶۷ش، ص۱۹و۲۰.</ref>

کتاب مقتل الحسین [[ابومخنف]] تا حدود قرن چهارم موجود بوده است، اما بعدها مانند دیگر آثار ابومخنف، از میان رفته است. کتابی که امروزه با نام «مقتل ابومخنف» شهرت دارد، کتابی است مجعول و احتمالاً در قرن ششم ساخته شده است.<ref>اسفندیاری، محمد، کتاب‌شناسی تاریخی امام‌حسین، ۱۳۹۱، ص۴۲؛نیز بنگرید: الأزدی الغامدی الکوفی أبی مخنف، وقعة الطف، تحقیق: محمد هادی یوسفی غروی، ۱۳۶۷ش، ص۲۳.</ref>.

# در صفحۀ ۱۱۳ کتاب آمده است [[طرماح بن عدی|طِرِمّاح بن عَدی]] پس از آنکه هفتاد نفر را از لشکر [[عمر سعد]] کشت، خود نیز کشته شد؛ حال آنکه طبری در تاریخش از ابومخنف نقل می‌کند که طِرِمّاح بن عَدی در کربلا نبوده است.<ref>اسفندیاری، محمد، کتاب‌شناسی تاریخی امام‌حسین، ۱۳۹۱،، ص۴۳؛ نیز بنگرید:الأزدی الغامدی الکوفی أبی مخنف، وقعة الطف، تحقیق: محمد هادی یوسفی غروی، ۱۳۶۷ش، ص۲۴تا۲۶.</ref>

:«ابومخنف لوط بن یحیی از بزرگان محدثین و معتمد ارباب سیر و تواریخ است و مقتل او در نهایت اعتبار.... و لکن افسوس که اصل مقتل بی‌عیب او در دست نیست و این مقتل موجود که به او نسبت می‌دهند، مشتمل است بر بعضی مطالب مُنکَرۀ مخالفِ اصول مذهب و البته آن را اَعادی و جُهّال به جهت پاره‌ای از اغراض فاسده، در آن کتاب داخل کردند و از این جهت از حداعتبار و اعتماد افتاده، بر منفردات آن هیچ وثوقی نیست».<ref>اسفندیاری، محمد، کتاب‌شناسی تاریخی امام‌حسین، ۱۳۹۱، ص۴۳.</ref>

* الأزدی الغامدی الکوفی أبی مخنف، وقة الطف، تحقیق: محمد هادی یوسفی غروی، قم: مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۷ش.

* اسفندیاری، محمد، کتاب‌شناسی تاریخی امام‌حسین، قم، صحیفه خرد، ۱۳۹۱.

* صالحی حاجی آبادی، ابراهیم، «پژوهشی در هویت تاریخی مقتل ابی مخنف»، فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ نگری و تاریخ نگاری دانشگاه الزهرا(س)، ۱۳۸۸، ش۱۳، ص۵۱تا۷۳.

 

 

  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->ندارد