۱۷٬۱۹۲
ویرایش
سید محسن طباطبائی حکیم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| اندازه تصویر =250px | | اندازه تصویر =250px | ||
| سرشناسی =مرجع تقلید | | سرشناسی =[[مرجع تقلید]] | ||
| نام کامل = | | نام کامل = | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| تاریخ تولد = [[۱ شوال]] [[سال ۱۳۰۶ هجری قمری|۱۳۰۶ق]] | | تاریخ تولد = [[۱ شوال]] [[سال ۱۳۰۶ هجری قمری|۱۳۰۶ق]] | ||
| زادگاه =نجف | | زادگاه =[[نجف]] | ||
| تاریخ وفات = [[۲۷ ربیع‌الاول]] [[سال ۱۳۹۰ هجری قمری|۱۳۹۰ق]]/ [[سال ۱۳۴۹ هجری شمسی|۱۳۴۹ش]] | | تاریخ وفات = [[۲۷ ربیع‌الاول]] [[سال ۱۳۹۰ هجری قمری|۱۳۹۰ق]]/ [[سال ۱۳۴۹ هجری شمسی|۱۳۴۹ش]] | ||
| شهر وفات = | | شهر وفات = | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
'''سید محسن طباطبائی حکیم''' ([[سال ۱۳۰۶ هجری قمری| | '''سید محسن طباطبائی حکیم''' ([[سال ۱۳۰۶ هجری قمری|۱۳۰۶]]ـ[[سال ۱۳۹۰ هجری قمری|۱۳۹۰ق]])، [[مرجع تقلید]] [[شیعیان]] در [[قرن ۱۴ هجری قمری|قرن ۱۴ قمری]]، ساکن [[نجف]]. او بعد از درگذشت [[آیت‌الله بروجردی]]، از [[مراجع تقلید]] مشهور بود. سیدمحسن در راستای مقابله با کمونیسم در عراق، عضویت در حزب کمونیست را [[حرام|تحریم]] کرد و در راستای گسترش فعالیت‌های دینی، [[جماعة العلماء فی النجف الاشرف|جماعت العلماء]] را در [[نجف]] پایه‌گذاری کرد. حکیم در جوانی و در جریان جنگ جهانی اول، در دفاع از [[عثمانیان|عثمانی]]، فرماندهی بخشی از عراقیان را بر عهده داشت. او چند کتابخانه در چند کشور خارجی تأسیس کرد. کتاب [[مستمسک العروة الوثقی]] مشهورترین اثر [[فقه|فقهی]] اوست. | ||
تعدادی از فرزندان سید محسن حکیم، توسط | تعدادی از فرزندان سید محسن حکیم، توسط حکومت بعث عراق زندانی و کشته شدند. [[سید محمدباقر حکیم]] مشهورترین فرزند اوست که در سال [[سال ۱۳۸۲ هجری شمسی|۱۳۸۲]]ش در انفجار بمب در [[نجف]] کشته شد. | ||
==زندگی== | ==زندگی== | ||
سید محسن حکیم در [[سال ۱۳۰۶ هجری قمری|۱۳۰۶ق]] در [[نجف]] متولد شد.<ref>قاسمی، ساختار سیاسی - اجتماعی شیعیان عراق، ۱۳۹۳ش، ص۱۶۳-۱۶۴.</ref> پدرش، سید مهدی حکیم، از عالمان نجف بود.<ref>قاسمی، ساختار سیاسی - اجتماعی شیعیان عراق، ۱۳۹۳ش، ص۱۶۳.</ref> محسن، در شش سالگی پدرش را از دست داد.<ref>نگاه کنید به: قاسمی، ساختار سیاسی - اجتماعی شیعیان عراق، ۱۳۹۳ش، ص۱۶۳.</ref> حکیم، ده پسر و چهار دختر داشت. یوسف، محمدرضا، [[سید محمدمهدی حکیم|محمدمهدی]]، کاظم، [[سید محمدباقر حکیم|محمدباقر]]، عبدالهادی، عبدالصاحب، علاءالدین، [[سید عبدالعزیز حکیم|عبدالعزیز،]] و محمدحسین، پسران او هستند. | |||
سال‌های پایانی زندگی سیدمحسن با حبس خانگی و سختگیری بر [[حوزه علمیه]] و [[شیعه|شیعیان]] [[عراق]] و مقاومت وی همراه بود؛ | سال‌های پایانی زندگی سیدمحسن با حبس خانگی و سختگیری بر [[حوزه علمیه]] و [[شیعه|شیعیان]] [[عراق]] و مقاومت وی همراه بود؛ پس از کودتای حسن‌البکر، فشارهای [[حزب بعث]] بر حکیم بیشتر شد و حزب بعث تلاش می‌کرد او تسلیم شود.<ref>تبرّائیان، احیاگر حوزه، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۸۱-۵۶۲.</ref> سید محسن حکیم در [[۲۷ ربیع‌الاول]]، [[سال ۱۳۹۰ هجری قمری|۱۳۹۰ق]]<ref>حائری، روزشمار قمری، ۱۳۸۱ش، ص۸۷.</ref>، در ۸۴ سالگی، بر اثر بیماری در [[بغداد]] درگذشت. پیکر او از [[بغداد]] تا [[کربلا]] و سپس تا [[نجف]] [[تشییع]] شد و در [[مسجد هندی]] و در کنار [[مکتبة الامام الحکیم العامة|کتابخانه‌اش]]، به خاک سپرده شد.<ref>علی‌صغیر، اساطین المرجعیة العُلیا فی النجف الاشرف، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۶۲-۱۶۵.</ref> | ||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
حکیم از هفت سالگی قرائت [[قرآن]] و خواندن و نوشتن، و از | حکیم از هفت سالگی قرائت [[قرآن]] و خواندن و نوشتن، و از نه سالگی تحصیل علوم دینی را آغاز کرد.{{مدرک}} درس‌های مقدماتی، مانند [[ادبیات عرب]] و [[منطق]] و برخی متون [[اصول فقه]] (مانند قوانین و [[معالم الدین و ملاذ المجتهدین (کتاب)|معالم]]) و برخی [[متون فقهی]] (مانند [[شرایع الاسلام|شرایع]] و [[لمعه]]) را نزد برادرش، سید محمود، و دروس مقاطع بالاتر را نزد افرادی چون [[صادق جواهری]] و [[صادق بهبهانی]] خواند.{{مدرک}} | ||
=== اساتید=== | === اساتید=== | ||
حکیم در ۱۳۲۷ق، فراگیری [[نظام درسی حوزه|دروس عالی حوزه]] (دوره خارج) را آغاز کرد و نزد [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]، [[آقاضیاء عراقی]]، [[شیخ علی جواهری]]، [[محمدحسین نائینی]] و [[سید ابوتراب خوانساری|ابوتراب خوانسانی]]، [[فقه]] و [[اصول]] و [[رجال]] را فراگرفت و به درجه [[اجتهاد]] رسید. در [[اخلاق]]، از [[ | حکیم در ۱۳۲۷ق، فراگیری [[نظام درسی حوزه|دروس عالی حوزه]] (دوره خارج) را آغاز کرد و نزد [[محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]، [[آقاضیاء عراقی]]، [[شیخ علی جواهری]]، [[محمدحسین نائینی]] و [[سید ابوتراب خوانساری|ابوتراب خوانسانی]]، [[فقه]] و [[اصول]] و [[رجال]] را فراگرفت و به درجه [[اجتهاد]] رسید. در [[اخلاق]]، از [[سید محمدسعید حبوبی]]، [[باقر قاموسی]]، [[سید علی قاضی طباطبایی]]، [[ملا حسینقلی همدانی]] و [[شیخ علی قمی]] بهره برد.<ref>سراج، الامام محسن الحکیم، بیروت، ج۱، ص۲۷-۲۸؛ تبرائیان، مرجع مجدد امام حکیم، ۱۳۹۰ش، ص۳۵.</ref> | ||
===شاگردان=== | ===شاگردان=== | ||
حکیم از ۱۳۳۳ق، تدریس دوره سطح حوزه و از ۱۳۳۷ق، تدریس دوره [[درس خارج|خارج فقه و اصول]] را آغاز کرد و | حکیم از ۱۳۳۳ق، تدریس دوره سطح حوزه و از ۱۳۳۷ق، تدریس دوره [[درس خارج|خارج فقه و اصول]] را آغاز کرد و بیش از نیم قرن تدریس کرد. شماری از شاگردان او عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|۴}} | {{ستون-شروع|۴}} | ||
*[[محمدتقی آل فقیه]] از علمای [[لبنان]] (درگذشت [[سال ۱۳۷۸ هجری شمسی|۱۳۷۸]]ش) | *[[محمدتقی آل فقیه]] از علمای [[لبنان]] (درگذشت [[سال ۱۳۷۸ هجری شمسی|۱۳۷۸]]ش) | ||
| خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
==دوران مرجعیت== | ==دوران مرجعیت== | ||
[[پرونده:سید ابوالقاسم خویی، سید محسن طباطبایی حکیم، سید محمود شاهرودی و سیدعلی تبریزی.jpg|بندانگشتی|[[سید ابوالقاسم خویی]]، سید محسن طباطبایی حکیم، [[سید محمود حسینی شاهرودی|سید محمود شاهرودی]] و | [[پرونده:سید ابوالقاسم خویی، سید محسن طباطبایی حکیم، سید محمود شاهرودی و سیدعلی تبریزی.jpg|بندانگشتی|[[سید ابوالقاسم خویی]]، سید محسن طباطبایی حکیم، [[سید محمود حسینی شاهرودی|سید محمود شاهرودی]] و سید علی تبریزی.]] | ||
[[پرونده:آیت الله حکیم 3.jpg|بندانگشتی]] | [[پرونده:آیت الله حکیم 3.jpg|بندانگشتی]] | ||
پس از درگذشت [[محمدحسین نائینی|میرزا محمدحسین نائینی]] ([[سال ۱۳۱۵ هجری شمسی|۱۳۱۵]]ش)، برخی مقلدان او به سید محسن حکیم رجوع کردند و پس از درگذشت [[سید ابوالحسن اصفهانی]] ([[سال ۱۳۲۵ هجری شمسی|۱۳۲۵]]ش)، مرجعیت او تثبیت شد. سید محسن حکیم پس از درگذشت [[سید حسین طباطبایی بروجردی|بروجردی]] در [[سال ۱۳۴۰ هجری شمسی|سال ۱۳۴۰ش]]، شهرت بیشتری | پس از درگذشت [[محمدحسین نائینی|میرزا محمدحسین نائینی]] ([[سال ۱۳۱۵ هجری شمسی|۱۳۱۵]]ش)، برخی مقلدان او به سید محسن حکیم رجوع کردند و پس از درگذشت [[سید ابوالحسن اصفهانی]] ([[سال ۱۳۲۵ هجری شمسی|۱۳۲۵]]ش)، مرجعیت او تثبیت شد. سید محسن حکیم پس از درگذشت [[سید حسین طباطبایی بروجردی|بروجردی]] در [[سال ۱۳۴۰ هجری شمسی|سال ۱۳۴۰ش]]، شهرت بیشتری به‌دست آورد.<ref>بامداد، شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ هجری، ۱۳۵۷ش، ج۵، ص۱۹۰.</ref> | ||
===اقدامات فرهنگی - اجتماعی=== | ===اقدامات فرهنگی - اجتماعی=== | ||
شماری از اقدامات فرهنگی و اجتماعی محسن حکیم عبارتند از: | شماری از اقدامات فرهنگی و اجتماعی محسن حکیم عبارتند از: | ||
*احداث یا بازسازی و مرمت ده‌ها [[مسجد]]، [[حسینیه]] و بنای فرهنگی. | *احداث یا بازسازی و مرمت ده‌ها [[مسجد]]، [[حسینیه]] و بنای فرهنگی. | ||
*تأسیس کتابخانه‌ای عمومی | *تأسیس کتابخانه‌ای عمومی [[مکتبة آیة الله الحکیم العامة]] در نجف و ایجاد شعبه‌هایی از آن در برخی شهرهای [[عراق]] و نیز در کشورهایی چون [[اندونزی]]، [[ایران]]، [[بحرین]]، [[پاکستان]]، [[سوریه]]، [[لبنان]]، [[مصر]] و [[هند]]. | ||
*پشتیبانی مادی و معنوی از نشریاتی مانند الاضواء، رسالة الاسلام، النجف، الایمان، الثقافة الاسلامیة و سلسله کتاب‌ها و جزوه‌هایی با عنوان «مِنْ هُدَی النجف». | *پشتیبانی مادی و معنوی از نشریاتی مانند الاضواء، رسالة الاسلام، النجف، الایمان، الثقافة الاسلامیة و سلسله کتاب‌ها و جزوه‌هایی با عنوان «مِنْ هُدَی النجف». | ||
*حمایت از نویسندگان، خطیبان، ادیبان و شاعرانی که فرهنگ اسلامی را گسترش می‌دادند و با اندیشه‌های الحادی و کمونیستی یا انحرافی مقابله می‌کردند. | *حمایت از نویسندگان، خطیبان، ادیبان و شاعرانی که فرهنگ اسلامی را گسترش می‌دادند و با اندیشه‌های الحادی و کمونیستی یا انحرافی مقابله می‌کردند. | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
[[پرونده:تلگراف آیت الله حکیم به جمال عبدالناصر.jpg|150px|بندانگشتی|تلگراف آیت الله حکیم به جمال عبدالناصر]] | [[پرونده:تلگراف آیت الله حکیم به جمال عبدالناصر.jpg|150px|بندانگشتی|تلگراف آیت الله حکیم به جمال عبدالناصر]] | ||
برخی از اقدامات سید محسن حکیم برای ساماندهی حوزه‌های علمیه شیعه عبارتند از: | برخی از اقدامات سید محسن حکیم برای ساماندهی حوزه‌های علمیه شیعه عبارتند از: | ||
*برنامه‌ریزی | *برنامه‌ریزی برای افزایش شمار [[طلبه|طلاب]]؛ چنانکه شمار طلاب در [[حوزه علمیه نجف]]، از ۱۲۰۰ تن به حدود هشت هزار نفر رسید. | ||
*تأسیس مدرسه علوم اسلامی و غنابخشیدن به دروس حوزه با برقراری درس‌هایی چون [[فلسفه]]، [[کلام]]، [[تفسیر]] و [[اقتصاد]]. | *تأسیس مدرسه علوم اسلامی و غنابخشیدن به دروس حوزه با برقراری درس‌هایی چون [[فلسفه]]، [[کلام]]، [[تفسیر]] و [[اقتصاد]]. | ||
*برنامه‌ریزی برای آشنا شدن طلاب با اندیشه‌های | *برنامه‌ریزی برای آشنا شدن طلاب با اندیشه‌های الحادی مانند مارکسیسم، و توجه دادن بزرگان حوزه به خطر آنها. | ||
*تمرکززدایی از حوزه و گسترش حوزه‌های علمیه در شهرها و مناطق دوردست و سایر کشورها مانند [[پاکستان]]، [[عربستان]] و کشورهای آفریقایی. | *تمرکززدایی از حوزه و گسترش حوزه‌های علمیه در شهرها و مناطق دوردست و سایر کشورها مانند [[پاکستان]]، [[عربستان]] و کشورهای آفریقایی. | ||
*اهتمام به تسهیلات و ملزومات تحصیل و اسکان طلاب خارجی؛ از جمله اختصاص مدرسه‌ای در نجف به طلاب [[هند]] و مدرسه‌ای به طلاب [[افغانستان]] و [[کشمیر]].<ref>بَهادلی، الحوزة العلمیة فی النجف، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۴۲.</ref> | *اهتمام به تسهیلات و ملزومات تحصیل و اسکان طلاب خارجی؛ از جمله اختصاص مدرسه‌ای در نجف به طلاب [[هند]] و مدرسه‌ای به طلاب [[افغانستان]] و [[کشمیر]].<ref>بَهادلی، الحوزة العلمیة فی النجف، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۴۲.</ref> | ||