پرش به محتوا

حیوان نجاست‌خوار: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{احکام}}
{{احکام}}
{{مقاله توصیفی فقهی}}
{{مقاله توصیفی فقهی}}
'''حیوان نجاست‌خوار''' یا '''جَلّال''' [[حلال‌گوشت|حیوان حلال‌گوشتی]] که به خوردن مدفوع انسان عادت کرده است. خوردن گوشت، شیر و تخم حیوان نجاست‌خوار [[حرام]] و [[مدفوع]] و [[ادرار]] آن [[نجس]] است. با [[استبراء]] نجاست‌خوار (خوراندن غذای [[طهارت|پاک]] و جلوگیری از خوردن [[نجاست]]) احکام جَلاّله از آن برداشته می‌شود. در [[حدیث|روایات]] مدت‌زمان مشخصی برای [[استبراء]] برخی از حیوانات نجاست‌خوار ذکر شده است و فقیهان مراعات آن را لازم دانسته‌اند.
'''حیوان نجاست‌خوار''' یا '''جَلّال''' [[حلال‌گوشت|حیوان حلال‌گوشتی]] که به خوردن مدفوع انسان عادت کرده است. خوردن گوشت، شیر و تخم حیوان نجاست‌خوار [[حرام]] و [[مدفوع]] و [[ادرار]] آن [[نجس]] است. با [[استبراء]] نجاست‌خوار (خوراندن غذای [[طهارت|پاک]] و جلوگیری از خوردن [[نجاست]]) احکام جَلاّله از آن برداشته می‌شود.  
 
مدت‌زمان استبراء حیوانات نسبت به یکدیگر متفاوت است بنا بر نظر مشهور فقیهان، مدت‌زمان لازم برای استبراء شتر چهل روز، گاو بیست روز، گوسفند ده روز، اردک پنج روز و مرغ سه روز است.


== مفهوم‌شناسی==
== مفهوم‌شناسی==
خط ۲۸: خط ۳۰:


===مدت‌زمان استبراء===
===مدت‌زمان استبراء===
به نظر بیشتر فقیهان مدت‌زمان لازم برای استبراء شتر چهل روز، برای گاو بیست روز، برای گوسفند ده روز، برای اردک پنج روز و برای مرغ سه روز است.<ref> شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷، ج۶، ص۸۶؛ ابن‌براج، المهذب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۴۲۸؛ محقق حلی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۷۰-۱۷۳؛ علامه حلی، تحریر الأحکام الشرعیة، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۶۳۳-۶۳۵.</ref> این مدت در [[حدیث|روایات]] مشهور ذکر شده و فقها مراعات آن را لازم می‌دانند.<ref> طباطبایی، ریاض المسائل، ۱۴۱۸ق، ج۱۳، ص۳۸۶.</ref> در احادیث غیرمشهور برای اردک سه،<ref>صدوق، من لا یحضر، ۱۴۱۳ق، ج‏۳، ص۳۳۸ و ۳۳۹.</ref>، شش<ref>صدوق، من لایحضر، ۱۴۱۳ق، ج‏۳، ص۳۳۸ و ۳۳۹.</ref> و هفت روز،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۵۲.</ref> برای گوسفند هفت<ref>ابن اشعث، الجعفریات، مکتبة النینوی، الحدیثة، ص۲۷.</ref> و چهارده روز،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۵۲.</ref> و برای گاو سی روز،<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۵۳.</ref> به‌عنوان مدت‌زمان استبراء ذکر شده است، البته در همه روایات برای استبراء شتر چهل روز و برای مرغ فقط سه روز بیان شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۵۱ و ۲۵۳؛ صدوق، من لا یحضر، ۱۴۱۳ق، ج‏۳، ص۳۳۸ و ۳۳۹؛ ابن اشعث، الجعفریات، مکتبة النینوی، الحدیثة، ص۲۷.</ref>
به نظر بیشتر فقیهان مدت‌زمان لازم برای استبراء شتر چهل روز، گاو بیست روز، گوسفند ده روز، اردک پنج روز و مرغ سه روز است.<ref> شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷، ج۶، ص۸۶؛ ابن‌براج، المهذب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۴۲۸؛ محقق حلی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۷۰-۱۷۳؛ علامه حلی، تحریر الأحکام الشرعیة، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۶۳۳-۶۳۵.</ref> این مدت در [[حدیث|روایات]] مشهور ذکر شده و فقها مراعات آن را لازم می‌دانند.<ref> طباطبایی، ریاض المسائل، ۱۴۱۸ق، ج۱۳، ص۳۸۶.</ref> در احادیث غیرمشهور برای اردک سه،<ref>صدوق، من لا یحضر، ۱۴۱۳ق، ج‏۳، ص۳۳۸ و ۳۳۹.</ref>، شش<ref>صدوق، من لایحضر، ۱۴۱۳ق، ج‏۳، ص۳۳۸ و ۳۳۹.</ref> و هفت روز،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۵۲.</ref> برای گوسفند هفت<ref>ابن اشعث، الجعفریات، مکتبة النینوی، الحدیثة، ص۲۷.</ref> و چهارده روز،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۵۲.</ref> و برای گاو سی روز،<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۵۳.</ref> به‌عنوان مدت‌زمان استبراء ذکر شده است، البته در همه روایات برای استبراء شتر چهل روز و برای مرغ فقط سه روز بیان شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۵۱ و ۲۵۳؛ صدوق، من لا یحضر، ۱۴۱۳ق، ج‏۳، ص۳۳۸ و ۳۳۹؛ ابن اشعث، الجعفریات، مکتبة النینوی، الحدیثة، ص۲۷.</ref>


مدت‌زمان لازم برای استبراء برخی از حیوانات مانند خروس، بوقلمون، غاز، کبک، بلدرچین، بز، آهو و غیره در روایات ذکر نشده است.{{مدرک}} برخی از فقیهان پرندگان شبیه به مرغ و اردک را در حکم آن دو یکسان دانسته‌اند.<ref>علامه حلی، قواعد الأحکام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۳۲۸؛ شهید اول، اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ص۲۳۶؛ علامه حلی، إرشاد الأذهان، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۱۱۲.</ref> اما بعضی از آنها معتقدند استبراء تمام حیواناتی که مدت‌زمان مشخصی برای آنها در روایات بیان نگردیده، تا زمانی که صفت نجاست‌خوار از آن زائل شده و در عرف مردم دیگر به آن صفت شناخته نشود، ادامه می‌یابد.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشی)، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۲۷۸.</ref>
مدت‌زمان لازم برای استبراء برخی از حیوانات مانند خروس، بوقلمون، غاز، کبک، بلدرچین، بز، آهو و غیره در روایات ذکر نشده است.{{مدرک}} برخی از فقیهان پرندگان شبیه به مرغ و اردک را در حکم آن دو یکسان دانسته‌اند.<ref>علامه حلی، قواعد الأحکام، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۳۲۸؛ شهید اول، اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ص۲۳۶؛ علامه حلی، إرشاد الأذهان، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۱۱۲.</ref> اما بعضی از آنها معتقدند استبراء تمام حیواناتی که مدت‌زمان مشخصی برای آنها در روایات بیان نگردیده، تا زمانی که صفت نجاست‌خوار از آن زائل شده و در عرف مردم دیگر به آن صفت شناخته نشود، ادامه می‌یابد.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی (المحشی)، ۱۴۱۹ق، ج۱، ص۲۷۸.</ref>