پرش به محتوا

حجاز: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۰ فوریهٔ ۲۰۲۲
جز
(پیوند میان ویکی و حذف از مبدا ویرایش)
imported>Fayaz
خط ۴۱: خط ۴۱:


=== ظهور اسلام ===
=== ظهور اسلام ===
پس از ظهور اسلام، حجاز از‌ شأن و منزلت بیشتری برخوردار شد و دولت اسلامی که [[پیامبر(ص)]] مؤسس آن بود، موجب وحدت شبه جزیره شد.<ref>رجوع کنید به صالح احمد علی، ص۷ـ۸</ref> پس از وفات پیامبر اکرم(ص) در آغاز سال یازدهم، اهتمام خلفا بیشتر صرف گسترش حاکمیت اسلام در [[جزیرة العرب]] و نواحی دیگر شد. پس از کشته شدن [[عثمان بن عفان]] در سال ۳۵ و انتقال خلافت به [[امام علی(ع) |علی بن ابی طالب]](ع)، آن حضرت مرکز خلافت را به [[کوفه]] منتقل کرد. در همین اوان، بخش اعظمی از قبایل بزرگ مهاجرت کردند. در سال ۴۱، خلافت به [[معاویه|معاویة بن ابی سفیان]] رسید و او سرزمین شام را مرکز حکومت خود و [[دمشق]] را پایتخت دولت اسلامی کرد.<ref>الموسوعةالعربیة، ج۸، ص۶۵</ref>
پس از ظهور اسلام، حجاز از‌ شأن و منزلت بیشتری برخوردار شد و دولت اسلامی که [[پیامبر(ص)]] مؤسس آن بود، موجب وحدت شبه جزیره شد.<ref>رجوع کنید به صالح احمد علی، ص۷ـ۸</ref> پس از وفات پیامبر اکرم(ص) در آغاز [[سال ۱۱ هجری قمری|سال یازدهم قمری]]، اهتمام خلفا بیشتر صرف گسترش حاکمیت اسلام در [[جزیرة العرب]] و نواحی دیگر شد. پس از کشته شدن [[عثمان بن عفان]] در [[سال ۳۵ هجری قمری|سال ۳۵ق]] و انتقال خلافت به [[امام علی(ع) |علی بن ابی طالب]](ع)، او مرکز حکومتش را از [[مدینه]] به [[کوفه]] منتقل کرد. در همین اوان، بخش بزرگی از قبایل به کوفه مهاجرت کردند. در [[سال ۴۱ هجری قمری|سال ۴۱ق]]، خلافت به [[معاویه|معاویة بن ابی سفیان]] رسید و او سرزمین شام را مرکز حکومت خود و [[دمشق]] را پایتخت دولت اسلامی کرد.<ref>الموسوعةالعربیة، ج۸، ص۶۵</ref>


انتقال مرکز سیاسی به شام در دوره [[امویان]] و سپس به [[بغداد]] در دوران [[عباسیان]]، از اهمیت حجاز و شهرهای مکه و مدینه نکاست.<ref>رجوع کنید به بیضون، ص۱۱ـ ۱۲</ref> در دوران امویان و عباسیان حجاز، که ایالتی تابع حکومت‌های مذکور بود، منزلت دینی خود را در میان مسلمانان جهان حفظ کرد.<ref>مالکی، ص۲۳</ref>
انتقال مرکز سیاسی به شام در دوره [[امویان]] و سپس به [[بغداد]] در دوران [[عباسیان]]، از اهمیت حجاز و شهرهای مکه و مدینه نکاست.<ref>رجوع کنید به بیضون، ص۱۱ـ ۱۲</ref> در دوران امویان و عباسیان، حجاز که ایالتی تابع حکومت‌های مذکور بود، منزلت دینی خود را در میان مسلمانان جهان حفظ کرد.<ref>مالکی، ص۲۳</ref> در دوره امویان، مدینه مرکز سرزمین حجاز بود و فقط در دوره خلافت [[عبدالله بن زبیر]] (۶۴ـ۷۳) [[مکه]] مرکز حجاز گردید.<ref>الموسوعة العربیة، ج۸، ص۶۵</ref> در[[سال ۱۴۵ هجری قمری|سال ۱۴۵ق]]، محمد بن عبداللّه معروف به [[محمد نفس زکیه|نفس زکیه]]، از سادات بنی حسن، در مدینه بر [[منصور عباسی]] خروج کرد و بر مدینه و مکه و [[یمن]] مسلط شد، امّا پس از دو ماه و نیم در نبرد با سپاه عباسیان شکست خورد و کشته شد. منصور [[علویان]] را از دریافت اموال محروم کرد و حجاز در فقر به سر می‌برد و بی‌رونقی و رکود علم و فرهنگ در این سرزمین پدید آمد ولی علم حدیث و [[فقه]] چندان تحت تأثیر قرار نگرفت.<ref>الموسوعة العربیة، ج۸، ص۶۵</ref>


در دوره امویان، [[مدینه]] مرکز سرزمین حجاز بود و فقط در دوره خلافت [[عبدالله بن زبیر]] (۶۴ـ۷۳) [[مکه]] مرکز حجاز گردید.<ref>الموسوعة العربیة، ج۸، ص۶۵</ref>
در [[سال ۳۰۱ هجری قمری| ۳۰۱ق]]، علویان به رهبری محمد بن سلیمان، از نوادگان سلیمان بن [[داوود]] فرزند [[حسن مثنی|حسن مُثَنّی]] (فرزند [[امام حسن مجتبی]])، در مکه مراسم [[حج]] و تجمع حجاج را مغتنم شمردند و به اماراتی که تحت تسلط عباسیان بود دست یافتند و محمد بن سلیمان خود را خلیفه مسلمانان اعلام کرد.<ref>رجوع کنید به قلقشندی، ج۴، ص۲۶۷ـ ۲۶۸؛ محمد جمال الدین سرور، ص۱۹؛ دحلان، ص۱۵</ref>
 
در سال ۱۴۵، محمد بن عبداللّه معروف به [[محمد نفس زکیه|نفس زکیه]]، از سادات بنی حسن، در مدینه بر [[منصور عباسی]] خروج کرد و بر مدینه و مکه و [[یمن]] مسلط شد، امّا پس از دو ماه و نیم در نبرد با سپاه عباسیان شکست خورد و کشته شد. قساوت والیان عباسی در رفتار با آل علی مشهور است، منصور آنها را از دریافت اموال محروم کرده بود و حجاز در فقر به سر می‌برد. این فقر و عوامل دیگر، موجب بی‌رونقی و رکود علم و فرهنگ در این سرزمین شد، ولی علم حدیث و [[فقه]] چندان تحت تأثیر قرار نگرفت.<ref>الموسوعة العربیة، ج۸، ص۶۵</ref>
 
در سال ۳۰۱، [[علویان]] به رهبری محمد بن سلیمان، از نوادگان سلیمان بن [[داوود]] فرزند [[حسن مثنی|حسن مُثَنّی]] (فرزند [[امام حسن مجتبی]])، در مکه مراسم [[حج]] و تجمع حجاج را مغتنم شمردند و به اماراتی که تحت تسلط عباسیان بود دست یافتند و محمد بن سلیمان خود را خلیفه مسلمانان اعلام کرد.<ref>رجوع کنید به قلقشندی، ج۴، ص۲۶۷ـ ۲۶۸؛ محمد جمال الدین سرور، ص۱۹؛ دحلان، ص۱۵</ref>


با ضعف خلافت [[عباسیان]]، شورش در سرزمین حجاز آغاز شد. قحطی و گرسنگی و نیز حمله [[قرامطه]] بحرین به کاروان‌های حجاج، موجب آزار اهالی حجاز شد. حجاز مدتی در بین حاکمان مختلف دست به دست می‌شد.
با ضعف خلافت [[عباسیان]]، شورش در سرزمین حجاز آغاز شد. قحطی و گرسنگی و نیز حمله [[قرامطه]] بحرین به کاروان‌های حجاج، موجب آزار اهالی حجاز شد. حجاز مدتی در بین حاکمان مختلف دست به دست می‌شد.
کاربر ناشناس