احادیث طینت: تفاوت میان نسخه‌ها

مدلول اولیه روایات طینت را نشان‌دهنده سرنوشتی از پیش تعین شده برای انسان‌ها دانسته‌اند که با ظاهر [[آیات]] و روایاتی که عاقبت هر کسی را ساخته دست خود و در نتیجه اعمالش می‌داند، ناسازگار است؛<ref>محمودی و حسینی،‌ «دیدگاه علامه طباطبایی پیرامون احادیث طینت در تبیین شعادت و شقاوت انسان»،  ص۷۸.</ref> به صورتی که ظاهر این روایات را بیش از هر چیز منافی با [[جبر و اختیار|اختیار آدمی]] و [[عدل الهی]] دانسته‌اند.<ref>شبر، مصابیح الانوار، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۳۵.</ref> این ناسازگاری ظاهری سبب شده تا این مسأله را از سخت‌ترین مباحث [[درایه الحدیث|حدیث‌شناسی]] محسوب کنند.<ref>امام خمینی، مصباح الهدایه، ۱۳۷۳ش، ص۱۱۰.</ref> حدیث‌پژوهان و اندیشمندان شیعه دیدگاه‌های متعددی در خصوص رد یا قبول و نحوه سازگار کردن این روایات با سایر آموزه‌های دینی اتخاذ کرده‌اند. [[علامه مجلسی]] در [[مراة العقول]]<ref>مجلسی، مراة العقول، ۱۴۰۴، ج۷، ص۱۵.</ref> پنج نظر و [[علامه شبر]] در [[مصابیح الانوار]]<ref>شبر، مصابیح الانوار، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۳۵-۳۹.</ref> نه قول در این باره نقل کرده‌اند. این دیدگاه‌ها را می‌توان در سه دسته کلی دیدگاه‌های حذفی، دیدگاه سکوت و دیدگاه‌های تأویلی تقسیم‌بندی کرد.

=== دیدگاه‌های حذفی ===

* عده‌ای نیز این روایات را [[جعل حدیث|ساخته و پرداخته]] [[غالیان]] برای نشان دادن تفاوت آفرینش ائمه(ع) با سایر انسان‌ها می‌دانند؛ بنابراین به خاطر ضعف سند باید کنار گذاشته شود.<ref>مدرسی طباطبایی، مکتب در فرآیند تکامل، ۱۳۸۹ش، ص۷۰.</ref>

===دیدگاه سکوت===

[[علامه مجلسی]] احادیث طینت را ازجمله اخبار متشابه و سخت می‌داند، به همین دلیل به نظر او نباید بیش از حد در بحث و بررسی این گونه اخبار وارد شد و عقل ما از احاطه به حقیقت این اخبار عاجز است؛ پس  مفاد این اخبار را تعبداً می‌پذیرد و تحلیل و [[تفسیر]] آن را به خود ائمه(ع) واگذار می‌کند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۲۶۰.</ref>