پرش به محتوا

درکات جهنم: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱ دسامبر ۲۰۱۸
جز
بازنویسی متن «پایین‌ترین درکه جهنم» با محوریت «درکه» به جای «منافقان»
imported>Shadiba
جز (بازنویسی متن «پایین‌ترین درکه جهنم» با محوریت «درکه» به جای «منافقان»)
خط ۱۲: خط ۱۲:


::'''ابواب، طبقات و درکات جهنم''':  بر اساس [[آیه]] ۴۴ [[سوره حجر]] جهنم هفت در دارد و آیات ۲۹ [[سوره نحل]] و ۷۶ [[سوره غافر]] گفته است از [[درهای جهنم]] وارد شوید. در برخی از [[روایات]]، این هفت در به هفت طبقه تفسیر شده است.<ref>جوادی آملی، معاد در قرآن، ۱۳۹۴ش، ص۴۲۶؛ برای اطلاع از مجموعه احادیث درباره بهشت و دوزخ نگاه کنید به: محمدی ری‌شهری، بهشت و دورخ از نگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۰ش.</ref> در روایتی از [[امام باقر(ع)]] نام این هفت طبقه چنین است: [[جحیم]]، لَظیٰ، سَقَر، حُطَمه، [[هاویه]]، سَعیر، [[جهنم]].<ref>جوادی آملی، معاد در قرآن، ۱۳۹۴ش، ص۴۲۶ـ۴۲۸ (به نقل از: نور الثقلین، ج۳، ص۱۷، ح۶۰).</ref> و در برخی از [[احادیث]]، محل و تفاوت (پایین و بالا بودن نسبت به یکدیگر) این طبقات بیان شده است.<ref>جوادی آملی، معاد در قرآن، ۱۳۹۴ش، ص۴۲۸ـ۴۲۹ (به نقل از: نور الثقلین، ج۳، ص۱۷، ح۶۴).</ref> طبق روایتی از امام باقر(ع)، [[پیامبر اسلام]] در شب [[معراج]] یکی از طبقات [[دوزخ]] را دیده است. .<ref>جوادی آملی، معاد در قرآن، ۱۳۹۴ش، ص۴۲۸ـ۴۲۹ (به نقل از: بحار الانوار، ج۸، ص۲۸۴، ح۹).</ref> در آیین [[زردشت]]، دوزخ سه طبقه دارد.<ref>لغت‌نامه دهخدا، ماده «دوزخ».</ref> یکی از چهار احتمالی که مفسران برای [[درهای جهنم]] بیان کرده‌اند این است که به معنای طبقات و درکات باشد.<ref>عشریه، «بررسی ابواب جهنم در قرآن»،‌ مشکوة، ۱۳۹۶ش، ص ۲۸ و ۳۰.</ref>  
::'''ابواب، طبقات و درکات جهنم''':  بر اساس [[آیه]] ۴۴ [[سوره حجر]] جهنم هفت در دارد و آیات ۲۹ [[سوره نحل]] و ۷۶ [[سوره غافر]] گفته است از [[درهای جهنم]] وارد شوید. در برخی از [[روایات]]، این هفت در به هفت طبقه تفسیر شده است.<ref>جوادی آملی، معاد در قرآن، ۱۳۹۴ش، ص۴۲۶؛ برای اطلاع از مجموعه احادیث درباره بهشت و دوزخ نگاه کنید به: محمدی ری‌شهری، بهشت و دورخ از نگاه قرآن و حدیث، ۱۳۹۰ش.</ref> در روایتی از [[امام باقر(ع)]] نام این هفت طبقه چنین است: [[جحیم]]، لَظیٰ، سَقَر، حُطَمه، [[هاویه]]، سَعیر، [[جهنم]].<ref>جوادی آملی، معاد در قرآن، ۱۳۹۴ش، ص۴۲۶ـ۴۲۸ (به نقل از: نور الثقلین، ج۳، ص۱۷، ح۶۰).</ref> و در برخی از [[احادیث]]، محل و تفاوت (پایین و بالا بودن نسبت به یکدیگر) این طبقات بیان شده است.<ref>جوادی آملی، معاد در قرآن، ۱۳۹۴ش، ص۴۲۸ـ۴۲۹ (به نقل از: نور الثقلین، ج۳، ص۱۷، ح۶۴).</ref> طبق روایتی از امام باقر(ع)، [[پیامبر اسلام]] در شب [[معراج]] یکی از طبقات [[دوزخ]] را دیده است. .<ref>جوادی آملی، معاد در قرآن، ۱۳۹۴ش، ص۴۲۸ـ۴۲۹ (به نقل از: بحار الانوار، ج۸، ص۲۸۴، ح۹).</ref> در آیین [[زردشت]]، دوزخ سه طبقه دارد.<ref>لغت‌نامه دهخدا، ماده «دوزخ».</ref> یکی از چهار احتمالی که مفسران برای [[درهای جهنم]] بیان کرده‌اند این است که به معنای طبقات و درکات باشد.<ref>عشریه، «بررسی ابواب جهنم در قرآن»،‌ مشکوة، ۱۳۹۶ش، ص ۲۸ و ۳۰.</ref>  
[[علامه طباطبایی]] در تفسیر [[المیزان فی تفسیر القرآن|المیزان]] بر این باور است: در [[قرآن]]، چگونگی [[درهای جهنم]] و این که آیا طبقات یا درکات جهنم هستند، صریحاً بیان نشده است؛ اما با توجه به [[آیات]] دیگر قرآن معنای درکات برای ابواب صحیح‌تر است. علامه طباطبایی معنای هفت در داشتن جهنم را به این که هفت نوع عذاب وجود دارد نیز تفسیر کرده است. بر این اساس هفت نوع [[گناه]] مستوجب آتش است و البته برای هر یک از این گناهان راه‌های مختلفی وجود دارد. به نظر او اگر آیه ۴۴ سوره حجر چنین معنایی داشته باشد، روایاتی که درباره طبقه‌بندی عذاب‌های جهنم آمده است مؤید آن خواهد بود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۱۷۰ و ج۱۷، ص۳۵۲.</ref>
::[[علامه طباطبایی]] در تفسیر [[المیزان فی تفسیر القرآن|المیزان]] بر این باور است: در [[قرآن]]، چگونگی [[درهای جهنم]] و این که آیا طبقات یا درکات جهنم هستند، صریحاً بیان نشده است؛ اما با توجه به [[آیات]] دیگر قرآن معنای درکات برای ابواب صحیح‌تر است. علامه طباطبایی معنای هفت در داشتن جهنم را به این که هفت نوع عذاب وجود دارد نیز تفسیر کرده است. بر این اساس هفت نوع [[گناه]] مستوجب آتش است و البته برای هر یک از این گناهان راه‌های مختلفی وجود دارد. به نظر او اگر آیه ۴۴ سوره حجر چنین معنایی داشته باشد، روایاتی که درباره طبقه‌بندی عذاب‌های جهنم آمده است مؤید آن خواهد بود.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۱۷۰ و ج۱۷، ص۳۵۲.</ref>


::'''تعداد درکات جهنم''': تعداد درکات جهنم همانند طبقات آن هفت عدد است.<ref>طبرسى، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۵۲۰.</ref> و در تفسیر [[مجمع البیان]] از ضحاک نقل شده است که در هر درکه گروه خاصی عذاب می‌شوند: درکه اول: اهل [[توحید]] بر اساس اعمال و عمرشان در دنیا؛ درکه دوم: [[یهود|یهودیان]]؛ درکه سوم: [[مسیحیت|مسیحیان]]؛ درکه چهارم: [[صابئین]]؛ درکه پنجم: [[مجوس|مجوسیان]]؛ درکه ششم: [[شرک|مشرکان]] از اعراب؛ درکه هفتم: [[منافقان]].<ref>طبرسى، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۵۲۰.</ref>
::'''تعداد درکات جهنم''': تعداد درکات جهنم همانند طبقات آن هفت عدد است.<ref>طبرسى، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۵۲۰.</ref> و در تفسیر [[مجمع البیان]] از ضحاک نقل شده است که در هر درکه گروه خاصی عذاب می‌شوند: درکه اول: اهل [[توحید]] بر اساس اعمال و عمرشان در دنیا؛ درکه دوم: [[یهود|یهودیان]]؛ درکه سوم: [[مسیحیت|مسیحیان]]؛ درکه چهارم: [[صابئین]]؛ درکه پنجم: [[مجوس|مجوسیان]]؛ درکه ششم: [[شرک|مشرکان]] از اعراب؛ درکه هفتم: [[منافقان]].<ref>طبرسى، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۵۲۰.</ref>
خط ۱۸: خط ۱۸:
::'''انواع عذاب در درکات جهنم''': درکات جهنم از حیث نوع عذاب متفاوت هستند.<ref>ملاحویش، بیان المعانى، ۱۳۸۲ق، ج۴، ص۱۵۷؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۱۱۸.</ref> در نگاه مؤلف [[تفسیر روح البیان]]، خداوند نفس آدمی را بر وضعیت و صورت جهنم خلق کرده است و بر اساس هر هفت درکه جهنم، هفت صفت در نفس قرار داده است که راه ورود به جهنم است: کبر، حرص، شهوت، حسد، غضب، بخل و حقد؛ پس اگر کسی خویش را از این صفات [[تزکیه]] کند، از درکات پست [[جهنم]] می‌گذرد و به درجات بلند [[بهشت]] می‌رسد.<ref>حقى بروسوى، تفسیر روح البیان، بی‌تا، ج۲، ص۶۲.</ref>  
::'''انواع عذاب در درکات جهنم''': درکات جهنم از حیث نوع عذاب متفاوت هستند.<ref>ملاحویش، بیان المعانى، ۱۳۸۲ق، ج۴، ص۱۵۷؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۱۱۸.</ref> در نگاه مؤلف [[تفسیر روح البیان]]، خداوند نفس آدمی را بر وضعیت و صورت جهنم خلق کرده است و بر اساس هر هفت درکه جهنم، هفت صفت در نفس قرار داده است که راه ورود به جهنم است: کبر، حرص، شهوت، حسد، غضب، بخل و حقد؛ پس اگر کسی خویش را از این صفات [[تزکیه]] کند، از درکات پست [[جهنم]] می‌گذرد و به درجات بلند [[بهشت]] می‌رسد.<ref>حقى بروسوى، تفسیر روح البیان، بی‌تا، ج۲، ص۶۲.</ref>  


::'''پایین‌ترین درکه جهنم''': طبق آیه ۱۴۵ [[سوره نساء]]، [[منافقان]] در پایین‌ترین نقطه و قعر جهنم (دَرَک اَسفَل) قرار دارند: «إِنَّ الْمُنافِقینَ فِی الدَّرْک الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ». این آیه به صورت صریح و روشن مسیر و سرانجام منافقان را بیان می‌کند<ref>مکارم، الأمثل فى تفسیر، ۱۴۲۱ق، ج۳، ص۵۰۵.</ref> و نشان‌دهنده این نکته است که در نظر [[قرآن]] و [[اسلام]]، نفاق از انواع [[کفر]] شدیدتر است و منافقان دورترین مخلوقان به خدایند<ref>مکارم، الأمثل فى تفسیر، ۱۴۲۱ق، ج۳، ص۵۰۴.</ref> و از آن جا که مراتب نفاق به تعداد منافقان است، هر یکی از آن‌ها به حسب عناد و سیرت خود در مرتبه‌ای از درکات جهنم قرار می‌گیرند و هیچ کمکی مانند [[شفاعت]]، تخفیف یا تأخیر در عقوبت، به آن‌ها نمی‌شود؛<ref>حسینى، انوار درخشان، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۲۵۷.</ref> مگر کسانی که طبق آیه ۱۴۶ [[سوره نساء]] («إِلَّا الَّذِینَ تابُوا وَ أَصْلَحُوا وَ اعْتَصَمُوا بِاللَّهِ.....»)، از نفاق [[توبه]] و عقیده و رفتارشان را اصلاح کنند، به [[خدا]] تمسک بجویند و در دینداری خالص و بدون [[ریا]] باشند که در این صورت جزو [[مؤمنان]] خواهند بود.<ref>حسینى، تبیین القرآن، ۱۴۲۳ق، ص۱۱۲.</ref> آیه ۱۴۵ سوره نساء اگرچه درباره منافقان است اما مانعی وجود ندارد که غیر از منافقان نیز در این جایگاه وارد نشوند.<ref>شیخ طوسی، التبیان، بی‌تا، ج۳، ص۳۶۸.</ref> همچنین [[تفسیر|مفسران]] یکی از احتمالات تفسیری از تعبیر قرآنی «[[اَسْفَلَ سافِلین]]» را در آیه ۵ [[سوره تین]]، [[طبقات جهنم]] و پایین‌ترین مرتبه [[عذاب]] دانسته‌اند.<ref>طبرسى، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۷۷۶.</ref>
::'''پایین‌ترین درکه جهنم''': طبق آیه ۱۴۵ [[سوره نساء]]، پایین‌ترین نقطه و قعر جهنم (دَرَک اَسفَل)، به [[منافقان]] تعلق دارد: «إِنَّ الْمُنافِقینَ فِی الدَّرْک الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ». این آیه، ضمن این که صریح و روشن، مسیر و سرانجام منافقان را بیان می‌کند<ref>مکارم، الأمثل فى تفسیر، ۱۴۲۱ق، ج۳، ص۵۰۵.</ref> نشان می‌دهد از نظر [[قرآن]] و [[اسلام]]، نفاق از انواع [[کفر]] شدیدتر است و منافقان دورترین مخلوقان به خدایند<ref>مکارم، الأمثل فى تفسیر، ۱۴۲۱ق، ج۳، ص۵۰۴.</ref> و در پایین‌ترین درکه جهنم قرار می‌گیرند. و چون مراتب نفاق به تعداد منافقان است، هر کدامشان به اندازه عناد و سیرت خود در مرتبه‌ای از درکات جهنم جای می‌گیرند و هیچ کمکی مانند [[شفاعت]]، تخفیف یا تأخیر در عقوبت، به آن‌ها نمی‌شود؛<ref>حسینى، انوار درخشان، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۲۵۷.</ref> مگر کسانی که طبق آیه ۱۴۶ [[سوره نساء]] («إِلَّا الَّذِینَ تابُوا وَ أَصْلَحُوا وَ اعْتَصَمُوا بِاللَّهِ.....»)، از نفاق [[توبه]] و عقیده و رفتارشان را اصلاح کنند، به [[خدا]] تمسک بجویند و در دینداری خالص و بدون [[ریا]] باشند که در این صورت جزو مؤمنان خواهند بود.<ref>حسینى، تبیین القرآن، ۱۴۲۳ق، ص۱۱۲.</ref> این آیه پایین‌ترین درکه از درکات جهنم را از آنِ منافقان می‌داند اما مانعی وجود ندارد که غیر از منافقان نیز در این جایگاه وارد شوند.<ref>شیخ طوسی، التبیان، بی‌تا، ج۳، ص۳۶۸.</ref> همچنین [[تفسیر|مفسران]] یکی از احتمالات تفسیری از تعبیر قرآنی «[[اَسْفَلَ سافِلین]]» را در آیه ۵ [[سوره تین]]، [[طبقات جهنم]] و پایین‌ترین مرتبه [[عذاب]] دانسته‌اند.<ref>طبرسى، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۷۷۶.</ref>


::'''برخی درکات جهنم''': در بعضی از [[تفسیر|تفاسیر]]، بر اساس اقوال مفسران یا [[روایات]]، برخی از تعابیر قرآن را درباره جهنم، نام یکی از درکات جهنم شمرده شده است:
::'''برخی از درکات جهنم''': در بعضی از [[تفسیر|تفاسیر]]، بر اساس اقوال مفسران یا [[روایات]]، برخی از تعابیر قرآن را درباره جهنم، نام یکی از درکات جهنم شمرده شده است:
{{ستون-شروع|2}}
{{ستون-شروع|2}}
*سَقَر.<ref>طبرسى، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵۸۶؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۸۷.</ref>
*سَقَر.<ref>طبرسى، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵۸۶؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۸۷.</ref>
کاربر ناشناس