پرش به محتوا

نماز میت: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۱۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۷: خط ۷:


==تعریف==
==تعریف==
نماز میت، به دعاهایی و تکبیرهایی گفته می‌شود که واجب است مسلمانان پس از غسل و [[کفن]] و قبل از [[دفن]] بر جنازه مسلمان بخوانند. درباره اینکه آیا آنچه که به نام نماز میت مشهور شده، حقیقتا نماز است یا دعا دو وجه است. از این رو شرط بودن پوشاندن عورت و طهارت در آن بر فرضی است که نماز باشد چراکه مانند دیگر نمازها طهارت و پوشاندن عورت در آن شرط است و شرط نبودن رکوع، سجود، طهارت و ... بر فرضی است که نماز میت در حقیقت نماز نیست بلکه دعا برای میت است.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۴۲۷، پاورقی ش۳.</ref>
نماز میت، به دعاهایی و تکبیرهایی گفته می‌شود که واجب است مسلمانان پس از غسل و [[کفن]] و قبل از [[دفن]] بر جنازه مسلمان بخوانند. در رساله‌های مراجع تقلید آمده است که در نماز میت طهارت بدن و لباس نمازگرار شرط نیست<ref>برای نمونه نگاه کنید به: سیستانی، رساله توضیح المسائل، ص۵۸۵.</ref> چراکه نماز میت در حقیقت نماز نیست بلکه دعای برای میت است و در فرض نماز بودن، طهارت و... که در نمازهای دیگر شرط است در آن هم شرط خواهد بود.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۴۲۷، پاورقی ش۳.</ref>
 
==چگونگی==
==چگونگی==
جنازه میت را رو به [[قبله]] قرار می‌دهند به گونه‌ای که سر میت در سمت راست و پاهایش در سمت چپ نمازگزار قرار گیرد. نمازگزار در حالت ایستاده پس از نیت نماز میت پنج تکبیر می‌گوید که پس از هر یک از چهار تکبیر اول دعاهای خاصی خوانده شده و با تکبیر پنجم نماز پایان می‌یابد.<ref>نگاه کنید به: شهید اول، الدروس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۲-۱۱۳.</ref> گفته شده است که اگر میت [[منافق]] باشد پس از تکبیر چهارم نماز پایان می‌یابد چرا که [[امام صادق(ع)]] نقل کرده<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۱۷.</ref>  [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم|پیامبر]] در نمازی که بر منافقی خواند پس از تکبیر چهارم نماز را تمام کرد.
جنازه میت را رو به [[قبله]] قرار می‌دهند به گونه‌ای که سر میت در سمت راست و پاهایش در سمت چپ نمازگزار قرار گیرد. نمازگزار در حالت ایستاده پس از نیت نماز میت پنج تکبیر می‌گوید که پس از هر یک از چهار تکبیر اول دعاهای خاصی خوانده شده و با تکبیر پنجم نماز پایان می‌یابد.<ref>نگاه کنید به: شهید اول، الدروس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۲-۱۱۳.</ref> گفته شده است که اگر میت [[منافق]] باشد پس از تکبیر چهارم نماز پایان می‌یابد چرا که [[امام صادق(ع)]] نقل کرده<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۱۷.</ref>  [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم|پیامبر]] در نمازی که بر منافقی خواند پس از تکبیر چهارم نماز را تمام کرد.
خط ۱۴: خط ۱۳:
پس از تکبیر اول [[شهادتین]]، پس از تکبیر دوم [[صلوات]]، پس از تکبیر سوم طلب مغفرت برای [[مؤمن|مؤمنان]] و مسلمانان و پس از تکبیر چهارم طلب آمرزش برای فردی که برای او نماز میت می‌خواند.<ref>شهید اول، الدروس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۳.</ref>  
پس از تکبیر اول [[شهادتین]]، پس از تکبیر دوم [[صلوات]]، پس از تکبیر سوم طلب مغفرت برای [[مؤمن|مؤمنان]] و مسلمانان و پس از تکبیر چهارم طلب آمرزش برای فردی که برای او نماز میت می‌خواند.<ref>شهید اول، الدروس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۳.</ref>  


در رساله‌های توضیح المسائل برای نماز میت دعاهایی ذکر شده است می‌توان در دعاها به واجبات آنها اکتفا کرد و می‌توان دعاهای مفصل‌تر که [[مستحب]] است را خواند. در دعای چهارم بین میت زن و مرد اندک تفاوتی وجود دارد که به تفاوت ضمایر و نام‌های اشاره در زبان عربی بازمی‌گردد.{{مدرک}}
در رساله‌های توضیح المسائل برای نماز میت دعاهایی ذکر شده است می‌توان در دعاها به واجبات آنها اکتفا کرد و می‌توان دعاهای مفصل‌تر که [[مستحب]] است را خواند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: سیستانی، رساله توضیح المسائل، مسأله۵۹۷.</ref> در دعای چهارم بین میت زن و مرد اندک تفاوتی وجود دارد که به تفاوت ضمایر و نام‌های اشاره در زبان عربی بازمی‌گردد.
<div class="quran-font">
<div class="quran-font">
{| class = "wikitable" style="align:center; background:#FFFDFA; margin:auto; font-size:105%"
{| class = "wikitable" style="align:center; background:#FFFDFA; margin:auto; font-size:105%"
خط ۳۳: خط ۳۲:
|style="background:#F8E8B8"| چهارم←
|style="background:#F8E8B8"| چهارم←
| اگر میت مرد است: اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِهذَا المَیت{{سخ}} {{سخ}} {{سخ}} {{سخ}}و اگر میت زن است: اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِهذِهِ المَیتَةِ
| اگر میت مرد است: اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِهذَا المَیت{{سخ}} {{سخ}} {{سخ}} {{سخ}}و اگر میت زن است: اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِهذِهِ المَیتَةِ
|<span style="background:#E8FFD1"> اگر میت مرد است: اَللّهُمَّ اِنَّ هذا عَبْدُک وَابْنُ عَبْدِک وَابْنُ اَمَتِک نَزَلَ بِک وَ اَنْتَ خَیرُ مَنْزُولٍ بِهِ اَللّهُمَّ اِنّا لا نَعْلَمُ مِنْهُ اِلاّ خَیراً وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنّا اَللّهُمَّ اِنْ کانَ مُحْسِناً فَزِدْ فی اِحْسانِهِ وَ اِنْ کانَ مُسیئاً فَتَجاوَزْ عَنْهُ وَاغْفِرِ لَهُ اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ عِنْدَک فی اَعْلا عِلِّیینَ وَاخْلُفْ عَلی اَهْلِهِ فِی الْغابِرینَ وَارْحَمْهُ بِرَحْمَتِک یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ {{یادداشت|خدایا این بنده تو و فرزند بنده تو و فرزند کنیز تو است نزد تو فرود آمده، و تو بهترین کسی هستی که نزدش فرود می‌آیند(بهترین میزبانی)، خدایا ما از او جز خوبی سراغ نداریم و تو از ما به او داناتری، خدایا اگر نیکوکار است بر نیکی‏‌اش بیفزا و اگر گنهکار است از او درگذر و او را بیامرز. خدایا او را نزد خود در بالاترین جایگاه‌ها قرار ده، و بر خاندانش‏ در میان زندگان جانشینش باش و به مهربانی‌ات به او رحم کن ای مهربان‌‏ترین مهربانان.}} </span> {{سخ}}<span style="background:#E0F5FF"> و اگر میت زن است: اَللّهُمَّ اِنَّ هذِهِ اَمَتُک وَابْنَةُ عَبْدِک و ابنَةُ اَمَتِکَ نَزَلَتْ بِک وَ اَنْتَ خَیرُ مَنْزوُلٍ بِهِ اَللّهُمَّ اِنّا لا نَعْلَمُ مِنْها اِلاّ خَیراً وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِهامِنّا اَللّهُمَّ اِنْ کانَتْ مُحْسِنَةً فَزِدْ فی اِحْسانِها وَ اِنْ کانَتْ مُسیئةً فَتَجاوَزْ عَنْها وَاغْفِرْ لَها اَللّهُمَّ اجْعَلْها عِنْدَک فی اَعْلا عِلِّیینَ وَاخْلُفْ عَلی اَهْلِها فِی الْغابِرینَ وَارْحَمْها بِرَحْمَتِک یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ{{یادداشت|خدایا این کنیز تو و دختر بنده تو، و دختر کنیز توست، بر تو فرود آمده، و تو بهترین کسی هستی که نزدش فرود می‌‏آیند، خدایا ما از او جز خوبی سراغ نداریم، و تو از ما به او داناتری، خدایا اگر نیکوکار است بر نیکی‏‌اش بیفزا، و اگر بدکار است از او درگذر، و او را بیامرز، و نزد خود در بالاترین جایگاه‌ها قرارش ده و بر خاندانش در میان زندگان جانشینش باش، و به مهربانی‌ات به او رحم کن،‌ ای مهربان‌‏ترین مهربانان.}} </span>
|<span style="background:#E8FFD1"> اگر میت مرد است: اَللّهُمَّ اِنَّ هذا عَبْدُک وَابْنُ عَبْدِک وَابْنُ اَمَتِک نَزَلَ بِک وَ اَنْتَ خَیرُ مَنْزُولٍ بِهِ اَللّهُمَّ اِنّا لا نَعْلَمُ مِنْهُ اِلاّ خَیراً وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنّا اَللّهُمَّ اِنْ کانَ مُحْسِناً فَزِدْ فی اِحْسانِهِ وَ اِنْ کانَ مُسیئاً فَتَجاوَزْ عَنْهُ وَاغْفِرِ لَهُ اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ عِنْدَک فی اَعْلا عِلِّیینَ وَاخْلُفْ عَلی اَهْلِهِ فِی الْغابِرینَ وَارْحَمْهُ بِرَحْمَتِک یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ {{یادداشت|خدایا این بنده تو و فرزند بنده تو و فرزند کنیز تو است نزد تو فرود آمده، و تو بهترین کسی هستی که نزدش فرود می‌آیند(بهترین میزبانی)، خدایا ما از او جز خوبی سراغ نداریم و تو از ما به او داناتری، خدایا اگر نیکوکار است بر نیکی‏‌اش بیفزا و اگر گنهکار است از او درگذر و او را بیامرز. خدایا او را نزد خود در بالاترین جایگاه‌ها قرار ده، و بر خاندانش‏ در میان زندگان جانشینش باش و به مهربانی‌ات به او رحم کن ای مهربان‌‏ترین مهربانان.}} </span> {{سخ}}<span style="background:#E0F5FF"> و اگر میت زن است: اَللّهُمَّ اِنَّ هذِهِ اَمَتُک وَابْنَةُ عَبْدِک و ابنَةُ اَمَتِکَ نَزَلَتْ بِک وَ اَنْتَ خَیرُ مَنْزوُلٍ بِهِ اَللّهُمَّ اِنّا لا نَعْلَمُ مِنْها اِلاّ خَیراً وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِهامِنّا اَللّهُمَّ اِنْ کانَتْ مُحْسِنَةً فَزِدْ فی اِحْسانِها وَ اِنْ کانَتْ مُسیئةً فَتَجاوَزْ عَنْها وَاغْفِرْ لَها اَللّهُمَّ اجْعَلْها عِنْدَک فی اَعْلا عِلِّیینَ وَاخْلُفْ عَلی اَهْلِها فِی الْغابِرینَ وَارْحَمْها بِرَحْمَتِک یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ{{یادداشت|خدایا این کنیز تو و دختر بنده تو، و دختر کنیز توست، بر تو فرود آمده، و تو بهترین کسی هستی که نزدش فرود می‌‏آیند، خدایا ما از او جز خوبی سراغ نداریم، و تو از ما به او داناتری، خدایا اگر نیکوکار است بر نیکی‏‌اش بیفزا، و اگر بدکار است از او درگذر، و او را بیامرز، و نزد خود در بالاترین جایگاه‌ها قرارش ده و بر خاندانش در میان زندگان جانشینش باش، و به مهربانی‌ات به او رحم کن،‌ ای مهربان‌‏ترین مهربانان.}}</span>
|-
|-
|style="background:#F8E8B8"| پنجم←
|style="background:#F8E8B8"| پنجم←
خط ۴۵: خط ۴۴:
برخی از احکام نماز میت عبارتند از:
برخی از احکام نماز میت عبارتند از:
* نماز میت، [[واجب کفایی]] است از این‌رو اگر کسی آن را خواند، [[واجب|وجوبش]] از دیگران ساقط می‌شود.
* نماز میت، [[واجب کفایی]] است از این‌رو اگر کسی آن را خواند، [[واجب|وجوبش]] از دیگران ساقط می‌شود.
* بر یک میت می‌توان چند نماز خواند به این صورت که افراد مختلف به صورت فرادا یا [[نماز جماعت|جماعت]] بر پیکر او نماز بخوانند.
* به گفته برخی فقیهان خواندن چند بر یک میت مکروه است هرچند برخی از مراجع تقلید مانند آیت الله سیستانی این مطلب را ثابت ندانسته و خواندن چندین نماز بر میتی که از اهل علم و تقوا باشد را جایز می‌دانند.<ref>سیستانی، رساله توضیح المسائل، مسأله۵۹۵.</ref> 
* نماز میت را می‌توان به جماعت هم خواند ولی مأموم باید همه تکبیرها و دعاها را خودش بخواند.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیه، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۰۵.</ref>
* نماز میت را می‌توان به جماعت خواند ولی مأموم باید تکبیرها و دعاها را خودش بخواند.<ref>شهید ثانی، الروضة البهیه، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۰۵.</ref>
* نماز میت بر جنازه مسلمانی که به سنن شش سالگی رسیده باشد واجب است و بر جنازه [[کافر]] و [[ناصبی]] نماز گزارده نمی‌شود.<ref>شهید اول، الدروس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۱.</ref>  
* نماز میت بر مسلمانی که به سن شش سالگی رسیده باشد واجب است و بر جنازه [[کافر]] و [[ناصبی]] نماز گزارده نمی‌شود.<ref>شهید اول، الدروس الشرعیه، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۱۱.</ref>  
* در نماز میت، [[طهارت]] ([[وضو]] یا [[غسل|غُسل]] یا [[تیمم]]) یا [[پاک|پاکی]] بدن و لباس نمازگزار یا بیرون آوردن کفش از پا لازم نیست.
* در نماز میت، [[طهارت]] ([[وضو]] یا [[غسل|غُسل]] یا [[تیمم]]) یا [[پاک|پاکی]] بدن و لباس نمازگزار یا بیرون آوردن کفش از پا لازم نیست.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: سیستانی، رساله توضیح المسائل، مسأله۵۸۵.</ref>
* نماز میت باید پس از غسل و کفن و قبل از دفن میت خوانده شود.
* نماز میت باید پس از غسل و کفن و قبل از دفن میت خوانده شود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: سیستانی، رساله توضیح المسائل، مسأله۵۸۴.</ref> اگر بر مسلمانی نماز نخواندند و او را دفن کردند، نمی توان او را نبش قبر کرد بلکه بر قبر او نماز گزارده می‌شود.
* امام جماعت برابر وسط جنازه مرد و سینه زن بایستد.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۶۴.</ref>
* امام جماعت برابر وسط جنازه مرد و سینه زن بایستد.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۶۴.</ref>
بر چند میت می توان با هم یک نماز خواند اما باید ضمیرها جمع باشند.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۶۷.</ref>
*بر چند میت می‌توان با هم یک نماز خواند اما باید ضمیرها جمع باشند.<ref>علامه حلی، تذکرة الفقهاء، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۶۷.</ref>
==نمازهای تاریخی==
==نمازهای تاریخی==
* [[حضرت زهرا]](س) و [[حضرت علی(ع)]] [[وصیت]] کرده بودند شبانه دفن شده و مردم برای نماز بر آنها خبردار نشوند.
* [[حضرت زهرا]](س) و [[حضرت علی(ع)]] [[وصیت]] کرده بودند شبانه دفن شده و مردم برای نماز بر آنها خبردار نشوند.