حنوط: تفاوت میان نسخه‌ها
اصلاح پانویس‌هاو منابع بر اساس شیوه‌نامه
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) (اصلاح پانویس‌هاو منابع بر اساس شیوه‌نامه) |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
==در لغت و اصطلاح== | ==در لغت و اصطلاح== | ||
حنوط در لغت به هر مادّه خوش بویی که بدن یا کفن میت را به وسیله آن معطّر کنند، گفته می‌شود؛ اما در کلمات فقها تنها درباره کافور به کار رفته که به مواضعی از بدن میت مالیده می‌شود. مالیدن کافور به بدن میت را «تحنیط» می گویند<ref>لسان العرب و مجمع البحرین/ واژه | حنوط در لغت به هر مادّه خوش بویی که بدن یا کفن میت را به وسیله آن معطّر کنند، گفته می‌شود؛ اما در کلمات فقها تنها درباره کافور به کار رفته که به مواضعی از بدن میت مالیده می‌شود. مالیدن کافور به بدن میت را «تحنیط» می گویند<ref>لسان العرب و مجمع البحرین/ واژه «حنط»؛ حکیم، مستمسک العروة، قم، ج۴، ص۱۸۵؛ جامع المقاصد، ج۱، ص۳۵۸.</ref> و از آن در باب [[طهارت]] سخن گفته‌اند. | ||
== احکام حنوط== | == احکام حنوط== | ||
* مالیدن کافور به بدن میت مسلمان [[واجب]] است،<ref>جواهرالکلام، | * مالیدن کافور به بدن میت مسلمان [[واجب]] است،<ref>جواهرالکلام، ج۴، ص۱۷۶؛ حکیم، مستمسک العروة، قم، ج۴، ص۱۹۰.</ref> ولی حنوط بر میت [[احرام|مُحرم]]-به خاطر حرمت استعمال موادّ خوش بو بر محرم-جایز نیست. البتّه زن در [[عده|عدّه وفات]] و معتکف به رغم حرمت بوی خوش بر آنان، در این حکم ملحق به محرم نیستند و تحنیط آنان واجب است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، تهران، ج۴، ص۱۸۲ ۱۸۴ و ج ۱۸، ص۴۲۱.</ref> | ||
* در اینکه تحنیط قبل از [[کفن کردن]] میت انجام می‌شود یا بعد از کفن کردن وی یا پس از پوشاندن لنگ و قبل از پوشاندن پیراهن و یا همه صورت های فوق جایز است، اختلاف است. هر چند بهتر آن است که تحنیط قبل از تکفین باشد.<ref>جواهرالکلام، | * در اینکه تحنیط قبل از [[کفن کردن]] میت انجام می‌شود یا بعد از کفن کردن وی یا پس از پوشاندن لنگ و قبل از پوشاندن پیراهن و یا همه صورت های فوق جایز است، اختلاف است. هر چند بهتر آن است که تحنیط قبل از تکفین باشد.<ref>جواهرالکلام، ج۴، ص۱۷۵-۱۷۶.</ref> | ||
* اگر کافور یافت نشود، میت بدون تحنیط [[دفن]] می‌گردد؛ هرچند خوش‌بو کردن بدن وی با ذریره جایز است؛ لیکن حنوط به شمار نمی‌رود. در [[کراهت]] یا حرمت خوش بو کردن میت به غیر ذریره و کافور اختلاف است. مخلوط کردن کافور با ذریره در حنوط جایز است.<ref>مستمسک العروة، | * اگر کافور یافت نشود، میت بدون تحنیط [[دفن]] می‌گردد؛ هرچند خوش‌بو کردن بدن وی با ذریره جایز است؛ لیکن حنوط به شمار نمی‌رود. در [[کراهت]] یا حرمت خوش بو کردن میت به غیر ذریره و کافور اختلاف است. مخلوط کردن کافور با ذریره در حنوط جایز است.<ref>حکیم، مستمسک العروة، قم، ج۴، ص۱۹۵-۱۹۷؛ نجفی، جواهر الکلام، تهران، ج۴، ص۱۸۸-۱۹۰.</ref> | ||
* در صورت کم بودن کافور، اگر نتوان آن را هم در غسل میت و هم در تحنیط استفاده کرد، غسل مقدّم است، و بین تحنیط پیشانی و سایر مواضع، پیشانی مقدّم است.<ref>العروة الوثقی، | * در صورت کم بودن کافور، اگر نتوان آن را هم در غسل میت و هم در تحنیط استفاده کرد، غسل مقدّم است، و بین تحنیط پیشانی و سایر مواضع، پیشانی مقدّم است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، قم، ج۲، ص۸۲-۸۳؛ حکیم، مستمسک العروة، قم، ج۴، ص۲۰۰.</ref> | ||
==کیفیت تحنیط== | ==کیفیت تحنیط== | ||
در کیفیت تحنیط اختلاف است. برخی فقها مالیدن کافور به مواضع بدن میت را واجب دانسته‌اند و برخی دیگر تنها تماس با آن مواضع را کافی دانسته و مالیدن را مستحب شمرده‌اند.<ref>جواهر الکلام، | در کیفیت تحنیط اختلاف است. برخی فقها مالیدن کافور به مواضع بدن میت را واجب دانسته‌اند و برخی دیگر تنها تماس با آن مواضع را کافی دانسته و مالیدن را مستحب شمرده‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، تهران، ج۴، ص۱۷۷.</ref> | ||
==مواضع حنوط== | ==مواضع حنوط== | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
* کف دو دست، | * کف دو دست، | ||
* دو زانو | * دو زانو | ||
* و نوک انگشتان شصت پاها و بنابر قول برخی، نوک بینی.<ref>المقنعة، | * و نوک انگشتان شصت پاها و بنابر قول برخی، نوک بینی.<ref>المقنعة، ص۷۸؛ المهذّب ج ۱، ص۶۱-۶۲؛ منتهی المطلب، ج۷، ص۲۲۹.</ref> | ||
برخی، تحنیط نوک بینی را مستحب دانسته‌اند. چنان که برخی، تحنیط زیر بغل، گودی گلو، زیر زانو، مفاصل، کف پاها، پشت دست ها و هر موضعی از بدن را که عرق می‌کند و بوی بد می‌دهد، مستحب دانسته‌اند.<ref>جواهر الکلام، | برخی، تحنیط نوک بینی را مستحب دانسته‌اند. چنان که برخی، تحنیط زیر بغل، گودی گلو، زیر زانو، مفاصل، کف پاها، پشت دست ها و هر موضعی از بدن را که عرق می‌کند و بوی بد می‌دهد، مستحب دانسته‌اند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، تهران، ج۴، ص۱۷۹-۱۸۰؛ طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، قم، ج۲، ص۷۹-۸۰؛ حکیم، مستمسک العروة، قم، ج۴، ص۱۸۶-۱۹۰.</ref> مستحب است حنوط اضافی بر سینه میت نهاده شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، تهران، ج۴، ص۱۸۰-۱۸۱؛ حکیم، مستمسک العروة، قم، ج۴، ص۱۹۸.</ref> داخل کردن کافور در چشم، گوش و بینی میت مکروه است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، قم، ج، ۲ ص ۸۲؛ حکیم، مستمسک العروة، قم، ج۴، ص۱۹۷.</ref> | ||
==مقدار حنوط== | ==مقدار حنوط== | ||
قول مشهور آن است که مقدار واجب به اندازه‌ای است که به آن حنوط بگوید. در مقابل برخی فقها گفته‌اند که دست‌کم باید به اندازه یک درهم باشد و کمتر از آن کفایت نمی‌کند.<ref>جواهر الکلام، | قول مشهور آن است که مقدار واجب به اندازه‌ای است که به آن حنوط بگوید. در مقابل برخی فقها گفته‌اند که دست‌کم باید به اندازه یک درهم باشد و کمتر از آن کفایت نمی‌کند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، تهران، ج۴، ص۱۸۱.</ref> بنابر قول مشهور مبنی بر صدق عنوان حنوط، مستحب است مقدار کافور از یک درهم یا بنابر قول دیگر، از یک مثقال کمتر نباشد و بهتر است، چهار درهم یا بنابر قولی چهار مثقال و بهتر از آن سیزده و یک سوم درهم است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، تهران، ج۴، ۱۸۴-۱۸۷.</ref> | ||
==آداب== | ==آداب== | ||
آمیختن حنوط با [[تربت امام حسین|تربت امام حسین علیه‌السلام]] مستحب است، لیکن نباید به مواضع منافی با احترام مالیده شود.<ref> | آمیختن حنوط با [[تربت امام حسین|تربت امام حسین علیه‌السلام]] مستحب است، لیکن نباید به مواضع منافی با احترام مالیده شود.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، قم، ج۲، ص۸۲؛ حکیم، مستمسک العروة، قم، ج۴، ص۱۹۹.</ref> | ||
نیز بنابر تصریح بعضی، مستحب است تحنیط از پیشانی آغاز گردد. ظاهر کلام برخی وجوب آن است.<ref>العروة الوثقی، | نیز بنابر تصریح بعضی، مستحب است تحنیط از پیشانی آغاز گردد. ظاهر کلام برخی وجوب آن است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی، قم، ج۲، ص۸۲؛ حکیم، مستمسک العروة، قم، ج۴، ص۱۹۹؛ آملی، مصباح الهدی، مطبعة الفردوسی، ج۶، ص۲۵۱.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* منبع: فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۳، ص۳۸۱-۳۸۲. | * منبع: فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۳، ص۳۸۱-۳۸۲. | ||
* یزدی، | * طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۷-۱۴۲۰ق. | ||
* نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، | * نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تهران، دار الکتب الاسلامیة و المکتبة الاسلامیة، ۱۳۶۲-۱۳۶۹ش. | ||
* ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، نشر ادب حوزه، | * ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، قم، نشر ادب حوزه، ۱۳۶۳ش. | ||
* حکیم، محسن، مستمسک | * حکیم، محسن، مستمسک العروة الوثقی، قم، مکتبة آیة الله مرعشی نجفی، ۱۳۸۸-۱۳۹۱ق. | ||
* مفید، محمد بن محمد، | * مفید، محمد بن محمد، المقنعة، قم، موسسة النشر الاسلامی التابعة لجامعه المدرسین، ۱۴۱۰ق. | ||
* | * ابن براج، عبدالعزیز، المهذّب، قم، موسسة النشر اسلامی التابعة لجامعه المدرسین، ۱۴۰۶ق. | ||
* علامه حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مجمع البحوث | * علامه حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد، مجمع البحوث الاسلامیه، ۱۴۱۲-۱۴۲۴ق. | ||
* آملی، محمدتقی، مصباح الهدی فی شرح | * آملی، محمدتقی، مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، تهران، مطبعة الفردوسی، ۱۳۷۷-۱۳۹۰ق. | ||
{{مرگ در اسلام}} | {{مرگ در اسلام}} | ||