عبدالعظیم حسنی: تفاوت میان نسخه‌ها

| زادروز = [[پنج شنبه]] [[۴ ربیع‌الثانی]] سال ۱۷۳ق.

| درگذشت = [[جمعه]] [[۱۵ شوال]] [[سال ۲۵۲ق]]، برابر با [[۱۳ مهر]] سال ۲۳۵ش در زمان المعتزّ بالله عبّاسی.

عبدالعظیم بن عبدالله بن علی بن حسن بن زید بن حسن بن علی بن ابی‌طالب، مشهور به عبدالعظیم حسنی، شاه عبدالعظیم و سیدالکریم، در [[پنج‌شنبه]]  [[۴ ربیع‌الثانی]] سال ۱۷۳ق، در زمان حکومت [[هارون الرشید]]، در [[مدینه]] (درباره محل ولادت وی اختلاف است) متولد شد.<ref>تهرانی، الذریعة، دار الاضواء، ج۷، ص۱۶۹؛ بر آستان کرامت، ۱۳۹۲ش، ص۵.</ref> پدرش عبدالله بن علی قافه و مادرش دختر اسماعیل بن ابراهیم بوده که به «هیفاء» موسوم است.<ref>ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۳۸۰ش، ص۹۴.</ref> نسب وی به [[امام مجتبی(ع)]] می‌رسد. [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] از عالمان شیعی می‌گوید: پس از رحلت وی به هنگام [[غسل میت|غسل]]، رقعه‌ای در لباسش یافت شد که نسب وی در آن بدین صورت نوشته بود: من ابوالقاسم فرزند عبدالله، فرزند علی، فرزند حسن، فرزند [[زید بن حسن بن علی|زید]]، فرزند [[امام حسن(ع)]] ابن [[علی بن ابی طالب]] هستم.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۲۴۸.</ref> [[میرداماد]] عبدالعظیم را دارای نسب روشن و شرافت آشکار توصیف می‌کند.<ref>میرداماد، الرواشح السماویة، ۱۴۲۲ق، ص۸۶.</ref>

[[رضا استادی]]، از پژوهشگران [[حوزه علمیه قم]] در پژوهشی پیرامون زندگی عبدالعظیم نتیجه گرفت قدیمی‌ترین منبع تاریخ تولد و وفات عبدالعظیم حسنی کتاب نور الآفاق نوشته جواد شاه عبدالعظیمی (م۱۳۵۵ق) است و بسیاری از گفته‌های او فاقد استناد و بلکه ساختگی است. یکی از همین سخنان بی‌اعتبار، تاریخ تولد و وفات عبدالعظیم حسنی است که از کتاب او به چند کتاب دیگر نیز راه‌ یافته است. <ref>[http://www.ensani.ir/storage/Files/20120426120106-4044-166.pdf مجله نور علم شماره ۵۰-۵۱ ص ۲۹۷-۳۰۱]</ref> چند سال بعد از انتشار مقاله استادی، [[رسول جعفریان]] پژوهش‌گر تاریخ اسلام خلاصه‌ای از تحقیقات استادی را منتشر کرد.<ref>[http://anjom.ir/news/92-news1393/2906-rasol-jafarian-veladat-vafat-hazrat-masome.html انتقادهای رسول جعفریان درباره دو تاریخ ساختگی]</ref>

عبدالعظیم محضر چند امام را درک کرده است. [[آقا بزرگ تهرانی]] نقل می‌کند که عبدالعظیم حسنی، [[امام رضا(ع)]] و [[امام جواد(ع)]] را درک کرده و ایمان خویش را بر [[امام هادی(ع)]] عرضه داشته و در زمان وی وفات یافت،<ref>تهرانی، الذریعة،‌ دار الاضواء، ج۷، ص۱۹۰.</ref> اما [[آیت‌الله خویی]]، هم‌عصر بودن عبدالعظیم با امام رضا(ع) را رد می‌کند.<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۴۱۳ق، ج۱۱، ص۵۳.</ref>

 

=== مدفن و ثواب زیارت عبدالعظیم ===

بنا بر نقل [[محدث نوری]]، فردی از شیعیان، [[رسول اکرم(ص)]] را در عالم رؤیا [[زیارت]] می‌کند که به او می‌فرماید فردا یکی از اولاد من کنار درخت سیب در باغ عبدالجبار بن عبدالوهاب رازی [[تشییع]] و [[دفن]] خواهد شد. وی برای خرید آن مکان به صاحب باغ مراجعه می‌کند در حالی که صاحب آن باغ نیز همان خواب را دیده بود و آن باغ را [[وقف]] عبدالعظیم و دیگر شیعیان کرد که در آن دفن شوند.<ref>نوری، خاتمه مستدرک، ۱۴۱۵ق، ج۴، ۴۰۵.</ref> به همین علت، [[حرم عبدالعظیم حسنی]] به «مسجد شجره» یا «مزار نزدیک درخت» نیز معروف است.<ref>ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۳۸۰ش، ص۹۴؛ بر آستان کرامت، ۱۳۹۲ش، ص۱۲.</ref>

از وی کتاب‌هایی در دست است؛ مانند کتاب «''خُطَب امیرالمؤمنین‌''»<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۲۴۷.</ref>و کتاب «یوم و لیله»<ref>تهرانی، الذریعة، دار الاضواء، ج۷، ص۱۹۰.</ref> که ظاهرا اعمالی است که بر حسب اخبار [[ائمه اطهار]] با اذکار خاصه روایت شده است و هر مکلفی می‌تواند در تمام روز و شب از مستحبات و واجبات به جا آورد.<ref>واعظ کجوری، جنه النعیم، ۱۳۸۲ش، ج۵، ص۱۸۲.</ref>همچنین کتابی با عنوان «''روایات عبدالعظیم حسنی‌''» نیز شهرت دارد.<ref>نوری، خاتمه مستدرک، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۰۴.</ref>

*ابن عنبه، جمال الدین، عمدة الطالب فی انساب آل ابیطالب، نجف، المطبعة الحیدریة، ۱۳۸۰ش.

*تهرانی، آقا بزرگ، الذریعة الی تصانیف الشیعة، بیروت،‌ دار الاضواء، بی تا.

*حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال، تحقیق جواد قیومی، بی‌جا، نشر الفقاهة، ۱۴۱۷ق.

*خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، بی‌جا، بی‌نا، ۱۴۱۳ق.

*عطاردی، عزیزالله، عبدالعظیم الحسنی حیاته و مسنده، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۳ش.

*نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت، آل البیت، ۱۴۰۸ق.

*نوری، میرزا حسین، خاتمه مستدرک الوسائل، قم، آل البیت، ۱۴۱۵ق.