پرش به محتوا

ذکر قلبی: تفاوت میان نسخه‌ها

۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۸
جز
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (←‏مفهوم‌شناسی: تمیزکاری)
خط ۳: خط ۳:
تهذیب نفس، پرورش [[اخلاق|فضائل اخلاق]]، ایجاد روحیه اخلاص، همسویی زبان و دل و جلوگیری از ارتکاب [[حرام|محرمات]] از جمله آثاری است که برای ذکر قلبی ذکر شده است. غفلت، آرزوهای محال و تکاثر را از موانع ذکر قلبی دانسته‌اند.
تهذیب نفس، پرورش [[اخلاق|فضائل اخلاق]]، ایجاد روحیه اخلاص، همسویی زبان و دل و جلوگیری از ارتکاب [[حرام|محرمات]] از جمله آثاری است که برای ذکر قلبی ذکر شده است. غفلت، آرزوهای محال و تکاثر را از موانع ذکر قلبی دانسته‌اند.
== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
مراد از ذکر قلبی یا ذکر خفی این است که [[ذاکر]] ذکر را بر زبان نیاورده و فقط با قلب خود به یاد [[خدا]] باشد<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۵.</ref> و او را در نهان و آشکار، حاضر و ناظر بداند و از انجام اعمالی که مورد رضایت خدا نیست، پرهیز نماید.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۶ش، ج۱، ص۱۶۸؛ معارف قرآن، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۱۰۰-۱۰۱.</ref> ذکر قلبی را بالاترین مرتبه [[ذکر]] دانسته‌اند که توجه به خدا ابتدا از آن می‌جوشد و بعد بر زبان جاری می‌شود؛ مثلا هنگام مطالعه و دقت در جهان آفرینش و مشاهده نظم کائنات به یاد عظمت خداوند بیفتد.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۳۶۲.</ref>
مراد از ذکر قلبی یا ذکر خفی این است که ذاکر ذکر را بر زبان نیاورده و فقط با قلب خود به یاد [[خدا]] باشد<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۵.</ref> و او را در نهان و آشکار، حاضر و ناظر بداند و از انجام اعمالی که مورد رضایت خدا نیست، پرهیز نماید.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۶ش، ج۱، ص۱۶۸؛ معارف قرآن، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۱۰۰-۱۰۱.</ref> ذکر قلبی را بالاترین مرتبه [[ذکر]] دانسته‌اند که توجه به خدا ابتدا از آن می‌جوشد و بعد بر زبان جاری می‌شود؛ مثلا هنگام مطالعه و دقت در جهان آفرینش و مشاهده نظم کائنات به یاد عظمت خداوند بیفتد.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۳۶۲.</ref>
<br />
<br />
ذکر قلبی همانند [[ذکر لفظی]] ریشه [[قرآن|قرآنی]] و [[حدیث|حدیثی]] دارد. [[آیه|آیاتی]] از قرآن از جمله آیه ۲۰۵ [[سوره اعراف]] «وَ اذْكُر رَّبَّكَ فىِ نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَ خِيفَةً وَ دُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ »، آیه ۵۵ سوره اعراف «ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَة» و آیه ۶۳ [[سوره انعام]] «قُلْ مَنْ يُنَجِّيكُمْ مِنْ ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَة» را ناظر بر تقسیم ذکر به ذکر قلبی و ذکر زبانی گرفته‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۴، ص۶۶۲؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۸، ص۳۸۲؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۲۰۹.</ref>
ذکر قلبی همانند [[ذکر لفظی]] ریشه [[قرآن|قرآنی]] و [[حدیث|حدیثی]] دارد. [[آیه|آیاتی]] از قرآن از جمله آیه ۲۰۵ [[سوره اعراف]] «وَ اذْكُر رَّبَّكَ فىِ نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَ خِيفَةً وَ دُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ »، آیه ۵۵ سوره اعراف «ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَة» و آیه ۶۳ [[سوره انعام]] «قُلْ مَنْ يُنَجِّيكُمْ مِنْ ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَة» را ناظر بر تقسیم ذکر به ذکر قلبی و ذکر زبانی گرفته‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۴، ص۶۶۲؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۸، ص۳۸۲؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۲۰۹.</ref>