کاربر ناشناس
ذکر قلبی: تفاوت میان نسخه‌ها
منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع
imported>M.r.seifi (←موانع: اصلاح جزئی) |
imported>M.r.seifi (منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع) |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
تهذیب نفس، پرورش [[اخلاق|فضائل اخلاق]]، ایجاد روحیه اخلاص، همسویی زبان و دل و جلوگیری از ارتکاب [[حرام|محرمات]] از جمله آثاری است که برای ذکر قلبی ذکر شده است. غفلت، آرزوهای محال و تکاثر را از موانع ذکر قلبی دانسته‌اند. | تهذیب نفس، پرورش [[اخلاق|فضائل اخلاق]]، ایجاد روحیه اخلاص، همسویی زبان و دل و جلوگیری از ارتکاب [[حرام|محرمات]] از جمله آثاری است که برای ذکر قلبی ذکر شده است. غفلت، آرزوهای محال و تکاثر را از موانع ذکر قلبی دانسته‌اند. | ||
== مفهوم‌شناسی == | == مفهوم‌شناسی == | ||
مراد از ذکر قلبی یا ذکر خفی این است که [[ذاکر]] ذکر را بر زبان نیاورده و فقط با قلب خود به یاد [[خدا]] باشد<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۵.</ref> و او را در نهان و آشكار، حاضر و ناظر بداند و از انجام اعمالى كه مورد رضايت خدا نيست، پرهيز نمايد.<ref>طیب، اطیب البیان، | مراد از ذکر قلبی یا ذکر خفی این است که [[ذاکر]] ذکر را بر زبان نیاورده و فقط با قلب خود به یاد [[خدا]] باشد<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۵.</ref> و او را در نهان و آشكار، حاضر و ناظر بداند و از انجام اعمالى كه مورد رضايت خدا نيست، پرهيز نمايد.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۶ش، ج۱، ص۱۶۸؛ معارف قرآن، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۱۰۰-۱۰۱.</ref> ذکر قلبی را بالاترین مرتبه [[ذکر]] دانسته‌اند که توجه به خدا ابتدا از آن می‌جوشد و بعد بر زبان جاری می‌شود؛ مثلا هنگام مطالعه و دقت در جهان آفرینش و مشاهده نظم کائنات به یاد عظمت خداوند بیفتد.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۳۶۲.</ref> | ||
<br /> | <br /> | ||
ذکر قلبی همانند [[ذکر لفظی]] ریشه [[قرآن|قرآنی]] و [[حدیث|حدیثی]] دارد. [[آیه|آیاتی]] از قرآن از جمله آیه ۲۰۵ [[سوره اعراف]] «وَ اذْكُر رَّبَّكَ فىِ نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَ خِيفَةً وَ دُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ »، آیه ۵۵ سوره اعراف «ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَة» و آیه ۶۳ [[سوره انعام]] «قُلْ مَنْ يُنَجِّيكُمْ مِنْ ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَة» را ناظر بر تقسیم ذکر به ذکر قلبی و ذکر زبانی گرفته‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۴، ص۶۶۲؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۸، ص۳۸۲؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۲۰۹.</ref> | ذکر قلبی همانند [[ذکر لفظی]] ریشه [[قرآن|قرآنی]] و [[حدیث|حدیثی]] دارد. [[آیه|آیاتی]] از قرآن از جمله آیه ۲۰۵ [[سوره اعراف]] «وَ اذْكُر رَّبَّكَ فىِ نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَ خِيفَةً وَ دُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ »، آیه ۵۵ سوره اعراف «ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَة» و آیه ۶۳ [[سوره انعام]] «قُلْ مَنْ يُنَجِّيكُمْ مِنْ ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَة» را ناظر بر تقسیم ذکر به ذکر قلبی و ذکر زبانی گرفته‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۴، ص۶۶۲؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۸، ص۳۸۲؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۲۰۹.</ref> | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* | * جمعی از نویسندگان، معارف قرآن، تهران، اداره آموزش عقیدتی سیاسی نمایندگی ولی فقیه در سپاه، چاپ پنجم، ۱۳۸۷ش. | ||
* طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق. | * طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق. | ||
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش. | * طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش. | ||
* طیب، سید عبدالحسین، أطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، اسلام، ۱۳۶۶ش. | |||
* فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر، بیروت، دار احیا التراث العربی، ۱۴۲۰ق. | * فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر، بیروت، دار احیا التراث العربی، ۱۴۲۰ق. | ||
* قرشی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۴۱۲ق. | |||
* م‍ب‍ل‍غ‍ی آب‍ادان‍ی، ع‍ب‍دال‍ل‍ه، تاریخ صوفی و صوفیگری، قم، انتشارات حر، ۱۳۷۶ش. | * م‍ب‍ل‍غ‍ی آب‍ادان‍ی، ع‍ب‍دال‍ل‍ه، تاریخ صوفی و صوفیگری، قم، انتشارات حر، ۱۳۷۶ش. | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیا التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | |||
* مکارم شیرازی، ناصر، اخلاق در قرآن، قم، مدرسة الإمام علی بن أبی طالب (عليه السلام)، ۱۳۷۷ش. | |||
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ش. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{اخلاق}} | {{اخلاق}} | ||