Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۲۲۶
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) (+ رده:مسائل مستحدثه فقهی (هاتکت)) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
'''مسائل مستحدثه''' مسائلی که در [[فقه|فقه اسلامی]]، [[احکام شرعی|حکم شرعی]] برای آنان وجود نداشته و یا مسائلی که حکم شرعی داشتهاند؛ اما به خاطر | '''مسائل مستحدثه''' مسائلی که در [[فقه|فقه اسلامی]]، [[احکام شرعی|حکم شرعی]] برای آنان وجود نداشته و یا مسائلی که حکم شرعی داشتهاند؛ اما به خاطر تغییر شرایط جامعه، حکم شرعی جدید انتظار میرود. برخی از نمونههای مسائل مستحدثه عبارتند از: [[بانکداری]]، [[بیمه]]، [[پیوند اعضاء]]، [[تغییر جنسیت]]، [[مرگ مغزی]]. | ||
[[مجتهد|فقیهان]] برای یافتن حکم شرعی این مسائل، به قوانین کلی موجود در منابع اسلامی مراجعه میکنند. | [[مجتهد|فقیهان]] برای یافتن حکم شرعی این مسائل، به قوانین کلی موجود در منابع اسلامی مراجعه میکنند. | ||
== | ==مفهومشناسی== | ||
به مسائلی که در [[فقه|فقه اسلامی]] حکم شرعی درباره آنان وجود نداشته است، مسائل مستحدثه میگویند.<ref>م.ن، «کلید حل مسائل مستحدثه»، ص۱۲.</ref> همچنین به مسائلی که در گذشته [[حکم شرعی]] درباره آنان وجود داشته است؛ اما با تغییر شرایط جامعه، حکم شرعی جدیدی انتظار میرود، مسائل مستحدثه میگویند.<ref>باقرزاده مشکی باف، «عناصر تعیین کننده در حل مسائل مستحدثه»، ص۵۰.</ref> فقیهان برای یافتن حکم شرعی این قبیل مسائل، یک سلسله قوانین و اصول کلی در منابع فقه اسلامی (یعنی [[قرآن]]، [[حدیث|روایات]] و [[عقل]]) را به کار میبرند که برای هر عصر و زمانی پاسخگو هستند.<ref>م.ن، «کلید حل مسائل مستحدثه»، ص۱۲.</ref> | |||
== نمونه == | |||
مسائل مستحدثه در امور مختلفی وجود دارد. در بخش پزشکی میتوان به مسائلی چون [[کالبدشکافی]]، [[مرگ مغزی]]، [[پیوند اعضاء]]، [[باروری مصنوعی]] و [[تغییر جنیست]]، [[شبیهسازی]] اشاره کرد. در امور عبادی میتوان از حکم [[نماز]] و [[روزه]] در قطب، تزریق داروهای تقویتی به روزهدار و حکم [[رؤیت هلال]] با چشم مسلح یاد کرد. همچنین در اقتصاد مباحثی مانند تورم، [[بانکداری]]، [[بیمه]] و خرید و فروش بلیطهای بختآزمایی نیز از مسائل مستحدثه هستند.<ref>«نشست علمی فقه و مسائل مستحدثه»، ص۱۷.</ref> | |||
به | ==کتابشناسی== | ||
آثار متعددی از سوی فقها و محققان درباره مسائل مستحدثه به نگارش درآمده است از جمله: | |||
* «المسائل المستحدثة» اثر [[سیدمحمدصادق روحانی]]، [[قم]]، انتشارات دارالکتاب. در این کتاب مسائلی همچون تلقیح مصنوعی، [[سرقفلی]]، [[اوراق بهادار]]، سفته، ذبح با ابزار جدید، کالبدشکافی، پیوند اعضا و [[حق تألیف]] مورد بررسی فقهی قرار گرفتهاند.<ref>روحانی، المسائل المستحدثة، ۱۴۱۴ق، ص۲۵۱-۲۵۴.</ref> | |||
* المبسوط مسائل طبیه، نوشته [[محمد قائنی]]، قم، [[مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)]]. این کتاب به مسائل پزشکی جدید مانند پیوند اعضا، باروری مصنوعی، شبیهسازی از منظر فقه پرداخته است. این کتاب با عنوان «پژوهشی در مسائل فقه پزشکی» توسط محمد علی قاسمی به فارسی ترجمه و توسط مرکزفقهی ائمه اطهار(ع) منتشر شده است. | |||
* «مسائل مستحدثه پزشکی» کتابی فارسی که از سوی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه گردآوری و توسط بوستان کتاب قم منتشر شده است. این کتاب در دو جلد به مباحثی همچون تلقیح، کالبدشکافی، سقط جنین، پیوند اعضا و شبیهسازی پرداخته است. | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
خط ۲۱: | خط ۲۵: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* باقرزاده مشکی باف، محمدتقی، «عناصر تعیین کننده در حل مسائل مستحدثه»، مجله کاوشی نو در فقه، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، شماره ۴۳، بهار ۱۳۸۴. | * باقرزاده مشکی باف، محمدتقی، «عناصر تعیین کننده در حل مسائل مستحدثه»، مجله کاوشی نو در فقه، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، شماره ۴۳، بهار ۱۳۸۴. | ||
*روحانی، سیدمحمدصادق، المسائل المستحدثة، قم، دارالکتاب، چاپ چهارم، ۱۴۱۴ق. | |||
* «نشست علمی فقه و مسائل مستحدثه»، در مجله پژوهه، قم، شماره ۹، آذر و دی ۱۳۸۳. | * «نشست علمی فقه و مسائل مستحدثه»، در مجله پژوهه، قم، شماره ۹، آذر و دی ۱۳۸۳. | ||
* م، ن، «کلید حل مسائل مستحدثه»، در مجله درسهایی از مکتب اسلام، قم، مؤسسه تحقیقاتی و تعلیماتی امام صادق (ع)، شماره ۲، تیر ۱۳۶۶. | * م، ن، «کلید حل مسائل مستحدثه»، در مجله درسهایی از مکتب اسلام، قم، مؤسسه تحقیقاتی و تعلیماتی امام صادق (ع)، شماره ۲، تیر ۱۳۶۶. |