پرش به محتوا

علل الشرائع (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Dayyani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۲: خط ۲۲:
}}
}}


'''عِلَلُ الشَّرائِع'''، کتابی به زبان عربى، تألیف [[شیخ صدوق]] (متوفای ۳۸۱ ق) [[فقیه]] برجسته و راوی [[شیعی]] قرن چهارم [[هجری قمری|هجرى قمری]] است. علل الشرائع، مشتمل بر [[حدیث|روایاتى]] از [[رسول خدا]] (ص) و [[ائمه اطهار]] (ع) درباره علت و فلسفه برخى از احکام شرعى و عقیدتى مانند عللِ وضع اسامى اشیاء و اشخاص، عوامل حوادث و وقایع، علل گرایش به عقاید و اعمال و چگونگى خلق حیوانات است. شیخ صدوق در این کتاب، به علت برخى از کارهاى [[انبیا|پیامبران]] و یا پیامبر اسلام (ص) و ائمه معصومین (ص) نیز اشاره کرده است.
'''عِلَلُ الشَّرائِع'''، کتابی به زبان عربى، تألیف [[شیخ صدوق]] (متوفای ۳۸۱ ق) [[فقیه]] برجسته و راوی [[شیعی]] قرن چهارم [[هجری قمری|هجرى قمری]] است. علل الشرائع، مشتمل بر [[حدیث|روایاتى]] از [[رسول خدا]] (ص) و [[ائمه اطهار]] (ع) درباره علت و فلسفه برخى از احکام شرعى و عقیدتى مانند عللِ وضع اسامى اشیاء و اشخاص، عوامل حوادث و وقایع، علل گرایش به عقاید و اعمال و چگونگى خلق حیوانات است. شیخ صدوق در این کتاب، به علت برخى از کارهاى [[انبیا|پیامبران]] و یا پیامبر اسلام (ص) و ائمه معصومین (ص) نیز اشاره کرده است.{{سخ}}
 
این کتاب که در دو جلد نوشته شده و ۶۴۷ باب دارد، از کتب روایی معتبر و مورد اعتماد علما و بزرگان شیعه است.
این کتاب که در دو جلد نوشته شده و ۶۴۷ باب دارد، از کتب روایی معتبر و مورد اعتماد علما و بزرگان شیعه است.


خط ۳۱: خط ۳۰:


== نام کتاب ==
== نام کتاب ==
بنابر آنچه شهرت یافته نام کتاب، «علل الشرایع» بوده که در برخی موارد نیز تعبیر به «العلل» می‌شود؛ اما در برخی کتاب‌ها از آن با نام «علل الشرایع و الاحکام» یاد شده است. <ref> الذریعه، ج ۱۵، ص ۳۱۳. الاعلام، ج ۶، ص ۲۷۴. </ref>
بنابر آنچه شهرت یافته نام کتاب، «''علل الشرایع''» بوده که در برخی موارد نیز تعبیر به «العلل» می‌شود؛ اما در برخی کتاب‌ها از آن با نام «''علل الشرایع و الاحکام''» یاد شده است. <ref> الذریعه، ج ۱۵، ص ۳۱۳. الاعلام، ج ۶، ص ۲۷۴. </ref>


== روش تألیف ==
== روش تألیف ==
شیخ صدوق در تبویب کتاب به صورت موضوع محور پیش رفته است و در برخی موارد در توضیح روایات پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع)، نظرات خویش را با تعابیر «قال مصنف هذا الکتاب»، «قال مؤلف هذا الکتاب» و... بیان می‌کند. مؤلف سخنان خویش را به [[آیه|آیات]] [[قرآن کریم]]، روایات [[چهارده معصوم|معصومین]] (ع)، وقایع تاریخی، سخنان علما و استدلالات عقلی مستند می‌کند.
شیخ صدوق در تبویب کتاب به صورت موضوع محور پیش رفته است و در برخی موارد در توضیح روایات پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع)، نظرات خویش را با تعابیر «''قال مصنف هذا الکتاب''»، «''قال مؤلف هذا الکتاب''» و... بیان می‌کند. مؤلف سخنان خویش را به [[آیه|آیات]] [[قرآن کریم]]، روایات [[چهارده معصوم|معصومین]] (ع)، وقایع تاریخی، سخنان علما و استدلالات عقلی مستند می‌کند.{{سخ}}
 
شیخ صدوق در برخی موارد در بیان احادیث، به توضیح معنای الفاظ حدیث، بیان مصداق حدیث، عدم پذیرش محتوای حدیث، جمع میان اخبار مختلف نیز پرداخته است. <ref> مجید معارف، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق. </ref>
شیخ صدوق در برخی موارد در بیان احادیث، به توضیح معنای الفاظ حدیث، بیان مصداق حدیث، عدم پذیرش محتوای حدیث، جمع میان اخبار مختلف نیز پرداخته است. <ref> مجید معارف، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق. </ref>


== ساختار کتاب ==
== ساختار کتاب ==
علل الشرایع، در دو جلد تنظیم شده است که دارای ۱۹۰۷ حدیث و ۶۴۷ باب است. جلد اول، داراى ۲۶۲ باب و جلد دوم، شامل ۳۸۵ باب مى ‏باشد و هر باب به صورت «باب العلة» نامیده می‌شود. اولین باب آن با عنوان «العلة التی من أجل‌ها سمیت السماء سماء و الدنیا دنیا و الآخرة الآخرة و...» آغاز و آخرین باب نیز باب «نوادر العلل» نامیده می‌شود.
علل الشرایع، در دو جلد تنظیم شده است که دارای ۱۹۰۷ حدیث و ۶۴۷ باب است. جلد اول، داراى ۲۶۲ باب و جلد دوم، شامل ۳۸۵ باب مى ‏باشد و هر باب به صورت «''باب العلة''» نامیده می‌شود. اولین باب آن با عنوان «العلة التی من أجل‌ها سمیت السماء سماء و الدنیا دنیا و الآخرة الآخرة و...» آغاز و آخرین باب نیز باب «نوادر العلل» نامیده می‌شود.


چگونگى آغاز نسل حضرت [[آدم]] (ع)؛ علت ورود حضرت [[علی (ع)]] به [[شورای شش نفره|شورای خلافت]]؛ دلیل بلند خواندن [[نماز صبح]]؛ بیان علت [[زکات]]؛ اینکه چرا [[وصیت]] فقط در یک سوم اموال صحیح است؛ علت نام‏گذارى پزشک به طبیب؛ سرّ [[حرام|حرمت]] گوشت حیوانات وحشى؛ علت وجوب [[نماز]]؛ علت جواز جمع بین [[نماز ظهر]] و [[نماز عصر|عصر]] یا [[نماز مغرب|مغرب]] و [[نماز عشا|عشا]]؛ علت برترى پیامبران و اولیاء نسبت به [[فرشته|فرشتگان]]؛ علت احتیاج ما به پیامبر و امام؛ علت حرمت شکار در روز شنبه بر [[یهود|یهودیان]]؛ علت شبانه و مخفیانه دفن شدن حضرت [[فاطمه زهرا]] (س) و... از دیگر علل یاد شده در کتاب هستند.
چگونگى آغاز نسل حضرت [[آدم]] (ع)؛ علت ورود حضرت [[علی (ع)]] به [[شورای شش نفره|شورای خلافت]]؛ دلیل بلند خواندن [[نماز صبح]]؛ بیان علت [[زکات]]؛ اینکه چرا [[وصیت]] فقط در یک سوم اموال صحیح است؛ علت نام‏گذارى پزشک به طبیب؛ سرّ [[حرام|حرمت]] گوشت حیوانات وحشى؛ علت وجوب [[نماز]]؛ علت جواز جمع بین [[نماز ظهر]] و [[نماز عصر|عصر]] یا [[نماز مغرب|مغرب]] و [[نماز عشا|عشا]]؛ علت برترى پیامبران و اولیاء نسبت به [[فرشته|فرشتگان]]؛ علت احتیاج ما به پیامبر و امام؛ علت حرمت شکار در روز شنبه بر [[یهود|یهودیان]]؛ علت شبانه و مخفیانه دفن شدن حضرت [[فاطمه زهرا]] (س) و... از دیگر علل یاد شده در کتاب هستند.


در جلد اول، اولین باب، در مورد علت نام‏گذارى سماء، دنیا، آخرت، آدم، حواء، درهم و دینار به این نام‏‌ها و... است و آخرین باب، در باره علت پیدایش [[عذاب قبر]] مى‏ باشد.
در جلد اول، اولین باب، در مورد علت نام‏گذارى سماء، دنیا، [[آخرت]]، [[آدم]]، [[حواء]]، درهم و دینار به این نام‏‌ها و... است و آخرین باب، در باره علت پیدایش [[عذاب قبر]] مى‏ باشد.


در جلد دوم، اولین باب، در باره علل [[وضو]] و [[اذان]] و نماز و آخرین باب، باب نوادر العلل است. <ref> مجید معارف، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق. فهرست کتاب. </ref>
در جلد دوم، اولین باب، در باره علل [[وضو]] و [[اذان]] و نماز و آخرین باب، باب نوادر العلل است. <ref> مجید معارف، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق. فهرست کتاب. </ref>
خط ۵۳: خط ۵۱:


== پژوهش‌های پیرامون کتاب ==
== پژوهش‌های پیرامون کتاب ==
این کتاب، توسط شیخ [[ابراهیم بن علی کفعمی]] با نام «اختصار علل الشرائع» <ref> الذریعه، ج ۱، ص ۳۵۶. </ref> و به‏ وسیله شیخ شرف الدین [[یحیی بحرانی]] با نام «تلخیص علل الشرائع» <ref> الذریعه، ج ۴، ص ۴۲۴. </ref> خلاصه شده و توسط شیخ [[محمد تقی آقا نجفی اصفهانی]] به فارسى ترجمه گردیده است. <ref> الذریعه، ج ۱۵، ص ۳۱۳. </ref> کسانی نیز مانند شیخ شرف الدین یحیى بن عز الدین حسین بن عثیرة بن ناصر بحرانی به تجدید اسانید کتاب علل پرداخته‌اند. <ref> اعیان الشیعة، ج ۶، ص ۹۴. </ref>
این کتاب، توسط شیخ [[ابراهیم بن علی کفعمی]] با نام «''اختصار علل الشرائع''» <ref> الذریعه، ج ۱، ص ۳۵۶. </ref> و به‏ وسیله شیخ شرف الدین [[یحیی بحرانی]] با نام «''تلخیص علل الشرائع''» <ref> الذریعه، ج ۴، ص ۴۲۴. </ref> خلاصه شده و توسط شیخ [[محمد تقی آقا نجفی اصفهانی]] به فارسى ترجمه گردیده است. <ref> الذریعه، ج ۱۵، ص ۳۱۳. </ref> کسانی نیز مانند شیخ شرف الدین یحیى بن عز الدین حسین بن عثیرة بن ناصر بحرانی به تجدید اسانید کتاب علل پرداخته‌اند. <ref> اعیان الشیعة، ج ۶، ص ۹۴. </ref>


علل الشرایع توسط برخی از مترجمان معاصر نیز به فارسی برگردانده شده است.
علل الشرایع توسط برخی از مترجمان معاصر نیز به فارسی برگردانده شده است.
خط ۶۴: خط ۶۲:
== چاپ کتاب ==
== چاپ کتاب ==
علل الشرایع سه بار در [[ایران]] به سال‌های ۱۲۸۹ ق، ۱۳۱۱ ق، ۱۳۷۸ ق به زیور طبع آراسته شد. <ref> مجید معارف، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق. </ref> این کتاب در سال ۱۳۸۵ ق با تصحیح و تحقیق [[سید محمد صادق بحرالعلوم]] در [[نجف]] به چاپ رسید.
علل الشرایع سه بار در [[ایران]] به سال‌های ۱۲۸۹ ق، ۱۳۱۱ ق، ۱۳۷۸ ق به زیور طبع آراسته شد. <ref> مجید معارف، علل الشرایع اثری وزین در مجموعه آثار شیخ صدوق. </ref> این کتاب در سال ۱۳۸۵ ق با تصحیح و تحقیق [[سید محمد صادق بحرالعلوم]] در [[نجف]] به چاپ رسید.
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس۲}}
 
== منابع ==
== منابع ==
{{ستون-شروع}}
{{ستون-شروع}}
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۱۹۵

ویرایش