Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۰۷۲
ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
'''تَعَصُّب''' یا حَمیَّت از [[اخلاق|رذائل اخلاقی]] به معنای طرفداری غیرمنطقی نسبت به شخص، گروه یا چیزی است. تعصب را به دو گونه پسندیده و ناپسند تقسیم کردهاند. معمولا این واژه را بر گونه افراطآمیز و نکوهیده آن اطلاق میکنند و بر گونه پسندیده آن نامهای دیگری گذاشته میشود. | '''تَعَصُّب''' یا حَمیَّت از [[اخلاق|رذائل اخلاقی]] به معنای طرفداری غیرمنطقی نسبت به شخص، گروه یا چیزی است. تعصب را به دو گونه پسندیده و ناپسند تقسیم کردهاند. معمولا این واژه را بر گونه افراطآمیز و نکوهیده آن اطلاق میکنند و بر گونه پسندیده آن نامهای دیگری گذاشته میشود. | ||
<br /> | <br /> | ||
تعصب بر اثر وجود برخی زمینهها و عوامل از جمله خودبزرگبینی، توانگری، جهل و نادانی، شخصیتزدگی و عدم رعایت انصاف در وجود انسان، ریشه میدواند. [[کفر]]، [[گناه]]، [[قساوت قلب]]، [[حسد]]، حقناپذیری، خشونت و ورود به [[جهنم]] از آثار و پیامدهای تعصب و حمیت در متون دینی برشمرده شده است. | تعصب بر اثر وجود برخی زمینهها و عوامل از جمله خودبزرگبینی، توانگری، جهل و نادانی، شخصیتزدگی و عدم رعایت [[انصاف]] در وجود انسان، ریشه میدواند. [[کفر]]، [[گناه]]، [[قساوت قلب]]، [[حسد]]، حقناپذیری، خشونت و ورود به [[جهنم]] از آثار و پیامدهای تعصب و حمیت در متون دینی برشمرده شده است. | ||
== مفهومشناسی == | == مفهومشناسی == | ||
خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
== ریشهها == | == ریشهها == | ||
تعصب و حمیت بر اثر وجود برخی زمینهها و عوامل در وجود انسان ریشه میدواند که در [[آیات]] و [[روایات]] به آنها اشاره شده است. خودبزرگ بینی، توانگری، جهل و نادانی، شخصیتزدگی و عدم رعایت انصاف در برخورد با دوستان و دشمنان را از عوامل بروز تعصب دانستهاند. | تعصب و حمیت بر اثر وجود برخی زمینهها و عوامل در وجود انسان ریشه میدواند که در [[آیات]] و [[روایات]] به آنها اشاره شده است. خودبزرگ بینی، توانگری، جهل و نادانی، شخصیتزدگی و عدم رعایت [[انصاف]] در برخورد با دوستان و دشمنان را از عوامل بروز تعصب دانستهاند. | ||
* '''تکبر و خودبزرگ بینی:''' بر اساس آیات ۳۵ و ۳۶ [[سوره صافات]] [[شرک|مشرکان]] در برابر دعوت [[پیامبر(ص)]] به [[توحید]] استکبار میورزید و بر آنچه از گذشتگان به آنها رسیده بود اصرار میورزیدند. [[امام علی(ع)]] نیز عدم [[سجده]] [[شیطان]] بر [[آدم(ع)]] و رانده شدن از درگاه الهی را به دلیل تعصب بر آنچه که خود را برتر از آدم میدیدید، بیان میکند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۹۵.</ref> | * '''تکبر و خودبزرگ بینی:''' بر اساس آیات ۳۵ و ۳۶ [[سوره صافات]] [[شرک|مشرکان]] در برابر دعوت [[پیامبر(ص)]] به [[توحید]] استکبار میورزید و بر آنچه از گذشتگان به آنها رسیده بود اصرار میورزیدند. [[امام علی(ع)]] نیز عدم [[سجده]] [[شیطان]] بر [[آدم(ع)]] و رانده شدن از درگاه الهی را به دلیل تعصب بر آنچه که خود را برتر از آدم میدیدید، بیان میکند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۹۵.</ref> | ||
* '''توانگری:''' توانگری و مال و ثروت گاه از زمینههای شکلگیری تعصبورزی و حمیت در وجود انسانها خواهد بود. <ref>سوره زخرف، آیه ۲۳.</ref> در روایات نیز توانگری مرفهین امتهای گذشته را عامل تعصب و لجاجت در برابر [[پیامبران]] معرفی کردهاند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۹۵.</ref> | * '''توانگری:''' توانگری و مال و ثروت گاه از زمینههای شکلگیری تعصبورزی و حمیت در وجود انسانها خواهد بود. <ref>سوره زخرف، آیه ۲۳.</ref> در روایات نیز توانگری مرفهین امتهای گذشته را عامل تعصب و لجاجت در برابر [[پیامبران]] معرفی کردهاند.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۹۵.</ref> | ||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
== آثار و پیامدها == | == آثار و پیامدها == | ||
برای تعصبورزی و حمیت آثار و پیامدهایی از جمله طغیان و کفر،<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۷۵۳.</ref> [[گناه]]،<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۵۳۵.</ref> تفرقه،<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۳۱۴.</ref> [[قساوت قلب]]،<ref>سوره بقره، آیه ۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۷۷۲.</ref> [[حسد]]، <ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۱، ص۸۹.</ref> انحراف از [[عدالت]] و انصاف در رفتار،<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۱۹۰.</ref> حقناپذیری و [[ایمان|ایمان نیاوردن]]،<ref>سوره ابراهیم، آیه۱۰؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۰۷.</ref> بازگشت به دوران جاهلیت،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۰۸.</ref> خشونت در برابر مخالفان،<ref>سوره عنکبوت، آیه ۶۸؛ سوره صافات، آیه۹۷.</ref> انحصار گرایی،<ref>سوره بقره، آیه۱۱۱.</ref> کینه توزی،<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۸۹.</ref> ورود به جهنم،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۰۸.</ref> جنگهای مذهبی،<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۶۴۱.</ref> هتک حرمت علم<ref>امام خمینی، شرح چهل حدیث، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۲.</ref> و انکار مسلمات تاریخی<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۴۷۶.</ref> در متون دینی معرفی شده است. | برای تعصبورزی و حمیت آثار و پیامدهایی از جمله طغیان و کفر،<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۷۵۳.</ref> [[گناه]]،<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۵۳۵.</ref> تفرقه،<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۳۱۴.</ref> [[قساوت قلب]]،<ref>سوره بقره، آیه ۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۷۷۲.</ref> [[حسد]]، <ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱۱، ص۸۹.</ref> انحراف از [[عدالت]] و [[انصاف]] در رفتار،<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۳، ص۱۹۰.</ref> حقناپذیری و [[ایمان|ایمان نیاوردن]]،<ref>سوره ابراهیم، آیه۱۰؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۰۷.</ref> بازگشت به دوران جاهلیت،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۰۸.</ref> خشونت در برابر مخالفان،<ref>سوره عنکبوت، آیه ۶۸؛ سوره صافات، آیه۹۷.</ref> انحصار گرایی،<ref>سوره بقره، آیه۱۱۱.</ref> کینه توزی،<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۸۹.</ref> ورود به جهنم،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۰۸.</ref> جنگهای مذهبی،<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۶۴۱.</ref> هتک حرمت علم<ref>امام خمینی، شرح چهل حدیث، ۱۳۸۰ش، ص۱۵۲.</ref> و انکار مسلمات تاریخی<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۴۷۶.</ref> در متون دینی معرفی شده است. | ||
== پانویس == | == پانویس == |