Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۷۱
ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
== نام کتاب == | == نام کتاب == | ||
این کتاب در برخی منابع به نام «الاستنفار و الغارات» و در بعضی دیگر با نام «الاسفار و الغارات» ثبت شده است ولی در میان علما و محافل علمی به «الغارات» معروف است.<ref>تهرانی، الذریعه، ج ۲، ص ۳۵. عبدالکریم | این کتاب در برخی منابع به نام «الاستنفار و الغارات» و در بعضی دیگر با نام «الاسفار و الغارات» ثبت شده است ولی در میان علما و محافل علمی به «الغارات» معروف است.<ref>تهرانی، الذریعه، ج ۲، ص ۳۵. عبدالکریم پاکنیا، آشنایی با منابع معتبر شیعه (الغارات)، ۱۳۸۸ش.</ref> به نظر میآید که نام کتاب بر گرفته از یکی از سخنان امام است.(''شُنَّت عَلیکُمُ الغَاراتُ'').<ref>نهج البلاغة، خطبة ۲۷.</ref> | ||
== انگیزه تألیف == | == انگیزه تألیف == | ||
هدف مؤلّف در این تألیف، آن بوده تا غارتهایی را که بعد از [[جنگ نهروان]] به قلمرو أمیرالمؤمنین علی(ع) و سرزمینهای تحت تصرّف او از طرف معاویه شده است یاد کند و آن را «''الغارات''» نامیده است. این نوع تألیف در آن زمان، میان سیرهنویسان و مورخان متداول بوده حتّی جماعتی مانند کلبی، [[ابو مخنف|أبو مخنف]]، مداینی و [[نصر بن مزاحم]] که همه از مشایخ مؤلّف هستند نیز هر یک کتابی در این موضوع به همین نام گرد آوردهاند.<ref>ثقفی، الغارات، ص ۴.</ref> | هدف مؤلّف در این تألیف، آن بوده تا غارتهایی را که بعد از [[جنگ نهروان]] به قلمرو أمیرالمؤمنین علی(ع) و سرزمینهای تحت تصرّف او از طرف معاویه شده است یاد کند و آن را «''الغارات''» نامیده است. این نوع تألیف در آن زمان، میان سیرهنویسان و مورخان متداول بوده حتّی جماعتی مانند کلبی، [[ابو مخنف|أبو مخنف]]، مداینی و [[نصر بن مزاحم]] که همه از مشایخ مؤلّف هستند نیز هر یک کتابی در این موضوع به همین نام گرد آوردهاند.<ref>ثقفی، الغارات، ۱۴۱۰ق، ص ۴.</ref> | ||
[[پرونده:الغارات 2.jpg|بندانگشتی|150px|الغارت با تحقیق و تعلیق سید عبدالزهرا حسینی]] | [[پرونده:الغارات 2.jpg|بندانگشتی|150px|الغارت با تحقیق و تعلیق سید عبدالزهرا حسینی]] | ||
== موضوع کتاب == | == موضوع کتاب == | ||
چون هدف مؤلف در این تألیف آن بوده تا غارتهای معاویه را که بعد از جنگ نهروان به قلمرو امیرالمؤمنین علی (ع) و سرزمینهای تحت تصرف او را یاد کند آن را ''الغارات'' نامیده است.{{سخ}} | چون هدف مؤلف در این تألیف آن بوده تا غارتهای معاویه را که بعد از جنگ نهروان به قلمرو امیرالمؤمنین علی (ع) و سرزمینهای تحت تصرف او را یاد کند آن را ''الغارات'' نامیده است.{{سخ}} | ||
با این حال، به دلیل آگاهیهای فراوان مؤلف، مطالب ارزشمندی خارج از عنوان اصلی غارات بر این کتاب افزوده شده است. چنانکه مؤلف مختصری از زندگانی امیرالمؤمنین (ع) و روش اداری، مالی، سیاسی، اخلاقی و خطبههای آن حضرت، کارگزارانی چون [[قیس بن سعد|قیس بن سعد]]، [[محمد بن ابی بکر]]، [[مالک اشتر]]، رویدادهای آنان در [[مصر]] را گزارش کرده است.<ref>ثقفی، الغارات، ص ۳ و ۴.</ref> | با این حال، به دلیل آگاهیهای فراوان مؤلف، مطالب ارزشمندی خارج از عنوان اصلی غارات بر این کتاب افزوده شده است. چنانکه مؤلف مختصری از زندگانی امیرالمؤمنین (ع) و روش اداری، مالی، سیاسی، اخلاقی و خطبههای آن حضرت، کارگزارانی چون [[قیس بن سعد|قیس بن سعد]]، [[محمد بن ابی بکر]]، [[مالک اشتر]]، رویدادهای آنان در [[مصر]] را گزارش کرده است.<ref>ثقفی، الغارات، ۱۴۱۰ق، ص ۳ و ۴.</ref> | ||
== اهمیت کتاب == | == اهمیت کتاب == | ||
این کتاب از قدیم مورد استفاده عالمان و مورخان شیعه و سنی بوده است. [[احمد بن محمد بن خالد برقی|احمد بن خالد برقی]] در [[المحاسن]]، [[محمد بن حسن صفار]] در [[بصائر الدرجات]]، [[کلینی]] در [[کافی]]، [[شیخ صدوق|صدوق]] در [[من لا یحضر]]، [[مفید]] در [[امالی مفید|امالی]]، [[شیخ طوسی|طوسی]] در [[تهذیب الاحکام|التهذیب]]، [[سید مرتضی]] در [[الشافی]]، [[علی بن ابراهیم قمی]] در [[تفسیر قمی]]، [[ابن قولویه]] در [[کامل الزیارات]]، [[ابن شهرآشوب]] در [[مناقب آل ابی طالب (کتاب)|المناقب]]، [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] در [[اعلام الوری]]، [[سید بن طاووس|سید علی بن طاووس]] در [[الیقین]] و [[اقبال الاعمال]]، [[سید عبدالکریم بن طاووس]] در [[فرحة الغری]]، [[محمد بن ابی القاسم طبری|عمادالدین طبری]] در [[بشارة المصطفی]]، [[قطب راوندی]] در [[الخرائج و الجرائح]]، [[حر عاملی]] در [[اثبات الهداة]] و [[وسائل الشیعة]]، [[محدث نوری]] در [[مستدرک الوسائل]] و [[محدث قمی]] هم در [[سفینة البحار]] به طور گسترده از نوشتهها و روایات وی استفاده کردهاند.<ref>عبدالکریم | این کتاب از قدیم مورد استفاده عالمان و مورخان شیعه و سنی بوده است. [[احمد بن محمد بن خالد برقی|احمد بن خالد برقی]] در [[المحاسن]]، [[محمد بن حسن صفار]] در [[بصائر الدرجات]]، [[کلینی]] در [[کافی]]، [[شیخ صدوق|صدوق]] در [[من لا یحضر]]، [[مفید]] در [[امالی مفید|امالی]]، [[شیخ طوسی|طوسی]] در [[تهذیب الاحکام|التهذیب]]، [[سید مرتضی]] در [[الشافی]]، [[علی بن ابراهیم قمی]] در [[تفسیر قمی]]، [[ابن قولویه]] در [[کامل الزیارات]]، [[ابن شهرآشوب]] در [[مناقب آل ابی طالب (کتاب)|المناقب]]، [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] در [[اعلام الوری]]، [[سید بن طاووس|سید علی بن طاووس]] در [[الیقین]] و [[اقبال الاعمال]]، [[سید عبدالکریم بن طاووس]] در [[فرحة الغری]]، [[محمد بن ابی القاسم طبری|عمادالدین طبری]] در [[بشارة المصطفی]]، [[قطب راوندی]] در [[الخرائج و الجرائح]]، [[حر عاملی]] در [[اثبات الهداة]] و [[وسائل الشیعة]]، [[محدث نوری]] در [[مستدرک الوسائل]] و [[محدث قمی]] هم در [[سفینة البحار]] به طور گسترده از نوشتهها و روایات وی استفاده کردهاند.<ref>عبدالکریم پاکنیا، آشنایی با منابع معتبر شیعه (الغارات)، ۱۳۸۸ش.</ref> [[علامه مجلسی]] هم مطالب این کتاب را در [[بحارالانوار]] آورده و [[ابن ابی الحدید]] بسیاری از گزارشهای این کتاب را در [[شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید)|شرح نهج البلاغه]] خود آورده است. | ||
کتاب حاضر از نظر تالیف و نگارش و عناوین و اسلوب، بسیار خوب تنظیم شده و از نظر محتوا هم بسیار متقن است. در این کتاب از ائمه شیعه و راویان امامیه بسیار کم استفاده شده اما از راویان مشهور اهل سنت مانند رجال [[صحاح سته]] و مسانید معروف نقل میشود.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/12812 کتابخانه دیجیتال نور.]</ref> | کتاب حاضر از نظر تالیف و نگارش و عناوین و اسلوب، بسیار خوب تنظیم شده و از نظر محتوا هم بسیار متقن است. در این کتاب از ائمه شیعه و راویان امامیه بسیار کم استفاده شده اما از راویان مشهور اهل سنت مانند رجال [[صحاح سته]] و مسانید معروف نقل میشود.<ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/12812 کتابخانه دیجیتال نور.]</ref> | ||
== روایت کتاب الغارات == | == روایت کتاب الغارات == | ||
فهرست کتابهای ابواسحاق را عباس بن السری، محمدبن زید الرطاب و احمدبن علویه اصفهانی مشهور به ابن اسود کاتب روایت کردهاند. [[شیخ صدوق|شیخ صدوق]] کتابهای ابواسحاق را از پدرش و او از عبدالله بن حسن مودب و او نیز از احمدبن علویه اصفهانی روایت کرده است. اما از چگونگی و کیفیت روایت کتابهایی از جمله الغارات با وجود آنکه جمعی از بزرگان چون ابن ابی الحدید و [[حسن بن سلیمان حلی|حسن بن سلیمان حلی]] شاگرد [[شهید اول|شهید اول]] بدون واسطه از آن روایت کردهاند؛ خبری در دست نیست.<ref>علی بیات، معرفی الغارات.</ref> به نوشته [[محدث ارموی]]، نسخ این کتاب از قدیم الایام اعتزاز کبریت احمر و نایابتر از سیمرغ و کیمیا بوده است.<ref>ثقفی، ترجمه الغارات، ص ۱۱.</ref> | فهرست کتابهای ابواسحاق را عباس بن السری، محمدبن زید الرطاب و احمدبن علویه اصفهانی مشهور به ابن اسود کاتب روایت کردهاند. [[شیخ صدوق|شیخ صدوق]] کتابهای ابواسحاق را از پدرش و او از عبدالله بن حسن مودب و او نیز از احمدبن علویه اصفهانی روایت کرده است. اما از چگونگی و کیفیت روایت کتابهایی از جمله الغارات با وجود آنکه جمعی از بزرگان چون ابن ابی الحدید و [[حسن بن سلیمان حلی|حسن بن سلیمان حلی]] شاگرد [[شهید اول|شهید اول]] بدون واسطه از آن روایت کردهاند؛ خبری در دست نیست.<ref>علی بیات، معرفی الغارات.</ref> به نوشته [[محدث ارموی]]، نسخ این کتاب از قدیم الایام اعتزاز کبریت احمر و نایابتر از سیمرغ و کیمیا بوده است.<ref>ثقفی، ترجمه الغارات، ۱۳۷۴ش، ص ۱۱.</ref> | ||
== زنده نگه داشتن کتاب الغارات == | == زنده نگه داشتن کتاب الغارات == | ||
خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
# محمّد بن الحسن الحرّ العاملی صاحب [[وسائل الشیعة]]. | # محمّد بن الحسن الحرّ العاملی صاحب [[وسائل الشیعة]]. | ||
# [[میرزا حسین نوری]] مؤلّف [[مستدرک الوسائل]].{{سخ}} | # [[میرزا حسین نوری]] مؤلّف [[مستدرک الوسائل]].{{سخ}} | ||
زیرا این دو نفر نیز قسمتی از أحادیث مربوط به عقائد، أحکام و اخلاق مذکور در کتاب غارات را در کتابهای خود درج نمودهاند.<ref>ثقفی، الغارات، ص ۱۲ و ۱۳.</ref> | زیرا این دو نفر نیز قسمتی از أحادیث مربوط به عقائد، أحکام و اخلاق مذکور در کتاب غارات را در کتابهای خود درج نمودهاند.<ref>ثقفی، الغارات، ۱۴۱۰ق، ص ۱۲ و ۱۳.</ref> | ||
[[پرونده:ترجمه الغارات.jpg|بندانگشتی|150px|الغارات ترجمه [[عبدالمحمد آیتی]]]] | [[پرونده:ترجمه الغارات.jpg|بندانگشتی|150px|الغارات ترجمه [[عبدالمحمد آیتی]]]] | ||
خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
نسخ چاپ شده الغارات در دو نسخه است: | نسخ چاپ شده الغارات در دو نسخه است: | ||
* چاپ انتشارات انجمن آثار ملی در سال ۱۳۹۵ق و مشتمل بر دو جلد همراه با حواشی و تعلیقات مبسوط، تصحیح و تحقیق سید جلال الدین محدث ارموی با مقدمهای قریب به صد صفحه به چاپ رسید. (شانزده صفحه فارسی و بقیه عربی). | * چاپ انتشارات انجمن آثار ملی در سال ۱۳۹۵ق و مشتمل بر دو جلد همراه با حواشی و تعلیقات مبسوط، تصحیح و تحقیق سید جلال الدین محدث ارموی با مقدمهای قریب به صد صفحه به چاپ رسید. (شانزده صفحه فارسی و بقیه عربی). | ||
* چاپ دار الکتاب الاسلامی به تاریخ ۱۳۷۰ش همراه با تحقیقات عبدالزهرا الحسینی الخطیب.<ref>عبدالکریم | * چاپ دار الکتاب الاسلامی به تاریخ ۱۳۷۰ش همراه با تحقیقات عبدالزهرا الحسینی الخطیب.<ref>عبدالکریم پاکنیا، آشنایی با منابع معتبر شیعه (الغارات)۱۳۸۸ش. علی بیات، معرفی الغارات.</ref> | ||
== ترجمهها == | == ترجمهها == | ||
هر چند از ترجمه الغارات به زبان انگلیسی اطلاعی در دست نیست اما این کتاب به فارسی ترجمه شده است: | هر چند از ترجمه الغارات به زبان انگلیسی اطلاعی در دست نیست اما این کتاب به فارسی ترجمه شده است: | ||
* شیخ [[محمد باقر کمره ای]] اندکی پس از تحقیق محدث ارموی آنرا به فارسی برگرداند و به سال ۱۳۹۷ق به چاپ رساند. | * شیخ [[محمد باقر کمره ای]] اندکی پس از تحقیق محدث ارموی آنرا به فارسی برگرداند و به سال ۱۳۹۷ق به چاپ رساند. | ||
* ترجمهای دیگر به فارسی از [[عبدالمحمد آیتی]] از روی تصحیح عبدالزهرا خطیب.<ref> | * ترجمهای دیگر به فارسی از [[عبدالمحمد آیتی]] از روی تصحیح عبدالزهرا خطیب.<ref>سیدعلی میرشریفی، الغارات و ترجمه جدید آن، ۱۳۷۴ش.</ref> | ||
* ترجمهای از [[عزیزالله عطاردی]] به فارسی. | * ترجمهای از [[عزیزالله عطاردی]] به فارسی. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
{{ستون-شروع}} | {{ستون-شروع}} | ||
* تهرانی، آقا بزرگ، الذریعه، بیروت، دارالاضواء. | * تهرانی، آقا بزرگ، الذریعه، بیروت، دارالاضواء. | ||
* ثقفی، ابراهیم بن محمد، الغارات، قم، دارالکتاب، | * ثقفی، ابراهیم بن محمد، الغارات، قم، دارالکتاب، ۱۴۱۰ق. | ||
* ثقفی، ابراهیم بن محمد، الغارات، ترجمه عبد المحمد آیتی، تهران، وزارت ارشاد، | * ثقفی، ابراهیم بن محمد، الغارات، ترجمه عبد المحمد آیتی، تهران، وزارت ارشاد، ۱۳۷۴ش. | ||
* سید علی میرشریفی، الغارات و ترجمه جدید آن، وقف میراث جاوید | * سید علی میرشریفی، الغارات و ترجمه جدید آن، وقف میراث جاوید ۱۳۷۴ش، شماره ۹. | ||
* عبدالکریم | * عبدالکریم پاکنیا، آشنایی با منابع معتبر شیعه (الغارات)، مبلغان ۱۳۸۸ شماره ۱۱۳. | ||
* خدیجه عالمی، مروری بر کتاب «الغارات»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا تیر ۱۳۷۹ شماره ۳۳. | * خدیجه عالمی، مروری بر کتاب «الغارات»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا تیر ۱۳۷۹ شماره ۳۳. | ||
* گزیدهای از «الغارات»، رشد آموزش معارف اسلامی سال ششم پاییز ۱۳۷۲ شماره ۲۲. | * گزیدهای از «الغارات»، رشد آموزش معارف اسلامی سال ششم پاییز ۱۳۷۲ شماره ۲۲. |