Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۷۱
ویرایش
الغارات (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Smnazem بدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''ألغارات''' کتابی به زبان عربی، اثر ابواسحاق [[ابراهیم بن محمد ثقفی|ابراهیم بن محمد بن سعید بن هلال ثقفی کوفی]] (متوفای ۲۸۳ق) است. الغارات از کهن‌ترین متون تاریخی [[شیعه]] به حساب می‌رود. این کتاب حاوی مطالب گزیده از زندگانی امیرالمؤمنین [[علی(ع)]]، حیات عملی، خطبه ها، نامه‌ها و سفارش‌ها و نیز جنگ‌ها و کشمکش‌ها در زمان [[خلافت]] و پس از آن است. از آن جهت که در این اثر به غارتهای [[معاویه]] در قلمرو امیرمؤمنان پرداخته شده، به ''الغارات'' شهرت یافته است. مؤلف در این اثر از راویان شیعه و [[سنی]] بهره برده و از این‌رو منبعی غنی را پدید آورده است. الغارات همواره مورد توجه و استفاده عالمان شیعی بوده است. [[علامه مجلسی]] و [[ابن ابی الحدید]] نقش به سزایی در زنده نگه‌داشتن این کتاب داشته‌اند. این کتاب بارها به زبان فارسی ترجمه شده است. | '''ألغارات''' کتابی به زبان عربی، اثر ابواسحاق [[ابراهیم بن محمد ثقفی|ابراهیم بن محمد بن سعید بن هلال ثقفی کوفی]] (متوفای ۲۸۳ق) است. الغارات از کهن‌ترین متون تاریخی [[شیعه]] به حساب می‌رود. این کتاب حاوی مطالب گزیده از زندگانی امیرالمؤمنین [[علی(ع)]]، حیات عملی، خطبه ها، نامه‌ها و سفارش‌ها و نیز جنگ‌ها و کشمکش‌ها در زمان [[خلافت]] و پس از آن است. از آن جهت که در این اثر به غارتهای [[معاویه]] در قلمرو امیرمؤمنان پرداخته شده، به ''الغارات'' شهرت یافته است. مؤلف در این اثر از راویان شیعه و [[سنی]] بهره برده و از این‌رو منبعی غنی را پدید آورده است. الغارات همواره مورد توجه و استفاده عالمان شیعی بوده است. [[علامه مجلسی]] و [[ابن ابی الحدید]] نقش به سزایی در زنده نگه‌داشتن این کتاب داشته‌اند. این کتاب بارها به زبان فارسی ترجمه شده است. | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
== نام کتاب == | == نام کتاب == | ||
این کتاب در برخی منابع به نام «الاستنفار و الغارات» و در بعضی دیگر با نام «الاسفار و الغارات» ثبت شده است ولی در میان علما و محافل علمی به «الغارات» معروف است.<ref>الذریعه، ج ۲، ص ۳۵. عبدالکریم پاک نیا، آشنایی با منابع معتبر شیعه (الغارات).</ref> به نظر می‌آید که نام کتاب بر گرفته از یکی از سخنان امام است.(''شُنَّت عَلیکُمُ الغَاراتُ'').<ref>نهج البلاغة، خطبة ۲۷.</ref> | این کتاب در برخی منابع به نام «الاستنفار و الغارات» و در بعضی دیگر با نام «الاسفار و الغارات» ثبت شده است ولی در میان علما و محافل علمی به «الغارات» معروف است.<ref>تهرانی، الذریعه، ج ۲، ص ۳۵. عبدالکریم پاک نیا، آشنایی با منابع معتبر شیعه (الغارات).</ref> به نظر می‌آید که نام کتاب بر گرفته از یکی از سخنان امام است.(''شُنَّت عَلیکُمُ الغَاراتُ'').<ref>نهج البلاغة، خطبة ۲۷.</ref> | ||
== انگیزه تألیف == | == انگیزه تألیف == | ||
هدف مؤلّف در این تألیف، آن بوده تا غارت‌هایی را که بعد از [[جنگ نهروان]] به قلمرو أمیرالمؤمنین علی(ع) و سرزمین‌های تحت تصرّف او از طرف معاویه شده است یاد کند و آن را «''الغارات''» نامیده است. این نوع تألیف در آن زمان، میان سیره‌نویسان و مورخان متداول بوده حتّی جماعتی مانند کلبی، [[ابو مخنف|أبو مخنف]]، مداینی و [[نصر بن مزاحم]] که همه از مشایخ مؤلّف هستند نیز هر یک کتابی در این موضوع به همین نام گرد آورده‌اند.<ref> | هدف مؤلّف در این تألیف، آن بوده تا غارت‌هایی را که بعد از [[جنگ نهروان]] به قلمرو أمیرالمؤمنین علی(ع) و سرزمین‌های تحت تصرّف او از طرف معاویه شده است یاد کند و آن را «''الغارات''» نامیده است. این نوع تألیف در آن زمان، میان سیره‌نویسان و مورخان متداول بوده حتّی جماعتی مانند کلبی، [[ابو مخنف|أبو مخنف]]، مداینی و [[نصر بن مزاحم]] که همه از مشایخ مؤلّف هستند نیز هر یک کتابی در این موضوع به همین نام گرد آورده‌اند.<ref>ثقفی، الغارات، ص ۴.</ref> | ||
[[پرونده:الغارات 2.jpg|بندانگشتی|150px|الغارت با تحقیق و تعلیق سید عبدالزهرا حسینی]] | |||
== موضوع کتاب == | == موضوع کتاب == | ||
چون هدف مؤلف در این تألیف آن بوده تا غارتهای معاویه را که بعد از جنگ نهروان به قلمرو امیرالمؤمنین علی (ع) و سرزمین‌های تحت تصرف او را یاد کند آن را ''الغارات'' نامیده است.{{سخ}} | چون هدف مؤلف در این تألیف آن بوده تا غارتهای معاویه را که بعد از جنگ نهروان به قلمرو امیرالمؤمنین علی (ع) و سرزمین‌های تحت تصرف او را یاد کند آن را ''الغارات'' نامیده است.{{سخ}} | ||
با این حال، به دلیل آگاهی‌های فراوان مؤلف، مطالب ارزشمندی خارج از عنوان اصلی غارات بر این کتاب افزوده شده است. چنانکه مؤلف مختصری از زندگانی امیرالمؤمنین (ع) و روش اداری، مالی، سیاسی، اخلاقی و خطبه‌های آن حضرت، کارگزارانی چون [[قیس بن سعد|قیس بن سعد]]، [[محمد بن ابی بکر]]، [[مالک اشتر]]، رویدادهای آنان در [[مصر]] را گزارش کرده است.<ref>الغارات، ص ۳ و ۴.</ref> | با این حال، به دلیل آگاهی‌های فراوان مؤلف، مطالب ارزشمندی خارج از عنوان اصلی غارات بر این کتاب افزوده شده است. چنانکه مؤلف مختصری از زندگانی امیرالمؤمنین (ع) و روش اداری، مالی، سیاسی، اخلاقی و خطبه‌های آن حضرت، کارگزارانی چون [[قیس بن سعد|قیس بن سعد]]، [[محمد بن ابی بکر]]، [[مالک اشتر]]، رویدادهای آنان در [[مصر]] را گزارش کرده است.<ref>ثقفی، الغارات، ص ۳ و ۴.</ref> | ||
== اهمیت کتاب == | == اهمیت کتاب == | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
== روایت کتاب الغارات == | == روایت کتاب الغارات == | ||
فهرست کتاب‌های ابواسحاق را عباس بن السری، محمدبن زید الرطاب و احمدبن علویه اصفهانی مشهور به ابن اسود کاتب روایت کردهاند. [[شیخ صدوق|شیخ صدوق]] کتاب‌های ابواسحاق را از پدرش و او از عبدالله بن حسن مودب و او نیز از احمدبن علویه اصفهانی روایت کرده است. اما از چگونگی و کیفیت روایت کتاب‌هایی از جمله الغارات با وجود آنکه جمعی از بزرگان چون ابن ابی الحدید و [[حسن بن سلیمان حلی|حسن بن سلیمان حلی]] شاگرد [[شهید اول|شهید اول]] بدون واسطه از آن روایت کردهاند؛ خبری در دست نیست.<ref>علی بیات، معرفی الغارات.</ref> به نوشته [[محدث ارموی]]، نسخ این کتاب از قدیم الایام اعتزاز کبریت احمر و نایاب‌تر از سیمرغ و کیمیا بوده است.<ref>ترجمه الغارات، ص ۱۱.</ref> | فهرست کتاب‌های ابواسحاق را عباس بن السری، محمدبن زید الرطاب و احمدبن علویه اصفهانی مشهور به ابن اسود کاتب روایت کردهاند. [[شیخ صدوق|شیخ صدوق]] کتاب‌های ابواسحاق را از پدرش و او از عبدالله بن حسن مودب و او نیز از احمدبن علویه اصفهانی روایت کرده است. اما از چگونگی و کیفیت روایت کتاب‌هایی از جمله الغارات با وجود آنکه جمعی از بزرگان چون ابن ابی الحدید و [[حسن بن سلیمان حلی|حسن بن سلیمان حلی]] شاگرد [[شهید اول|شهید اول]] بدون واسطه از آن روایت کردهاند؛ خبری در دست نیست.<ref>علی بیات، معرفی الغارات.</ref> به نوشته [[محدث ارموی]]، نسخ این کتاب از قدیم الایام اعتزاز کبریت احمر و نایاب‌تر از سیمرغ و کیمیا بوده است.<ref>ثقفی، ترجمه الغارات، ص ۱۱.</ref> | ||
== زنده نگه داشتن کتاب الغارات == | == زنده نگه داشتن کتاب الغارات == | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
# محمّد بن الحسن الحرّ العاملی صاحب کتاب وسائل الشّیعة. | # محمّد بن الحسن الحرّ العاملی صاحب کتاب وسائل الشّیعة. | ||
# میرزا حسین نوری مؤلّف مستدرک الوسائل.{{سخ}} | # میرزا حسین نوری مؤلّف مستدرک الوسائل.{{سخ}} | ||
زیرا این دو نفر نیز قسمتی از أحادیث مربوط به عقائد، أحکام و اخلاق مذکور در کتاب غارات را در کتاب‌های خود درج نموده‌اند.<ref>الغارات، ص ۱۲ و ۱۳.</ref> | زیرا این دو نفر نیز قسمتی از أحادیث مربوط به عقائد، أحکام و اخلاق مذکور در کتاب غارات را در کتاب‌های خود درج نموده‌اند.<ref>ثقفی، الغارات، ص ۱۲ و ۱۳.</ref> | ||
[[پرونده:ترجمه الغارات.jpg|بندانگشتی|150px|الغارات ترجمه عبدالمحمد آیتی]] | [[پرونده:ترجمه الغارات.jpg|بندانگشتی|150px|الغارات ترجمه عبدالمحمد آیتی]] | ||
== نسخ و چاپ == | == نسخ و چاپ == | ||
با وجود شهرت و اهمیت این کتاب، نسخه‌های چندانی از آن موجود نیست و همان‌گونه که محقق کتاب، محدث ارموی گفته است نسخ این کتاب از قدیم بسیار کمیاب بوده است. قدیمی‌ترین نسخه شناخته شده در اختیار علامه مجلسی بوده که بر اساس نسخه‌ای دیگر در دوره [[صفویه|صفویه]] استنساخ شده است. | با وجود شهرت و اهمیت این کتاب، نسخه‌های چندانی از آن موجود نیست و همان‌گونه که محقق کتاب، محدث ارموی گفته است نسخ این کتاب از قدیم بسیار کمیاب بوده است. قدیمی‌ترین نسخه شناخته شده در اختیار علامه مجلسی بوده که بر اساس نسخه‌ای دیگر در دوره [[صفویه|صفویه]] استنساخ شده است. | ||